ลัทธิสตาลิน

ภาพถ่ายของโจเซฟ สตาลิน

ลัทธิสตาลิน (อังกฤษ: Stalinism)หรือ สังคมนิยมในประเทศเดียว เป็นการตีความทางทฤษฎีและการประยุกต์ ในทางปฏิบัติของหลักนิยมมาร์กซิสต์ส่วนที่เป็นคุณูปการโดยโจเซฟ สตาลิน (Josef Stalin) ซึ่งเป็นผู้มีอำนาจครอบงำพรรคคอมมิวนิสต์และกลไกของรัฐบาลในสหภาพโซเวียต ตั้งแต่ช่วงกลางทศวรรษหลังปี ค.ศ. 1920 จนกระทั่งเขาถึงแก่อสัญกรรมเมื่อปี ค.ศ. 1953

สตาลินได้แสดงให้เห็นว่า ชัยชนะของลัทธิคอมมิวนิสต์นี้ นอกจากจะดำเนินการได้ตามแนวทางของลัทธิมากซ์ และ ลัทธิเลนิน (Marxism-Leninism) นี้แล้ว ก็ยังสามารถทำได้โดยวิธีอื่น คือการยึดครองทางทหารโดยมหาอำนาจคอมมิวนิสต์ (อย่างในกรณีที่ สหภาพโซเวียตเข้ายึดครองยุโรปตะวันออก หลังสงครามโลกครั้งที่ 2) ก็ช่วยให้บรรลุเป้าหมายคือการได้ชัยชนะของลัทธิคอมมิวนิสต์ได้ หากกรณีที่ปัจจัยแวดล้อมต่าง ๆ เอื้ออำนวย

ว่ากันตามหลักจริง ๆ แล้ว สตาลินมีคุณูปการน้อยต่อหลักนิยมคอมมิวนิสต์ มีการจำกัดตัวเองอยู่เฉพาะในการตีความลัทธิมากซ์และลัทธิเลนิน (Marxism-Leninism) เพื่อนำไปใช้กับสภาพแวดล้อมทั้งภายในประเทศและระหว่างประเทศในยุคของเขาเท่านั้นเอง

พวกที่เข้ามารับช่วงอำนาจต่อจากสตาลิน ได้ทำการรื้อโครงการของเลนินเสียสิ้น และ ลัทธิสตาลินนี้ก็ได้ถูกประณามว่าเป็นลัทธิที่ส่งเสริมแนวการปกครองแบบ "ยึดตัวบุคคลเป็นหลัก" (Cult of Personality) เป็นการปกครองแบบเผด็จการโดยบุคคลคนเดียว ยึดหลักการคนทำผิดไม่ได้ ทำการสถาปนารัฐเผด็จการเบ็ดเสร็จ ทำการกำจัดพวกที่ถูกระแวงว่าจะเป็นฝ่ายตรงกันข้าม โดยวิธีการกวาดล้าง และใช้ตำรวจลับ มีการจองจำคุมขังพวกที่ไม่เห็นด้วยทางการเมืองนับจำนวนไม่ถ้วนในค่าย "กูลัก"

แนวความคิดต่าง ๆ ที่พัฒนาและนำไปใช้ในสหภาพโซเวียตโดยสตาลิน ซึ่งมีผลกระทบต่อหลักนิยมคอมมิวนิสต์นั้นมีดังนี้ คือ

1. แนวความคิดเรื่อง "สังคมนิยมในประเทศเดียว" (Socialism in One Country)
2. แผนพัฒนาเศรษฐกิจ 5 ปี
3. เกษตรแบบรวมศูนย์
4. รัฐธรรมนูญแห่งสหภาพโซเวียต พ.ศ. 2479

แม้ถึงจะมีการประณามลัทธิสตาลินนี้อย่างไร แต่ว่าการประยุกต์ใช้ทฤษฎีคอมมิวนิสต์ทั้งในแง่ทฤษฎีและในแง่ปฏิบัติต่าง ๆ ที่ดำเนินการกว่า 30 ปี ในช่วงการปกครองของสตาลินนี้ ก็ยังคงเป็นพื้นฐานของหลักนิยมลัทธิคอมมิวนิสต์อยู่ในช่วงที่สหภาพโซเวียตยังไม่ล่มสลาย

ดูเพิ่ม

• Anti-revisionism
• Anti-Stalinist left
• การเปรียบเทียระหว่างลัทธินาซี และ ลัทธิสตาลิน
• ลัทธิบูชาบุคคล
• ลัทธิตีโต
• ลัทธิเหมา
• การฆ่าล้างเผ่าพันธ์สมัยคอมมิวนิสต์
• ลัทธิร่วมสมัยสตาลิน
• จักรวรรดิโซเวียต
• Stalin Society
• สถาปัตยกรรมสมัยลัทธิสตาลิน
• ระบบรวบอำนาจเบ็ดเสร็จ

