รายพระนามพระอัครมเหสีในพระมหากษัตริย์ไทย

สมเด็จพระบรมราชินี แห่งราชอาณาจักรไทย
ธงราชินีใหญ่ประจำพระราชอิสริยยศ
ผู้ดำรงตำแหน่งคนปัจจุบัน สมเด็จพระนางเจ้าสุทิดา พัชรสุธาพิมลลักษณ พระบรมราชินี ตั้งแต่ 1 พฤษภาคม พ.ศ. 2562
การเรียกขาน	ใต้ฝ่าละอองธุลีพระบาท ใต้ฝ่าละอองพระบาท
จวน	พระราชวังดุสิต พระบรมมหาราชวัง (ตามพระราชพิธี)
ผู้แต่งตั้ง	พระมหากษัตริย์ไทย
วาระ	ตลอดรัชกาลของพระสวามี
ผู้ประเดิมตำแหน่ง	ภุมมาวดีเทวี
สถาปนา	ไม่ปรากฏ

รายพระนามพระอัครมเหสีในพระมหากษัตริย์ไทย

อาณาจักรอยุธยา

ราชวงศ์ละโว้-อโยธยา

พระนาม	ตำแหน่ง	ดำรงตำแหน่ง	พ้นจากตำแหน่ง	พระราชสวามี	หมายเหตุ
ภุมมาวดีเทวี	พระมเหสี	พ.ศ. 1893	พ.ศ. 1912	สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 1	[1]
ไม่ปรากฏพระนาม	พระมเหสี	พ.ศ. 1912 (ครั้งที่ 1) พ.ศ. 1931 (ครั้งที่ 2)	พ.ศ. 1913 (ครั้งที่ 1) พ.ศ. 1938 (ครั้งที่ 2)	สมเด็จพระราเมศวร
ไม่ปรากฏพระนาม	พระมเหสี	พ.ศ. 1938	พ.ศ. 1952	สมเด็จพระเจ้ารามราชา
นางพระยาแม่อยู่หัวศรีสุดาจันทร์	พระอัครมเหสี	พ.ศ. 2091		ขุนวรวงศาธิราช	[2]

ราชวงศ์สุพรรณภูมิ

พระนาม	ตำแหน่ง	ดำรงตำแหน่ง	พ้นจากตำแหน่ง	พระราชสวามี	หมายเหตุ
พระมเหสีไม่ปรากฏพระนาม	พระมเหสี	พ.ศ. 1913	พ.ศ. 1931	สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 1
พระมหาเทวีแห่งสุโขทัย (ไม่ปรากฏพระนาม)	พระชายา				[3][4][5]
มิได้สถาปนา		พ.ศ. 1931		สมเด็จพระเจ้าทองลัน
พระมเหสีไม่ปรากฏพระนาม	พระมเหสี	พ.ศ. 1952	พ.ศ. 1967	สมเด็จพระอินทราชา
พระราชเทวีจากวงศ์พระร่วง (ไม่ปรากฏพระนาม)	พระมเหสี				[6]
พระราชเทวีจากวงศ์พระร่วง (ไม่ปรากฏพระนาม)	พระมเหสี	พ.ศ. 1967	พ.ศ. 1991	สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 2	[7][8]
พระราชเทวีจากวงศ์พระร่วง (ไม่ปรากฏพระนาม)	พระอัครมเหสี	พ.ศ. 1991	พ.ศ. 2031	สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ
ไม่ปรากฏพระนาม	พระมเหสี	พ.ศ. 2006	พ.ศ. 2034	สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 3
สุริยวงศาเทวี	พระอัครมเหสี	พ.ศ. 2034	พ.ศ. 2072	สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 2	[9]
นางสร้อยทอง	พระมเหสีซ้าย				[10]
นางแว่นฟ้าทอง	พระสนมเอก				[10]
ไม่ปรากฏพระนาม	พระมเหสี	พ.ศ. 2072	พ.ศ. 2076	สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 4
มิได้สถาปนา		พ.ศ. 2076	พ.ศ. 2077	สมเด็จพระรัษฎาธิราช
พระมเหสีจิตรวดี	พระมเหสีขวา	พ.ศ. 2077		สมเด็จพระไชยราชาธิราช	[11]
นางพระยาแม่อยู่หัวศรีสุดาจันทร์	พระมเหสีซ้าย		พ.ศ. 2089		[12]
มิได้สถาปนา		พ.ศ. 2089	พ.ศ. 2091	สมเด็จพระยอดฟ้า
พระสุริโยทัย หรือพระมหาเทวี	พระอัครมเหสี	พ.ศ. 2091	3 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2092	สมเด็จพระมหาจักรพรรดิ	[13][14]
รัตนมณีเนตร	พระสนมเอก				[15]
ไม่มีข้อมูล		พ.ศ. 2106 (ครั้งที่ 1) พ.ศ. 2111 (ครั้งที่ 2)	พ.ศ. 2111 (ครั้งที่ 1) พ.ศ. 2112 (ครั้งที่ 2)	สมเด็จพระมหินทราธิราช

