เครื่องราชบรรณาการ

เครื่องราชบรรณาการ หรือ เครื่องปัณณาการ[1] หมายถึงสิ่งของที่ผู้มีสภาพด้อยกว่านำไปฝากผู้อื่น เพื่อความรู้สึกที่ดีต่อกัน ในความหมายทางประวัติศาสตร์ของไทย หมายถึง สิ่งที่พระมหากษัตริย์หรือผู้ปกครองหรือเจ้าประเทศราช จัดส่งไปถวายแด่พระมหากษัตริย์อีกเมืองหนึ่งเพื่อแสดงไมตรีต่อกัน เช่น สมเด็จพระนารายณ์มหาราช จัดให้เจ้าพระยาโกษาธิบดี (ปาน) เป็นราชทูตเชิญเครื่องราชบรรณาการไปเจริญทางพระราชไมตรีกับพระเจ้าหลุยส์ที่ 14 เป็นต้น

อีกนัยหนึ่งเครื่องราชบรรณาการ คือ สัญลักษณ์แสดงความสวามิภักดิ์ของผู้เป็นข้าขอบเขตขัณฑสีมาต่อกษัตริย์แห่งแผ่นดินแม่ ในพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์ รัชกาลที่ 4 แสดงให้เห็นว่าเมืองประเทศราช จะต้องส่งเครื่องราชบรรณาการเพื่อแสดงความสวามิภักดิ์ต่อเมืองใหญ่ทุก ๆ 3 ปี นอกจากต้นไม้เงินต้นไม้ทอง ก็ไม่พบบันทึกอื่นใดกล่าวถึงเครื่องราชบรรณาการ จนถึง พ.ศ. 2430 จึงได้พบข้อความใน ราชกิจจานุเบกษา กล่าวถึงเมืองประเทศราชลงมาเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาทถวายเครื่องราชบรรณาการ เป็นต้นไม้เงินต้นไม้ทอง ทองคำ เงิน งาช้าง หมอนสามเหลี่ยม เสื่อทองขาว

ต้นไม้ทอง ส่วนหนึ่งของเครื่องราชบรรณาการ

ถวายเครื่องราชบรรณาการ (ครั้งสุดท้าย)[2]

 ประเพณีการถวายเครื่องราชบรรณาการจากเจ้าผู้ปกครองหัวเมืองประเทศราชได้ปฏิบัติตามธรรมเนียมตั้งแต่อดีตสืบมาจนกระทั่งมายุติในช่วงปลายปี พ.ศ. 2443 โดยมีรายละเอียดการถวายเครื่องราชบรรณาการจากเจ้าผู้ครองหัวเมืองประเทศราช งวดสุดท้าย ดังต่อไปนี้

อ้างอิง

  1. อุดม รุ่งเรืองศรี, สารานุกรมวัฒนธรรมไทยภาคเหนือ
  2. วรชาติ มีชูบท, เจ้านายฝ่ายเหนือ และตำนานรักมะเมียะ, กรุงเทพฯ : สร้างสรรค์บุ๊ค, 2556
  3. ข้าราชการหัวเมืองเหนือเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาท ถวายเครื่องราชบรรณาการ เมื่อวันที่ ๘ ธ.ค. ๒๔๔๓ เล่ม ๑๗ ตอนที่ ๓๗ หน้า ๕๒๘
  4. เจ้านครลำพูน เฝ้าทูลลออองธุลีพระบาท ถวายต้นไม้ทองเงินเครื่องราชบรรณาการ เล่ม 20 ตอนที่ 31 วันที่ 1 พฤศจิกายน พ.ศ. 2446 หน้า 525
  5. เจ้าเมืองประเทศราชเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาท เล่ม 20 ตอนที่ 32 วันที่ 8 พฤศจิกายน พ.ศ. 2446 หน้า 538
  6. เจ้าประเทศราชเฝ้าถวายเครื่องราชบรรณาการ เจ้านครเชียงใหม่ เฝ้าถวายต้นไม้ทองเงินเครื่องราชบรรณาการ ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 21 ตอนที่ 28 วันที่ 9 ตุลาคม พ.ศ. 2447
  7. ราชกิจานุเบกษา,ข้าราชการในเมืองมณฑลพายัพเฝ้าทูลเกล้าฯ ถวายต้นไม้ทองเงินเครื่องราชบรรณาการ เมื่อวันที่ ๑๐ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๔๔๙

 

Prefix: a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9

Portal di Ensiklopedia Dunia