|
Alsacia
Alsacia (en francés Alsace; en alemán y alsaciano Elsass) yera una antiga rechión de Francia. Mugaba con Alemanya, Suiza y as rechions francesas de Lorena y o Franco Condau. Yera dividita en dos departamentos: o Baixo Rin a o norte, con a ciudat d'Estrasburgo, y l'Alto Rin a o sud. HistoriaAlsacia ye un territorio que en a Edat Meya teneba una población chermanica descendients d'a stamne d'os alamans. A monarquía francesa de tiempos de l'Antigo Rechimen se planteyó o problema d'as mugas de Francia en o contexto d'a luita contra os Habsburgo d'Austria y Espanya, decidindo una expansión territorial pa impedir intervencions foranas en Francia. En 1648 os tractatos de Westfalia posan fin a la guerra d'as Trenta Anyadas. Francia obtién a reconoixencia d'a suya sobiranía en tres bispatos ocupatos dende 1552 y bels territorios d'Alsacia. As guerras contra os Habsburgo, Holanda y Anglaterra ocupan unas 30 anyatas d'o reinato de Loís XIV (1643-1715). O resultato ye l'anexión de part d'os Países Baixos enantes espanyols, d'o Franco Condau (1678) y d'o resto d'Alsacia, con Estrasburgo. En a Guerra Franco-Prusiana Francia fue derrotata y o 10 de mayo de 1871 Francia cede a Alemanya Alsacia (de fueras de Belfort), y una part de Lorena, con Metz. Dimpués d'a rendición d'Alemanya en a Primera Guerra Mundial as rechions chermanicas d'Alsacia y una part de Lorena tornan a Francia sin consultar-lo a la población local, en gran part chermanofona. Dimpués de l'armisticio de Francia con Alemanya o 22 de chunio de 1940 Alsacia y una part de Lorena tornan a Alemanya, pero con a derrota d'Alemanya a la fin d'esta guerra, Alsacia queda en Francia ya de pa cutio. Baixo o periodo de pertenencia a Francia o proceso d'afrancesamiento ha ito avanzando, disminuindo o porcentache de parlants de l'idioma chermanico y augmentando o porcentache de parlants d'o francés estándard, como ha esdeveniu en o Rosellón y atros territorios anexionatos historicament con una luenga diferent a lo francés. Tamién s'ha fomentato o secesionismo lingüistico, existindo a denominación d' "alsaciano" pa l'alemán d'Alsacia, de chos a pretensión que ye un idioma diferent como en o caso d'o valenciano en Espanya.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