ราชวงศ์สุโขทัย

พระนาม	ตำแหน่ง	ดำรงตำแหน่ง	พ้นจากตำแหน่ง	พระราชสวามี	หมายเหตุ
พระวิสุทธิกษัตรีย์ หรือพระบรมเทวี	พระมเหสี	พ.ศ. 2112	พ.ศ. 2133	สมเด็จพระมหาธรรมราชาธิราช	[16][14]
พระมณีรัตนา	พระมเหสี	29 กรกฎาคม พ.ศ. 2133	25 เมษายน พ.ศ. 2148	สมเด็จพระนเรศวรมหาราช	[17]
พระเอกกษัตรี	พระมเหสี	พ.ศ. 2138			[18][19]
โยดะยามิบะยา หรือ มังตรานะมะโด (ไม่ปรากฏพระนาม)	พระมเหสี	พ.ศ. 2139			[20][21]
พระสวัสดี	พระมเหสี	25 เมษายน พ.ศ. 2148	พ.ศ. 2153	สมเด็จพระเอกาทศรถ	[22][23]
ไม่ปรากฏพระนาม	พระมเหสี				[23]
ไม่ปรากฏพระนาม	พระมเหสี				[23]
ไม่ปรากฏพระนาม	พระมเหสี				[23]
ไม่ปรากฏพระนาม	พระมเหสี				[23]
ไม่ปรากฏพระนาม	พระมเหสี				[23]
ไม่ปรากฏพระนาม	พระมเหสี				[23]
ไม่ปรากฏพระนาม	พระมเหสี				[23]
ไม่มีข้อมูล		พ.ศ. 2153	พ.ศ. 2154	สมเด็จพระศรีเสาวภาคย์
พระจันทชายา	พระมเหสี			สมเด็จพระเจ้าทรงธรรม	[24][25]
พระขัตติยเทวี	พระมเหสี				[24][25]
พระองค์อัมฤทธิ์	พระชายา				[26]
ไม่มีข้อมูล		พ.ศ. 2171	พ.ศ. 2172	สมเด็จพระเชษฐาธิราช
ไม่มีข้อมูล		พ.ศ. 2172		สมเด็จพระอาทิตยวงศ์

ราชวงศ์ปราสาททอง

พระนาม	ตำแหน่ง	ดำรงตำแหน่ง	พ้นจากตำแหน่ง	พระราชสวามี	หมายเหตุ
พระปทุมาเทวี หรือพระประทุมา	พระมเหสีขวา	พ.ศ. 2172	พ.ศ. 2199	สมเด็จพระเจ้าปราสาททอง	[25][27]
พระสุริยา	พระมเหสีขวา				[25][27]
พระจันทาเทวี หรือพระจันทเทวี	พระมเหสีขวา				[25][27]
พระสิริกัลยา หรือพระศิริกัลยา	พระมเหสีขวา				[25][27]
พระอุบลเทวี	พระมเหสีซ้าย				[25][27]
พระนภาเทวี หรือพระประภาวดี	พระมเหสีซ้าย				[25][27]
พระอรบุตรี หรือพระไวยบุตรี	พระมเหสีซ้าย				[25][27]
พระกนิษฐาเทวี	พระมเหสีซ้าย				[25][27]
ไม่มีข้อมูล		พ.ศ. 2199		สมเด็จเจ้าฟ้าไชย
ไม่มีข้อมูล		พ.ศ. 2199		สมเด็จพระศรีสุธรรมราชา
พระกษัตรีย์	พระมเหสีขวา	26 ตุลาคม พ.ศ. 2199		สมเด็จพระนารายณ์มหาราช	[28][29]
พระพันปี (ไม่ปรากฏพระนาม)	พระมเหสีซ้าย		11 กรกฎาคม พ.ศ. 2231		[28][29]
ท้าวศรีจุฬาลักษณ์ (แจ่ม)	พระสนมเอก				[30][31]
พระราชชายาเทวี (สมบุญ)	พระสนมเอก				[32]

