การทัพกัลลิโพลี

การทัพกัลลิโพลี
ส่วนหนึ่งของ เขตสงครามตะวันออกกลางในสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง
ภาพชุดในการทัพ จากบนและซ้ายถึงขวา: ผู้บัญชาการทหารออตโตมันรวมมุสทาฟา เคมัล (คนที่ 4 จากซ้าย); เรือรบของฝ่ายสัมพันธมิตร; หาดวีจากดาดฟ้าหัวเรือเอ็สเอ็ส ริเวอร์ไคลด์; ทหารออตโตมันในสนามเพลาะ; และตำแหน่งของฝ่ายสัมพันธมิตร
วันที่ 17 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1915 – 9 มกราคม ค.ศ. 1916 (10 เดือน 3 สัปดาห์ 2 วัน) สถานที่ คาบสมุทรกัลลิโพลี ซันจักแห่งเกลิโบลู เอดีร์แนวิลาแยต จักรวรรดิออตโตมัน 40°22′N 26°27′E ผล จักรวรรดิออตโตมันชนะ
คู่สงคราม
สหราชอาณาจักร  ออสเตรเลีย นิวซีแลนด์  อินเดีย  นิวฟันด์แลนด์  สาธารณรัฐฝรั่งเศส แอลจีเรีย ตูนิเซีย แอฟริกาตะวันตก สนับสนุนโดย:  รัสเซีย	จักรวรรดิออตโตมัน สนับสนุนโดย:  เยอรมนี[1][2]  ออสเตรีย-ฮังการี[3]
ผู้บังคับบัญชาและผู้นำ
เอียน แฮมิลตัน เฮอร์เบิร์ต คิตเชเนอร์ จอห์น เดอ โรเบ็ก วิลเลียม เบิร์ดวูด วินสตัน เชอร์ชิล อ็องรี กูโรด์ Maurice Bailloud	แอนแวร์ พาชา อ็อทโท ฟ็อน ซันเดอส์ โชลัค ฟาอิค พาชา เมห์เม็ด เวฮิบ พาชา เมห์เม็ด เอซัด พาชา เฟฟซี พาชา[4] เจวัต พาชา มุสทาฟา เคมัล เบย์ จาเฟร์ ทัยยาร์ เบย์ เอริช เวเบอร์ อาห์เม็ต เฟฟซี เบย์ ฮาลิล ซามี เบย์ เซลาฮัตทิน อาดิล เบย์ ยาคุบ เชฟคี เบย์ คาซึม เบย์
หน่วยที่เกี่ยวข้อง
กองกำลังรบนอกประเทศเมดิเตอร์เรเนียน กองพลแรงงานอียิปต์[5] กองพลแรงงานมอลตา[5] กองกำลังรบนอกประเทศตะวันออก	กองทัพที่ 5 ภารกิจทหาร[6]
กำลัง
5 หน่วย (ตอนแรก) 15 หน่วย (สุดท้าย) รวม: 489,000 นาย[7] อังกฤษ 345,000 นาย (รวมจากอินเดียและนิวฟันด์แลนด์) ฝรั่งเศส 79,000 นาย[8] ออสเตรเลีย ป. 50,000 นาย นิวซีแลนด์ ป. 15,000 นาย สนับสนุนโดย แรงงานพลเมือง ป. 2,000 คน[5]	6 หน่วย (ตอนแรก) 16 หน่วย (สุดท้าย) รวม: 315,500 นาย[8][9] เยอรมนี ป. 700 นาย[10]
ความสูญเสีย
จักรวรรดิบริติช: 198,340 นาย (ถูกฆ่า 31,389 นาย หายตัวหรือเชลยศึก 9,708 นาย บาดเจ็บ 78,749 นาย อพยพผู้ป่วย 78,494 นาย[11][7] ฝรั่งเศส: ถูกฆ่าและหายตัว 9,000 นาย บาดเจ็บ 18,000 นาย อพยพผู้ป่วย 20,000 นาย[11] ออสเตรเลีย: ถูกฆ่า 7,594 นาย บาดเจ็บ 18,500 นาย นิวซีแลนด์: ถูกฆ่า 3,431 นาย บาดเจ็บ 4,140 นาย[11] รวม: 300,000 นาย (ถูกฆ่า 56,707 นาย)[11]	จักรวรรดิออตโตมัน: 255,268 นาย (ถูกฆ่า 56,643 นาย, บาดเจ็บ 97,007 นาย, หายไปหรือเชลยศึก 11,178 นาย) อพยพผู้ป่วย 69,440 นาย[12] เสียชีวิตจากโรค 21,000 นาย[7] รวม: 255,268 นาย (ถูกฆ่า 56,643 นาย)[7][12]

การทัพกัลลิโพลี เป็นที่รู้จักกันในชื่อ การทัพดาร์ดะเนลส์, ยุทธการที่กัลลิโพลี หรือ ยุทธการที่ชานักคาแล (ตุรกี: Gelibolu Muharebesi, Çanakkale Muharebeleri หรือ Çanakkale Savaşı) เป็นการทัพในสงครามโลกครั้งที่หนึ่งที่เกิดขึ้นบนคาบสมุทรกัลลิโพลี (ปัจจุบันคือเกลิโบลู ประเทศตุรกี) ตั้งแต่วันที่ 17 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1915 ถึง 9 มกราคม ค.ศ. 1916 ฝ่ายมหาอำนาจไตรภาคี ได้แก่ บริติช ฝรั่งเศส และรัสเซีย ได้พยายามที่จะทำให้จักรวรรดิออตโตมันอ่อนแอลง หนึ่งสมาชิกประเทศในฝ่ายมหาอำนาจกลาง โดยเข้าควบคุมช่องแคบที่เป็นเส้นทางการขนส่งสินค้าไปยังจักรวรรดิรัสเซีย การโจมตีป้อมปราการออตโตมันของฝ่ายสัมพันธมิตรที่ทางเข้าของช่องแคบดาร์ดะเนลส์ในเดือนกุมภาพันธ์ ค.ศ. 1915 ได้ประสบความล้มเหลว และตามมาด้วยการยกพลขึ้นบกบนคาบสมุทรกัลลิโพลีในเดือนเมษายน ค.ศ. 1915 เพื่อเข้ายึดครองกรุงอิสตันบลู(คอนสแตนติโนเปิล) เมืองหลวงของออตโตมัน[13]

