ปัญจาบ (อักษรคุรมุขี : ਪੰਜਾਬੀ อักษรชาห์มุขี : پن٘جابی [ 8] ออกเสียง [pənˈdʒaːbːi] ภาษาอินโด-อารยัน ที่พูดโดยชาวปัญจาบ ในภูมิภาคปัญจาบ ของประเทศปากีสถาน และอินเดีย มีการประมาณว่ามีผู้พูดเป็นภาษาแม่ ประมาณ 113 ล้านคน โดย 80.5 ล้านคนใน ค.ศ. 2017 อยู่ในปากีสถาน ส่วนอินเดียมีผู้พูด 31.1 ล้านคน (ใน ค.ศ. 2011)
ภาษาปัญจาบเป็นภาษากลุ่มอินโด-ยุโรเปียน ในกลุ่มย่อยอินโด-อิเรเนียน เป็นภาษากลุ่มอินโด-ยุโรเปียนภาษาเดียวที่เป็นภาษาวรรณยุกต์ ซึ่งวรรณยุกต์เกิดจากการออกเสียงพยัญชนะชุดต่าง ๆ ด้วยเสียงสูงต่ำที่ต่างกัน ในเรื่องของความซับซ้อนของรูปศัพท์ เป็นภาษาที่ใช้คำประกอบ (agglutinative language) [ 9]
ชาวปัญจาบได้ถูกแบ่งระหว่างอินเดียและปากีสถานระหว่างการแบ่งอินเดีย เมื่อ พ.ศ. 2490 อย่างไรก็ดี ภาษาและวัฒนธรรมปัญจาบมักเป็นปัจจัยที่ทำให้ชาวปัญจาบอยู่รวมกันไม่ว่าจะสัญชาติหรือศาสนาใด มีชาวปัญจาบอพยพจำนวนมากในหลายประเทศเช่น สหรัฐ ออสเตรเลีย อังกฤษ แคนาดา ภาษาปัญจาบเป็นภาษาศักดิ์สิทธิ์ของชาวสิกข์ที่ใช้เขียนวรรณกรรมทางศาสนา เป็นภาษาที่ใช้ในดนตรีภันคระที่แพร่หลายในเอเชียใต้
ภาษาปัญจาบ เป็นภาษาราชการของรัฐปัญจาบ ในอินเดีย และเป็นภาษาราชการร่วมในรัฐข้างเคียงคือ จันทิครห์ เดลฮี และหรยณะ มีผู้พูดในบริเวณใกล้เคียงเช่นแคชเมียร์และหิมาจัลประเทศ เป็นภาษาหลักของจังหวัดปัญจาบ ในปากีสถาน แต่ไม่มีสถานะเป็นภาษาราชการ โดยภาษาราชการในบริเวณดังกล่าวคือภาษาอูรดู และภาษาอังกฤษ
ภาษาปัญจาบมีสำเนียงต่างๆมากมาย โดยได้รับอิทธิพลจากภาษาสินธี ในปากีสถานและภาษาฮินดี ในประเทศอินเดีย สำเนียงหลักของภาษาปัญจาบคือ ลาโฮรี ดัรบี มัลไว และโปวาธี ในอินเดีย สำเนียง โปโกฮารี ลัห์นดี และ มุลตานีในปากีสถาน สำเนียงลาโอรีเป็นสำเนียงมาตรฐานสำหรับภาษาเขียนของภาษาปัญจาบ บางสำเนียงเช่นสำเนียงโดกรี สิไรกิ และอินห์โก บางครั้งแยกออกเป็นอีกภาษาต่างหาก
แหล่งข้อมูลบางแหล่งแบ่งภาษาปัญจาบเป็นภาษาปัญจาบตะวันตกหรือลัห์นดี กับภาษาปัญจาบตะวันออกซึ่งเป็นข้อมูลที่อ้างอิงจาก G.A. Grierson นักภาษาศาสตร์ท่เข้าไปสำรวจในอินเดีย Grierson กำหนดว่าภาษาปัญจาบตะวันตกคือภาษาที่ใช้พูดทางตะวันตกของเส้นแบ่งแนวเหนือใต้จากตำบลสาหิวัลไปตำบลคุชรานวาลา อย่างไรก็ตามข้อเสนอนี้ยังเป็นที่โต้แย้งกันอยู่
คำศัพท์ภาษาปัญจาบสมัยใหม่ได้รับอิทธิพลจากภาษาอาหรับ ภาษาอูรดู ภาษาเปอร์เซีย และภาษาสันสกฤต ภาษาที่ใช้ในหมู่ผู้อพยพชาวปัญจาบจะมีคำยืมจากภาษาที่ใช้ในบริเวณนั้น เช่น ภาษาอังกฤษ ภาษาสเปน ภาษาดัตช์
↑ 80.5 ล้านคนในประเทศปากีสถาน (2017), 31.1 ล้านคนในอินเดีย (2011), 0.5 ล้านคนในประเทศแคนาดา (2016), 0.3 ล้านคนในสหราชอาณาจักร (2011), 0.3 ล้านคนในสหรัฐ (2017), 0.1 ล้านคนในออสเตรเลีย (2016). ดู § การแบ่งแยกทางภูมิศาสตร์ ข้างล่าง.