ราชวงศ์บ้านพลูหลวง

พระนาม	ตำแหน่ง	ดำรงตำแหน่ง	พ้นจากตำแหน่ง	พระราชสวามี	หมายเหตุ
พระอัครมเหสี (กัน)	พระอัครมเหสีกลาง	พ.ศ. 2231	พ.ศ. 2246	สมเด็จพระเพทราชา	[33]
กรมหลวงโยธาทิพ	พระอัครมเหสีซ้าย[33] พระอัครมเหสีขวา[34]				[35]
กรมหลวงโยธาเทพ	พระอัครมเหสีซ้าย				[35][36]
สมเด็จพระพันวษา หรือ พระพันปีหลวง (ไม่ปรากฏพระนาม)	พระอัครมเหสี	พ.ศ. 2246	พ.ศ. 2251	สมเด็จพระสรรเพชญ์ที่ 8	[37][38][39]
พระองค์รัตนา	พระสนมเอก				[40]
พระกรัดนางกัลยาณี หรือพระแก้วฟ้า	พระมเหสีซ้าย		พ.ศ. 2251		[41][42][43]
กรมหลวงราชานุรักษ์	พระอัครมเหสี	พ.ศ. 2251	พ.ศ. 2275	สมเด็จพระสรรเพชญ์ที่ 9	[37][38]
พระองค์เจ้าทับทิม	พระอัครมเหสี				[37][38][44]
เจ้าเสฐ	พระมเหสีรอง				[45]
พระองค์เอี้ยง	พระชายา				[37][38][40]
กรมหลวงอภัยนุชิต	พระอัครมเหสีขวา	พ.ศ. 2275	พ.ศ. 2280	สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ	[46][47]
กรมหลวงพิพิธมนตรี	พระราชมเหสีกลาง		พ.ศ. 2301		[46][47]
เจ้าฟ้าสังวาลย์ หรืออินทสุชาเทวี	พระมเหสีซ้าย		พ.ศ. 2298		[47][48]
เจ้าฟ้าท้าวต่อย	พระอัครมเหสี	พ.ศ. 2301		สมเด็จพระเจ้าอุทุมพร	[49]
กรมขุนวิมลพัตร	พระอัครมเหสี	พ.ศ. 2301	พ.ศ. 2310	สมเด็จพระที่นั่งสุริยาศน์อมรินทร์	[50][51][52]

อาณาจักรธนบุรี

ราชวงศ์ธนบุรี

พระนาม	ตำแหน่ง	ดำรงตำแหน่ง	พ้นจากตำแหน่ง	พระราชสวามี	หมายเหตุ
กรมหลวงบาทบริจา	พระอัครมเหสี	28 ธันวาคม พ.ศ. 2310	6 เมษายน พ.ศ. 2325	สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี
กรมบริจาภักดีศรีสุดารักษ์	พระมเหสีซ้าย				[53][54]

