สมเด็จพระพันวษาสมเด็จพระพันวษา หรือ พระราชชนนีพันปีหลวง พระอัครมเหสีในสมเด็จพระเจ้าเสือ พระราชชนนีพันปีหลวงของสมเด็จพระที่นั่งท้ายสระและ สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ
สมเด็จพระพันวษา พระอัครมเหสีของสมเด็จพระเจ้าสุริเยนทราธิบดีและพระราชมารดากษัตริย์อยุธยาถึงสองพระองค์ คือ สมเด็จพระที่นั่งท้ายสระ และ สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ ไม่ระบุว่าพระองค์เป็นธิดาของผู้ใดหรือมีถิ่นฐานมาจากที่ใด คำว่าสมเด็จพระพันวษาเป็นเพียงตำแหน่งไม่ใช่ชื่อบุคคล แต่มีระบุว่า พระองค์เป็นภรรยาเดิมตั้งแต่พระเจ้าเสือเป็นขุนนางนามว่า ออกหลวงสรศักดิ์ พระราชประวัติบิดาของพระองค์น่าจะเป็นของขุนนางในสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราชที่น่าจะมีตำแหน่งใหญ่โตอยู่พอสมควร คาดว่าในปี พ.ศ. 2221 พระองค์สมรสกับสมเด็จพระเจ้าสุริเยนทราธิบดีในขณะที่ยังเป็นขุนนางนามว่าออกหลวงสรศักดิ์ในสมัยพระนารายณ์ และต่อมาให้กำเนิดบุตรชายคนโตมีนามว่า เพชร และบุตรชายคนรอง มีนามว่า พร พระอิสริยยศเมื่อพระเพทราชาได้ขึ้นเป็นกษัตริย์ของกรุงศรีอยุธยา ทรงแต่งตั้งออกหลวงสรศักดิ์เป็นกรมพระราชวังบวรสถานมงคล (วังหน้า) ทำให้พระองค์ได้เป็นเชื้อพระวงศ์ ในปี พ.ศ. 2246 พระเจ้าเสือทรงครองราชย์เป็นกษัตริย์อยุธยาและแต่งตั้งพระองค์เป็นพระอัครมเหสี และเมื่อพระราชโอรสของพระองค์ทรงขึ้นครองราชย์พระองค์จึงได้เป็น พระราชชนนีพันปีหลวงหมายถึงพระราชมารดาของพระมหากษัตริย์ อ้างอิงคำให้การชาวกรุงเก่า, พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) และเอกสารอื่น, หน้า 622-623 |
||||||||||||||||||||||||||||||||
Portal di Ensiklopedia Dunia