↑ "NCLM 52nd Report" (PDF) . NCLM. 15 November 2016. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF) เมื่อ 15 November 2016. สืบค้นเมื่อ 13 January 2020 .↑ "Punjab mandates all signage in Punjabi, in Gurmukhi script" . The Hindu . 21 February 2020. สืบค้นเมื่อ 9 September 2020 .↑ "All milestones, signboards in Haryana to bear info in English, Hindi and Punjabi: Education Minister" . The Indian Express . 3 March 2020. สืบค้นเมื่อ 9 September 2020 .↑ "Punjabi, Urdu made official languages in Delhi" . The Times of India . 25 June 2003. สืบค้นเมื่อ 10 September 2020 .↑ "Multi-lingual Bengal" . The Telegraph เก็บ จากแหล่งเดิมเมื่อ 25 March 2018. สืบค้นเมื่อ 25 March 2018 .↑ India, Tribune (19 August 2020). "Punjabi matric exam on Aug 26" . The Tribune . สืบค้นเมื่อ 18 September 2020 . ↑ Laurie Bauer, 2007, The Linguistics Student's Handbook , Edinburgh
↑ Bhatia, T. "Punjabi: A Cognitive-Descriptive Grammar", 1993. p 279. ISBN 0-415-00320-2
Bhardwaj, Mangat Rai (2016), Panjabi: A Comprehensive Grammar , Routledge, doi :10.4324/9781315760803 , ISBN 9781138793859 Bhatia, Tej K. (2008), "Major regional languages", ใน Braj B. Kachru; Yamuna Kachru; S.N. Sridhar (บ.ก.), Language in South Asia , Cambridge University Press, pp. 121–131, doi :10.1017/CBO9780511619069.008 , ISBN 9780511619069 แม่แบบ:Cite LSI Jain, Dhanesh (2003), "Sociolinguistics of the Indo-Aryan Languages", ใน Cardona, George; Jain, Dhanesh (บ.ก.), The Indo-Aryan Languages , Routledge, pp. 46–66, ISBN 978-0-415-77294-5 Masica, Colin (1991), The Indo-Aryan Languages ISBN 978-0-521-29944-2 Nayar, Baldev Raj (1966), Minority Politics in the Punjab ISBN 9781400875948 Shackle, Christopher (2003), "Panjabi" , ใน Cardona, George; Jain, Dhanesh (บ.ก.), The Indo-Aryan Languages , Routledge, pp. 581–621, ISBN 978-0-415-77294-5
Bhatia, Tej. 1993 and 2010. Punjabi : a cognitive-descriptive grammar . London: Routledge. Series: Descriptive grammars.
Gill H.S. [Harjit Singh] and Gleason, H.A. 1969. A reference grammar of Punjabi. Revised edition. Patiala, Punjab, India: Languages Department, Punjab University.
Chopra, R. M., Perso-Arabic Words in Punjabi, in: Indo-Iranica Vol.53 (1–4).
Chopra, R. M.., The Legacy of The Punjab, 1997, Punjabee Bradree, Calcutta.
Singh, Chander Shekhar (2004). Punjabi Prosody: The Old Tradition and The New Paradigm. Sri Lanka: Polgasowita: Sikuru Prakasakayo.
Singh, Chander Shekhar (2014). Punjabi Intonation: An Experimental Study. Muenchen: LINCOM EUROPA.
วิกิท่องเที่ยว มีเฟรซบุ๊กสำหรับ
Punjabi
ระดับสหภาพ ตามรัฐธรรมนูญอินเดีย ระดับรัฐ