อาณาจักรรัตนโกสินทร์

ราชวงศ์จักรี

พระนาม	ตำแหน่ง	ดำรงตำแหน่ง	พ้นจากตำแหน่ง	พระราชสวามี	หมายเหตุ
สมเด็จพระอมรินทราบรมราชินี	มิได้สถาปนา	6 เมษายน พ.ศ. 2325	7 กันยายน พ.ศ. 2352	พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช
สมเด็จพระศรีสุริเยนทราบรมราชินี	มิได้สถาปนา	7 กันยายน พ.ศ. 2352	21 กรกฎาคม พ.ศ. 2367	พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย
สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากุณฑลทิพยวดี	มิได้สถาปนา	ราว พ.ศ. 2358
มิได้สถาปนา		21 กรกฎาคม พ.ศ. 2367	2 เมษายน พ.ศ. 2394	พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว
สมเด็จพระนางเจ้าโสมนัสวัฒนาวดี	พระนางนาฏบรมอัครราชเทวี	2 มกราคม พ.ศ. 2395	10 ตุลาคม พ.ศ. 2395	พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว	[55]
สมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี	พระนางนาถราชเทวี	ราว พ.ศ. 2396	9 กันยายน พ.ศ. 2404
พระสัมพันธวงศ์เธอ พระองค์เจ้าพรรณราย	มิได้สถาปนา	ราว พ.ศ. 2396	1 ตุลาคม พ.ศ. 2411
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าทักษิณชา นราธิราชบุตรี	มิได้สถาปนา	ราว พ.ศ. 2415	ราว พ.ศ. 2415	พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว	[56]
พระอรรคชายาเธอ พระองค์เจ้าเสาวภาคย์นารีรัตน์	พระอรรคชายาเธอ	ราว พ.ศ. 2412−2416	21 กรกฎาคม พ.ศ. 2430		[57]
พระอรรคชายาเธอ พระองค์เจ้าอุบลรัตนนารีนาค กรมขุนอรรควรราชกัลยา	พระอรรคชายาเธอ		23 ตุลาคม พ.ศ. 2453		[58]
สมเด็จพระปิตุจฉาเจ้า สุขุมาลมารศรี พระอัครราชเทวี	พระราชเทวี	ราว พ.ศ. 2420			[59]
สมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า	พระบรมราชเทวี	ราว พ.ศ. 2421			[60]
สมเด็จพระนางเจ้าสุนันทากุมารีรัตน์ พระบรมราชเทวี	พระบรมราชเทวี		31 พฤษภาคม พ.ศ. 2423		[61]
สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง	พระบรมราชินีนาถ		23 ตุลาคม พ.ศ. 2453		[62]
พระวิมาดาเธอ พระองค์เจ้าสายสวลีภิรมย์ กรมพระสุทธาสินีนาฏ ปิยมหาราชปดิวรัดา	พระอรรคชายาเธอ	ราว พ.ศ. 2426			[63]
เจ้าดารารัศมี พระราชชายา	พระราชชายา	3 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2430			[64]
สมเด็จพระนางเจ้าอินทรศักดิศจี พระวรราชชายา	พระวรราชชายา	12 มกราคม พ.ศ. 2464	25 พฤศจิกายน พ.ศ. 2468	พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว	[65]
พระนางเธอ ลักษมีลาวัณ	พระนางเธอ	27 สิงหาคม พ.ศ. 2465			[66]
พระนางเจ้าสุวัทนา พระวรราชเทวี	พระวรราชเทวี	10 สิงหาคม พ.ศ. 2467			[67]
สมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินี	พระบรมราชินี	25 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2469	2 มีนาคม พ.ศ. 2478	พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว	[68]
มิได้อภิเษกสมรส		2 มีนาคม พ.ศ. 2478	9 มิถุนายน พ.ศ. 2489	พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล พระอัฐมรามาธิบดินทร
สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง	พระบรมราชินีนาถ	28 เมษายน พ.ศ. 2493	13 ตุลาคม พ.ศ. 2559	พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร	[69]
สมเด็จพระนางเจ้าสุทิดา พัชรสุธาพิมลลักษณ พระบรมราชินี	พระบรมราชินี	1 พฤษภาคม พ.ศ. 2562	ยังอยู่ในตำแหน่ง	พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว	[70]

