an Colonia (Alemanya)

	Colonia; Kölle; Köln
	Ciudat independient d'Alemanya
	; Anvista de Colonia, con a Seu y o río Rin.
País; • Estato; • Rechión; • Districto	Alemanya; Renania d'o Norte-Westfalia; Colonia; Ciudat independient
Superficie	405,16 km²
Población; • Total; • Densidat	; 1027679 hab. (2013); 2.553 hab/km²
Altaria; • Meyana	; 59 m.
Codigo postal	50667–51149
Ríos	Río Rin
Coordenadas	50°57′33″N 06°58′32″E
	Colonia Colonia en Alemanya
	Web oficial

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Iste articlo ye sobre una ciudat d'Alemanya; ta atros usos, se veiga colonia.

Colonia^[1] ( en alemán Köln, en colonés Kölle, en latín Colonia Claudia Ara Agrippinensium) ye una ciudat alemana, capital d'o districto de Colonia y d'a rechión de Colonia, en o estato de Renania d'o Norte-Westfalia. Trescruzata por o río Rin, a ciudat ye situata a l'ueste d'Alemanya, a o norte de l'antiga capital de Bonn y a o sud de Düsseldorf.

A suya población ye d'1.034.175 d'habitants (2013) en una superficie de 405,16 km², con una densidat de población de 2.553 hab/km². Ye a cuatrena ciudat mas poblata d'Alemanya, dezaga de Berlín, Hamburgo y Múnich, y a ciudat con mayor numero d'habitants d'o suyo estato.

Ye una ciudat con gran importancia politica, cultural y relichiosa dende a Edat Meya u mesmo d'antis mas, cuan estió una d'as prencipals ciudaz romanas a o canto d'o río Rin, en a muga con o territorio habitato por as tribus d'os chermanos. Sindembargo, muitos d'os suyos edificios fuoron destruyitos por os bombardeyos aerios d'os Aliaus mientres a Segunda Guerra Mundial.

Toponimia

En luengas romances se conserva a denominación latina, y podemos veyer-la en a "Cronica d'os Conquiridors":

et Atilla con su exercitu tornose en Germania et priso todas las ciudades que son sobre la ribera del rio et mato todos los habitadores de aquellas et cremo et metio enlas ciudades et apres asitio la ciudat clamada Colonia Agripina

Y tamién en a "Libro de los fechos et conquistas del principado de la Morea":

Porque l'emperador vino de Saloniqui entro a Colonia de Europa, do a faulado con el dito Vaymundo & an feito paç sots ciertos patis firmados entre ellos

En os "Libros de Collidas d'as Cheneralidaz d'o Reino d'Aragón", correspondients a os anyos centrals d'o sieglo XV, se puet trobar tamién decumentos escritos en diferents ciudaz aragonesas a on apareixe escrito Col(l)unya^[2], en referencia a anels y sortillas provenients d'ista ciudat.