อ้างอิง

หมายเหตุ

ข้อมูล

• Applebaum, Anne (2003). Gulag: A History. Doubleday. ISBN 978-0-7679-0056-0.
• Boobbyer, Phillip (2000). The Stalin Era. Routledge. ISBN 978-0-415-18298-0.
• Brackman, Roman (2001). The Secret File of Joseph Stalin: A Hidden Life. Frank Cass Publishers. ISBN 978-0-7146-5050-0.
• Bullock, Alan (1962). Hitler: A Study in Tyranny. Penguin Books. ISBN 978-0-14-013564-0.
• Conquest, Robert (1991). Stalin: Breaker of Nations. New York: Penguin Random House.
• Davies, Sarah (1997). Popular Opinion in Stalin's Russia: Terror, Propaganda and Dissent, 1934–1941. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 978-0-52-156676-6.
• Davies, Sarah; Harris, James, บ.ก. (2005). Stalin: A New History. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 978-1-13-944663-1.
• Davies, Sarah; Harris, James, บ.ก. (2014). Stalin's World: Dictating the Soviet Order. New Haven: Yale University Press. ISBN 978-0-30-018281-1.
• Fitzpatrick, Sheila (1996). Stalin's Peasants: Resistance and Survival in the Russian Village After Collectivization. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-510459-2.
• Fitzpatrick, Sheila (2000). Everyday Stalinism: Ordinary Life in Extraordinary Times: Soviet Russia in the 1930s. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-505001-1.
• Gellately, Robert (2007). Lenin, Stalin, and Hitler: The Age of Social Catastrophe. Knopf. ISBN 978-1-4000-4005-6.
• Getty, J. Arch (1987). Origins of the Great Purges: The Soviet Communist Party Reconsidered, 1933–1938. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 978-0-52-133570-6.
• Getty, J. Arch (1993). Stalinist Terror: New Perspectives. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 978-0-52-144670-9.
• Getty, J. Arch (2013). Practicing Stalinism: Bolsheviks, Boyars, and the Persistence of Tradition. New Haven: Yale University Press. ISBN 978-0-30-016929-4.
• Gill, Graeme J. (1998). Stalinism. Palgrave Macmillan. ISBN 978-0-312-17764-5. สืบค้นเมื่อ 1 October 2010.
• Kotkin, Stephen (2014). Stalin: Paradoxes of Power, 1878–1928. New York: Penguin Random House. ISBN 978-0143127864.
• Kotkin, Stephen (2017). Stalin: Waiting for Hitler, 1929–1941. New York: Penguin Random House.
• Kotkin, Stephen (1997). Magnetic Mountain: Stalinism As a Civilization (1st ed.). Berkeley: University of California Press. ISBN 9780520208230.
• Montefiore, Simon Sebag (2004). Stalin: The Court of the Red Tsar. Knopf. ISBN 978-1-4000-4230-2.
• Overy, Richard J. (2004). The Dictators: Hitler's Germany and Stalin's Russia. W. W. Norton & Company. ISBN 978-0-393-02030-4.
• Tucker, Robert C. (1992). Stalin in Power: The Revolution from Above, 1928–1941. W. W. Norton & Company. ISBN 978-0-393-30869-3.

อ่านเพิ่ม

หนังสือ

• Bullock, Alan. 1998. Hitler and Stalin: Parallel Lives (2nd ed.). Fontana Press.
• Campeanu, Pavel. 2016. Origins of Stalinism: From Leninist Revolution to Stalinist Society. Routledge.
• Conquest, Robert. 2008. The Great Terror: A Reassessment (40th anniversary ed.). Oxford University Press.
• Deutscher, Isaac. 1967. Stalin: A Political Biography (2nd edition). Oxford House.
• Dobrenko, Evgeny. 2020. Late Stalinism (Yale University Press, 2020).
• Edele, Mark, ed. 2020. Debates on Stalinism: An introduction (Manchester University Press, 2020).
• Figes, Orlando. 2008. The Whisperers: Private Life in Stalin's Russia. Picador.
• Groys, Boris. 2014. The total art of Stalinism: Avant-Garde, aesthetic dictatorship, and beyond. Verso Books.
• Hasselmann, Anne E. 2021. "Memory Makers of the Great Patriotic War: Curator Agency and Visitor Participation in Soviet War Museums during Stalinism." Journal of Educational Media, Memory, and Society 13.1 (2021): 13-32.
• Hoffmann, David L. 2008. Stalinism: The Essential Readings. John Wiley & Sons.
• Hoffmann, David L. 2018. The Stalinist Era. Cambridge University Press.
• Kotkin, Stephen. 1997. Magnetic Mountain: Stalinism as a civilization. University of California Press.
• McCauley, Martin. 2019 Stalin and Stalinism (Routledge, 2019).
• Ree, Erik Van. 2002. The Political Thought of Joseph Stalin, A Study in Twentieth-century Revolutionary Patriotism. RoutledgeCurzon.
• Ryan, James, and Susan Grant, eds. 2020. Revisioning Stalin and Stalinism: Complexities, Contradictions, and Controversies (Bloomsbury Publishing, 2020).
• Sharlet, Robert. 2017. Stalinism and Soviet legal culture (Routledge, 2017).
• Tismăneanu, Vladimir. 2003. Stalinism for All Seasons: A Political History of Romanian Communism. University of California Press.
• Tucker, Robert C., ed. 2017. Stalinism: essays in historical interpretation. Routledge.
• Valiakhmetov, Albert, et al. 2018. "History And Historians In The Era Of Stalinism: A Review Of Modern Russian Historiography." National Academy of Managerial Staff of Culture and Arts Herald 1 (2018). online