ดูเพิ่ม

• รายพระนามพระมหากษัตริย์ไทย

อ้างอิง

เชิงอรรถ

1. คำให้การชาวกรุงเก่า, พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) และเอกสารอื่น, หน้า 475
2. คำให้การชาวกรุงเก่า, พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) และเอกสารอื่น, หน้า 494-495
3. การเมืองในประวัติศาสตร์ ยุคสุโขทัย-อยุธยา พระมหาธรรมราชา กษัตราธิราช, หน้า 30-39
4. ประวัติศาสตร์สุโขทัย, หน้า 129
5. กรุงสุโขทัย มาจากไหน ?, หน้า 121-129
6. การเมืองในประวัติศาสตร์ ยุคสุโขทัย-อยุธยา พระมหาธรรมราชา กษัตราธิราช, หน้า 67, 83
7. ฟื้นฝอยหาตะเข็บ, หน้า 220
8. การเมืองในประวัติศาสตร์ ยุคสุโขทัย-อยุธยา พระมหาธรรมราชา กษัตราธิราช, หน้า 76
9. คำให้การชาวกรุงเก่า, พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) และเอกสารอื่น, หน้า 485
10. คำให้การชาวกรุงเก่า, พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) และเอกสารอื่น, หน้า 488
11. คำให้การชาวกรุงเก่า, พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) และเอกสารอื่น, หน้า 492
12. พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) และเอกสารอื่น, หน้า 65
13. พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) และเอกสารอื่น, หน้า 79
14. คำให้การชาวกรุงเก่า, พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) และเอกสารอื่น, หน้า 497
15. คำให้การชาวกรุงเก่า, พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) และเอกสารอื่น, หน้า 503
16. พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) และเอกสารอื่น, หน้า 71
17. คำให้การขุนหลวงหาวัด, พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) และเอกสารอื่น, หน้า 705
18. ตำนานนางกษัตริย์, หน้า 310
19. "พระนเรศวรฯ กับเมืองละแวก ใน พงศาวดารละแวก ฉะบับแปล จ.ศ. ๑๑๗๐". I see history. 21 เมษายน 2555. สืบค้นเมื่อ 10 มิถุนายน 2561. {{cite web}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= (help)
20. โคลงเรื่องมังทรารบเชียงใหม่, หน้า 14
21. โยเดียกับราชวงศ์พม่า เรื่องจริงที่ไม่มีใครรู้, หน้า 122
22. คำให้การขุนหลวงหาวัด (ฉบับหลวง), ประชุมคำให้การกรุงศรีอยุธยา รวม 3 เรื่อง, หน้า 335
23. คำให้การชาวกรุงเก่า, พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) และเอกสารอื่น, หน้า 516
24. ประชุมคำให้การกรุงศรีอยุธยา รวม 3 เรื่อง, หน้า 90-91
25. คำให้การขุนหลวงหาวัด, พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) และเอกสารอื่น, หน้า 711
26. จดหมายเหตุวันวลิต. พ.ศ. 2507.
27. ประชุมคำให้การกรุงศรีอยุธยา รวม 3 เรื่อง, หน้า 92
28. พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) และเอกสารอื่น, หน้า 525
29. คำให้การขุนหลวงหาวัด, พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) และเอกสารอื่น, หน้า 716
30. ภูธร ภูมะธน. โกษาปาน ราชทูตกู้แผ่นดิน. กรุงเทพฯ : สถาบันการเรียนรู้และสร้างสรรค์ (พิพิธภัณฑ์การเรียนรู้), 2550, หน้า 33
31. พลับพลึง มูลศิลป์. ความสัมพันธ์ไทย-ฝรั่งเศส สมัยอยุทธยา. กรุงเทพฯ : บรรณกิจ, 2523, หน้า 110, 238
32. คำให้การขุนหลวงหาวัด, พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) และเอกสารอื่น, หน้า 720
33. พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม), หน้า 318
34. คำให้การชาวกรุงเก่า, คำให้การขุนหลวงหาวัด และเอกสารอื่น, หน้า 540
35. พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม), หน้า 333
36. คำให้การขุนหลวงหาวัด, พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) และเอกสารอื่น, หน้า 737
37. คำให้การชาวกรุงเก่า, พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) และเอกสารอื่น, หน้า 622-623
38. คำให้การชาวกรุงเก่า, ประชุมคำให้การกรุงศรีอยุธยา รวม 3 เรื่อง, หน้า 173
39. คำให้การชาวกรุงเก่า, พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) และเอกสารอื่น, หน้า 542
40. คำให้การขุนหลวงหาวัด (ฉบับหลวง), ประชุมคำให้การกรุงศรีอยุธยา รวม 3 เรื่อง, หน้า 455-456
