อำเภออุบลรัตน์

อำเภออุบลรัตน์
อำเภอ
การถอดเสียงอักษรโรมัน
• อักษรโรมัน	Amphoe Ubolratana
เขื่อนอุบลรัตน์
คำขวัญ:  เขื่อนอุบลรัตน์นามพระราชทาน นมัสการองค์พระใหญ่ พระไสยาสน์ใต้สะพานหิน ถิ่นฐานพระยาณรงค์ สุขอุดมตักบาตรเทโว ล่องแพโก้บางแสนสอง ชมท้องฟ้าหอดูดาว
แผนที่จังหวัดขอนแก่น เน้นอำเภออุบลรัตน์
พิกัด: 16°45′10″N 102°37′58″E
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	ขอนแก่น
พื้นที่
• ทั้งหมด	487.7 ตร.กม. (188.3 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2565)
• ทั้งหมด	44,079 คน
• ความหนาแน่น	90.38 คน/ตร.กม. (234.1 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	40250
รหัสภูมิศาสตร์	4008
ที่ตั้งที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภออุบลรัตน์ ถนนสุขาภิบาล 1 ตำบลเขื่อนอุบลรัตน์ อำเภออุบลรัตน์ จังหวัดขอนแก่น 40250
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

อำเภออุบลรัตน์ เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดขอนแก่น เป็นอำเภอที่ตั้งของ เขื่อนอุบลรัตน์ ซึ่งเป็นที่มาของชื่ออำเภอ

ประวัติ

อำเภออุบลรัตน์เป็นอำเภอที่ตั้งอยู่ตอนเหนือของของพื้นที่จังหวัดขอนแก่น  มีเขื่อนอุบลรัตน์ซึ่งเป็นเขื่อนอเนกประสงค์แห่งที่สองของประเทศไทย ซึ่งสร้างขึ้นถัดจากเขื่อนภูมิพล เป็นเขื่อนผลิตไฟฟ้าพลังน้ำแห่งแรกในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ สร้างปิดกั้นแม่น้ำพอง ตรงบริเวณที่เรียกว่า ‘พองหนีบ’ ตำบลโคกสูง อำเภอน้ำพอง (ปัจจุบันเป็นอำเภออุบลรัตน์) จังหวัดขอนแก่น อยู่ห่างจากตัวจังหวัดขอนแก่น ประมาณ 50 กิโลเมตร โดยเริ่มก่อสร้างเมื่อปี พ.ศ. 2507 แล้วเสร็จในปี พ.ศ. 2509 โดยที่พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบตร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราชบรมนาถบพิตร เสด็จพระราชดำเนินพร้อมด้วยสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิตติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวงและทูลกระหม่อมหญิงอุบลรัตนราชกัญญา สิริวัฒนาพรรณวดี (พระนามเดิม สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าอุบลรัตนราชกัญญา สิริวัฒนาพรรณวดี) ไปทรงประกอบพิธีเปิดเขื่อน เมื่อวันที่ 14 มีนาคม พ.ศ. 2509 ทรงพระราชทานชื่อเขื่อนนี้ว่า “เขื่อนอุบลรัตน์”

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภออุบลรัตน์มีอาณาเขตติดต่อกับอำเภอและจังหวัดข้างเคียง ดังนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอเขาสวนกวาง
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอเขาสวนกวางและอำเภอน้ำพอง
• ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอเมืองขอนแก่น อำเภอบ้านฝาง และอำเภอหนองเรือ
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอภูเวียงและอำเภอโนนสัง (จังหวัดหนองบัวลำภู)

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภออุบลรัตน์แบ่งเขตการปกครองย่อยออกเป็น 6 ตำบล 71 หมู่บ้าน ได้แก่

1.	โคกสูง	(Khok Sung)	13 หมู่บ้าน
2.	บ้านดง	(Ban Dong)	15 หมู่บ้าน
3.	เขื่อนอุบลรัตน์	(Khuean Ubolratana)	10 หมู่บ้าน
4.	นาคำ	(Na Kham)	13 หมู่บ้าน
5.	ศรีสุขสำราญ	(Si Suk Samran)	10 หมู่บ้าน
6.	ทุ่งโป่ง	(Thung Pong)	10 หมู่บ้าน

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภออุบลรัตน์ประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 7 แห่ง ได้แก่

• เทศบาลตำบลเขื่อนอุบลรัตน์ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเขื่อนอุบลรัตน์ (เฉพาะหมู่ที่ 1–5)
• เทศบาลตำบลโคกสูง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโคกสูงทั้งตำบล
• เทศบาลตำบลนาคำ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลนาคำทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านดง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านดงทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลเขื่อนอุบลรัตน์ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเขื่อนอุบลรัตน์ (เฉพาะหมู่ที่ 6–10)
• องค์การบริหารส่วนตำบลศรีสุขสำราญ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลศรีสุขสำราญทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลทุ่งโป่ง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลทุ่งโป่งทั้งตำบล

สถานศึกษา

• โรงเรียนบ้านพระบาทท่าเรือ
• โรงเรียนอนุบาลอุบลรัตน์
• โรงเรียนห้วยยางวิทยาสรรพ์
• โรงเรียนโคกสูงใหญ่วิทยา
• โรงเรียนบ้านศรีสุขสำราญ

มัธยมศึกษา

• โรงเรียนบัวแก้วพิทยาคม
• โรงเรียนบึงไทรพิทยาคม
• โรงเรียนอุบลรัตน์พิทยาคม
• โรงเรียนพูวัดพิทยาคม

สถานที่ท่องเที่ยว

เขื่อนอุบลรัตน์ วัดพระบาทภูพานคำ บางแสนสอง(ทะเลอีสาน) อุทยานแห่งชาติภูเก้า-ภูพานคำ

เหตุการณ์สำคัญ

23 กันยายน พ.ศ. 2533 เกิดอุบัติเหตุเรือนำเที่ยว ชื่อเรือ รัชตะทัวร์ ล่มที่เขื่อนอุบลรัตน์ จังหวัดขอนแก่น ทำให้มีผู้เสียชีวิต 39 คน เป็นอุบัติเหตุเรือล่มครั้งร้ายแรงรองจาก เหตุเรือล่มในจังหวัดภูเก็ต พ.ศ. 2561

แหล่งข้อมูลอื่น

• สถานที่ท่องเที่ยวอำเภออุบลรัตน์ เก็บถาวร 2007-02-07 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน