|
Chanovas
Chanovas[1] (oficialment Jánovas, en castellano) ye un lugar aragonés d'o municipio de Fiscal, en a provincia de Uesca y Comarca de Sobrarbe. Se tracta d'o zaguer nuclio de población en a Ribera de Fiscal conforme se baixa en seguindo lo río Ara. Dica 1972 fué a seu de l'Ayuntamiento d'o municipio conchunto dito «Albella-Jánovas», absorbito per Fiscal cuan tres d'os seis lugars que el forniban (Chanovas, La Velilla y La Cort) se quedoron expoblatos. Albella, Planiello y Sant Felices d'Ara, nuclios que tamién feban parte d'Albella-Jánovas, encara contan con población. Chanovas se troba en un recuesto en a ripa sud d'o río Ara, a poquez metros d'a glera de lo dito río, en o punto a on que confluyen o barranco d'A Serrana u «de Chanovas» con o río Ara, d'antes que éste corra ta meter-se en a cerrada de Chanovas que no abandona dica amanar-se a o despoblato de Seso, 2,5 km en nort-oeste de Boltanya. Per a suya posición, Chanovas ye o nuclio de menor altaria d'a Ribera de Fiscal, con 681 metros sobre lo nivel d'a mar, y per a suya proximidat en «A Cerrada» (o congosto que fan as parez d'o Baluport -garras meridionals d'o Monte Nabaín- con as leneras d'o Pico d'A Ferrera) que i encaixona o río Ara por bella coseta mas que un kilometro d'a suya lonchitut, tot d'antes que no s'arribe t'a valle de Boltanya, ye quiesto fer que Chanovas quedase marcato en a suya suerte como lo primer lugar que s'inundaría con o prochecto d'entibo d'o «Salto de Chanovas» a partir de 1951. A Cerrada de Chanovas ye un puesto d'interés cheolochico singular en a comarca de Sobrarbe, y ye que fa parte d'o complexo anticlinal de Boltanya, de plegamientos cheomorfolochicos visibles de gran interés. O nombre d'o lugar, Chanovas, dimana d'o latín «IANUA» que gosa significar «puerta» u «dentrada», y fa referencia a la suya posición respective a La Cerrada, pus que ye Chanovas o primer lugar que s'alvira en sallindo de lo dito congosto. Seguntes Agustín Ubieto Arteta, a primer cita d'o toponimo ye de 1275, recullida en a suya obra Documentos de Sigena (en Textos Medievales, 32, Valencia, 1970), y en documenta tamién as variants «Janoas», «Januas» y «Ianuis».[2] Prochecto d'entibo d'o Salto de ChanovasEn l'actualidat, o prochecto se troba desestimau, d'entre altras cosas per un informe d'impacto ambiental d'o Ministerio de Medio Ambient, que el declaró «no pertinente» en l'anyo 2001,[3] un fallo chudicial de l'Audiencia Nacional d'o 14 de marzo de 2003 que obligaba a la Confederación Hidrografica de l'Ebro a tramitar l'expedient de caducidat d'o prochecto d'entibo, y una sentencia de reversión d'os biens exoneratos (expropiatos y tamién compratos[4]) a partir de 1951, d'alcuerdo con os preceptos d'a Lei d'Expropiación Forzosa vichent en Espanya, emitida en o zaguer trimestre de l'anyo 2008[5] ta recalcar-ne una anterior que ya s'heba emitida en l'anyo 1986,[4] emparada en l'informe sobre iste tema de l'Advogacía de l'Estau de 1984.[4] En noviembre de 2015 o programa de televisión Salvados de Jordi Évole d'a cadena televisiva LaSexta adedicó un programa a la historia d'a expropiación y o suyo estau en ixa data. Imáchens
Referencias
Vinclos externos
|
||||||||||||||||||||||||||||||
.svg){kind=small}
![As puertas y as baranas d'os balcons fan parte d'os materials que La Iberduero se fayó rancar y vender en condicions d'ilegalidat.[3]](Imachen:068.J%C3%A1novas_-_balconcillos.JPG)