41. คำให้การขุนหลวงหาวัด, พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) และเอกสารอื่น, หน้า 741
42. คำให้การชาวกรุงเก่า, ประชุมคำให้การกรุงศรีอยุธยา รวม 3 เรื่อง, หน้า 112
43. คำให้การขุนหลวง วัดประดู่ทรงธรรม, ประชุมคำให้การกรุงศรีอยุธยา รวม 3 เรื่อง, หน้า 278
44. คำให้การขุนหลวงหาวัด (ฉบับหลวง), ประชุมคำให้การกรุงศรีอยุธยา รวม 3 เรื่อง, หน้า 448
45. คำให้การชาวกรุงเก่า, พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) และเอกสารอื่น, หน้า 547
46. พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) และเอกสารอื่น, หน้า 356
47. คำให้การขุนหลวง วัดประดู่ทรงธรรม, ประชุมคำให้การกรุงศรีอยุธยา รวม 3 เรื่อง, หน้า 285
48. คำให้การชาวกรุงเก่า, ประชุมคำให้การกรุงศรีอยุธยา รวม 3 เรื่อง, หน้า 117
49. พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) และเอกสารอื่น, หน้า 552
50. ประชุมคำให้การกรุงศรีอยุธยา รวม 3 เรื่อง, หน้า 177
51. พระราชพงศาวดาร ฉบับสมเด็จพระพนรัตน์ วัดพระเชตุพน ตรวจสอบชำระจากฉบับตัวเขียน, หน้า 340
52. พระราชพงศาวดารพม่า, หน้า 1135
53. จุลลดา ภักดีภูมินทร์. "พระบรมราชอนุสรณ์ สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช". เด็กดีดอตคอม. สืบค้นเมื่อ 5 สิงหาคม 2560. {{cite web}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= (help)
54. "พระราชวงศ์และต้นตระกูลอันเป็นเชื้อพระวงศ์ (หน้า 2)". สำนักหอสมุด มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี. สืบค้นเมื่อ 5 สิงหาคม 2560. {{cite web}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= (help)
55. คุณหญิงกุลทรัพย์ เกษแม่นกิจ และสายไหม จบกลศึก (บรรณาธิการ) (2555). ราชาศัพท์ (PDF). กรุงเทพฯ: สำนักงานเสริมสร้างเอกลักษณ์ของชาติ สำนักนายกรัฐมนตรี. p. 272.^[ลิงก์เสีย]
56. พระภรรยาเจ้า และสมเด็จเจ้าฟ้า ในรัชกาลที่ 5, หน้า 66-71
57. พระภรรยาเจ้า และสมเด็จเจ้าฟ้า ในรัชกาลที่ 5, หน้า 78
58. พระภรรยาเจ้า และสมเด็จเจ้าฟ้า ในรัชกาลที่ 5, หน้า 89
59. พระภรรยาเจ้า และสมเด็จเจ้าฟ้า ในรัชกาลที่ 5, หน้า 103
60. พระภรรยาเจ้า และสมเด็จเจ้าฟ้า ในรัชกาลที่ 5, หน้า 120
61. พระภรรยาเจ้า และสมเด็จเจ้าฟ้า ในรัชกาลที่ 5, หน้า 130
62. พระภรรยาเจ้า และสมเด็จเจ้าฟ้า ในรัชกาลที่ 5, หน้า 139
63. พระภรรยาเจ้า และสมเด็จเจ้าฟ้า ในรัชกาลที่ 5, หน้า 229
64. พระภรรยาเจ้า และสมเด็จเจ้าฟ้า ในรัชกาลที่ 5, หน้า 307
65. "ประกาศ สถาปนาพระวรราชชายาเธอ พระอินทรศักดิศจี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 39 (56): 1–3. 12 มิถุนายน พ.ศ. 2465. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2011-11-10. สืบค้นเมื่อ 2019-08-13. {{cite journal}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |date= (help)
66. "ประกาศ สถาปนาพระนางเธอลักษมีลาวัณ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 39 (99): 1–3. 27 สิงหาคม พ.ศ. 2465. {{cite journal}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |date= (help)
67. "ประกาศ สถาปนาพระนางเจ้าสุวัทนา พระวรราชเทวี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 42 (192): 1–3. 11 ตุลาคม พ.ศ. 2468. {{cite journal}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |date= (help)
68. "ประกาศ สถาปนาสมเด็จพระบรมราชินี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 42 (372): 1–2. 3 มีนาคม พ.ศ. 2468. {{cite journal}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |date= (help)
69. "ประกาศ เรื่อง สถาปนาสมเด็จพระราชินี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 67 (24): 1–2. 28 เมษายน พ.ศ. 2493. {{cite journal}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |date= (help)
70. "ประกาศ เรื่อง สถาปนาสมเด็จพระราชินี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 136 (11): 1. 1 พฤษภาคม พ.ศ. 2562. {{cite journal}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |date= (help)