• Velikanova, Olga. 2018. Mass Political Culture Under Stalinism: Popular Discussion of the Soviet Constitution of 1936 (Springer, 2018).
• Wood, Alan. 2004. Stalin and Stalinism (2nd ed.). Routledge.

วารสารวิชาการ

• Alexander, Kuzminykh. 2019. "The internal affairs agencies of the Soviet State in the period of Stalinism in the context of Russian historiography." Historia provinciae–the journal of regional history 3.1 (2019). online
• Barnett, Vincent. 2006. Understanding Stalinism: The 'Orwellian Discrepancy' and the 'Rational Choice Dictator'. Europe-Asia Studies, 58(3), 457–466.
• Edele, Mark. 2020. "New perspectives on Stalinism?: A conclusion." in Debates on Stalinism (Manchester University Press, 2020) pp. 270-281.
• Gill, Graeme. 2019. "Stalinism and Executive Power: Formal and Informal Contours of Stalinism." Europe-Asia Studies 71.6 (2019): 994-1012.
• Kamp, Marianne, and Russell Zanca. 2017. "Recollections of collectivization in Uzbekistan: Stalinism and local activism." Central Asian Survey 36.1 (2017): 55-72. online^[ลิงก์เสีย]
• Kuzio, Taras. 2017. "Stalinism and Russian and Ukrainian national identities." Communist and Post-Communist Studies 50.4 (2017): 289-302.
• Lewin, Moshe. 2017. "The social background of Stalinism." in Stalinism (Routledge, 2017. 111-136).
• Mishler, Paul C. 2018. "Is the Term 'Stalinism' Valid and Useful for Marxist Analysis?." Science & Society 82.4 (2018): 555-567.
• Musiał, Filip. 2019. "Stalinism in Poland." The Person and the Challenges: Journal of Theology, Education, Canon Law and Social Studies Inspired by Pope John Paul II 9.2 (2019): 9-23. online

• Nelson, Todd H. 2015. "History as ideology: The portrayal of Stalinism and the Great Patriotic War in contemporary Russian high school textbooks." Post-Soviet Affairs, 31(1), 37–65.
• Nikiforov, S. A., et al. "Cultural revolution of Stalinism in its regional context." International Journal of Mechanical Engineering and Technology 9.11 (2018): 1229-1241' impact on schooling
• Wheatcroft, Stephen G. "Soviet statistics under Stalinism: Reliability and distortions in grain and population statistics." Europe-Asia Studies 71.6 (2019): 1013-1035.
• Winkler, Martina. 2017. "Children, Childhood, and Stalinism." Kritika 18(3), 628–637.
• Zawadzka, Anna. 2019. "Stalinism the Polish Way." Studia Litteraria et Historica 8 (2019): 1-6. online
• Zysiak, Agata. 2019. "Stalinism and Revolution in Universities. Democratization of Higher Education from Above, 1947–1956." Studia Litteraria et Historica 8 (2019): 1-17. online

ข้อมูลปฐมภูมิ

• Stalin, Joseph. [1924] 1975. Foundations of Leninism. Foreign Languages Press.
• Stalin, Joseph (1951). Economic Problems of Socialism in the USSR. Foreign Languages Press.

แหล่งข้อมูลอื่น

• "Stalin Reference Archive". Marxists Internet Archive. Retrieved 11 May 2005.
• "Joseph Stalin". Spartacus Educational.
• "Joseph Stalin". BBC.
• Pedro Campos. "Basic Economic Precepts of Stalinist Socialism". Havana Times. 21 June 2010.