บรรณานุกรม

• กนกวรรณ โสภณวิจิตร. ประวัติศาสตร์สุโขทัย. กรุงเทพฯ : สารคดี, 2554. 164 หน้า. ISBN 978-974-484-349-4
• กิตติ วัฒนะมหาตม์. ตำนานนางกษัตริย์. กรุงเทพฯ : สร้างสรรค์บุ๊คส์, 2553. 458 หน้า. ISBN 978-974-341-666-8
• จิรวัฒน์ อุตตมะกุล, นายแพทย์. พระภรรยาเจ้า และสมเด็จเจ้าฟ้า ในรัชกาลที่ 5. กรุงเทพฯ : ลายคำ, 2559. 600 หน้า. ISBN 978-974-9747-52-0
• พิเศษ เจียจันทร์พงษ์. การเมืองในประวัติศาสตร์ ยุคสุโขทัย-อยุธยา พระมหาธรรมราชา กษัตราธิราช. กรุงเทพฯ : มติชน, 2553. 184 หน้า. ISBN 978-974-02-0401-5
• พิเศษ เจียจันทร์พงษ์. ฟื้นฝอยหาตะเข็บ. กรุงเทพฯ : มติชน, 2553. 248 หน้า. ISBN 978-974-02-0490-9
• นราธิปประพันธ์พงศ์, พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระ. พระราชพงศาวดารพม่า. นนทบุรี : ศรีปัญญา, 2550. 1136 หน้า. ISBN 978-974-7088-10-6
• มิคกี้ ฮาร์ท. โยเดียกับราชวงศ์พม่า เรื่องจริงที่ไม่มีใครรู้. กรุงเทพฯ : สถาบันพิพิธภัณฑ์การเรียนรู้แห่งชาติ, 2561. 225 หน้า. ISBN 978-974-13-3129-1
• สุจิตต์ วงษ์เทศ. กรุงสุโขทัยมาจากไหน ?. กรุงเทพฯ : มติชน, 2548. 192 หน้า. ISBN 974-323-517-5
• ศานติ ภักดีคำ. พระราชพงศาวดาร ฉบับสมเด็จพระพนรัตน์ วัดพระเชตุพน ฉบับตัวเขียน. พระราชพงศาวดาร ฉบับสมเด็จพระพนรัตน์ วัดพระเชตุพน ตรวจสอบชำระจากเอกสารตัวเขียน. กรุงเทพฯ : อมรินทร์พริ้นติ้ง แอนด์ พับลิชชิ่ง, 2558. 558 หน้า. หน้า (35)-(50). ISBN 978-616-92351-0-1 [จัดพิมพ์โดยเสด็จพระราชกุศลในการพระราชทานเพลิงศพพระธรรมปัญญาบดี (ถาวร ติสฺสานุกโร ป.ธ.๔)]
• ประชุมคำให้การกรุงศรีอยุธยา รวม 3 เรื่อง. กรุงเทพฯ : แสงดาว, 2553. 536 หน้า. ISBN 978-616-508-073-6
• พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) และเอกสารอื่น. นนทบุรี : ศรีปัญญา, 2553. 800 หน้า. ISBN 978-616-7146-08-9