ในเดือนมกราคม ค.ศ. 1916 ภายหลังการสู้รบแปดเดือน มีผู้เสียชีวิตประมาณ 250,000 คนในแต่ละฝ่าย การทัพทางภาคพื้นดินได้ถูกละทิ้งและถอนกำลังในการบุกครอง มันเป็นความพ่ายแพ้ที่มีค่ามากสำหรับฝ่ายมหาอำนาจไตรภาคี และสำหรับผู้ให้การสนับสนุน โดยเฉพาะอย่างยิ่งคือ ลอร์ดที่หนึ่งแห่งกระทรวงทหารเรือ (ค.ศ. 1911- ค.ศ. 1915) วินสตัน เชอร์ชิล การทัพดังกล่าวได้ถือเป็นชัยชนะที่ยิงใหญ่ของออตโตมัน ในตุรกี ได้ถือว่าเป็นส่วนเวลาที่ถูกกำหนดไว้ในประวัติศาสตร์ของรัฐ การโจมตีแบบระลอกครั้งสุดท้ายในการปกป้องมาตุภูมิ เมื่อจักรวรรดิออตโตมันได้ล่าถอย การต่อสู้รบดังกล่าวได้กลายเป็นพื้นฐานของสงครามประกาศอิสรภาพตุรกีและการประกาศสถาปนาสาธารณรัฐตุรกีในอีกแปดปีต่อมา โดยมีมุสทาฟา เคมัล อาทาทืร์ค ผู้ซึ่งมีชื่อเสียงในฐานะผู้บัญชาการทหารที่กัลลิโพลี ในฐานะผู้ก่อตั้งและประธานาธิบดี

การทัพดังกล่าวมักจะถือว่าเป็นจุดเริ่มต้นของจิตสำนึกแห่งชาติของออสเตรเลียและนิวซีแลนด์ วันที่ 25 เมษายน ซึ่งเป็นวันครบรอบของการยกพลขึ้นบกหรือที่เรียกว่า วันแอนแซก ซึ่งเป็นวันที่รำลึกถึงทหารผู้เสียชีวิตและทหารผ่านศึกที่สำคัญที่สุดในสองประเทศ ซึ่งดูดีกว่า วันแห่งการรำลึก(วันสงบศึก)[14][15][16]

อ้างอิง

1. Travers 2001, p. 13.
2. Rance 2017, pp. 16–17, 54–56.
3. Jung 2003, pp. 42–43.
4. Kurtuluş Savaşı Komutanları.
5. Aspinall-Oglander 1929, p. 395.
6. Rance 2017, pp. 16–17, 44–47, 55–56.
7. Erickson 2001a, p. 94.
8. Erickson 2001a, pp. 94–95.
9. Erickson 2015, p. 178.
10. Rance 2017, pp. 16–17.
11. Clodfelter 2017, p. 417.
12. Erickson 2001a, p. 327.
13. Aspinall-Oglander 1929, pp. 51–52.
14. Dennis 2008, pp. 32, 38.
15. Lewis, Balderstone & Bowan 2006, p. 110.
16. McGibbon 2000, p. 198.

ข้อมูล

หนังสือ

• Aspinall-Oglander, Cecil Faber (1929). Military Operations Gallipoli: Inception of the Campaign to May 1915. History of the Great War Based on Official Documents by Direction of the Historical Section of the Committee of Imperial Defence. Vol. I (1st ed.). London: Heinemann. OCLC 464479053.
• Aspinall-Oglander, Cecil Faber (1992) [1932]. Military Operations Gallipoli: May 1915 to the Evacuation. History of the Great War Based on Official Documents by Direction of the Historical Section of the Committee of Imperial Defence. Vol. II (Imperial War Museum and Battery Press ed.). London: Heinemann. ISBN 978-0-89839-175-6.
• Austin, Ronald; Duffy, Jack (2006). Where Anzacs Sleep: the Gallipoli Photos of Captain Jack Duffy, 8th Battalion. Slouch Hat Publications.
• Baldwin, Hanson (1962). World War I: An Outline History. London: Hutchinson. OCLC 793915761.
• Bean, Charles (1941a) [1921]. The Story of ANZAC from the Outbreak of War to the End of the First Phase of the Gallipoli Campaign, May 4, 1915. Official History of Australia in the War of 1914–1918. Vol. I (11th ed.). Sydney: Angus and Robertson. OCLC 220878987.
• Bean, Charles (1941b) [1921]. The Story of Anzac from 4 May 1915, to the Evacuation of the Gallipoli Peninsula. Official History of Australia in the War of 1914–1918. Vol. II (11th ed.). Canberra: Australian War Memorial. OCLC 39157087.
• Becke, Major Archibald Frank (1937). Order of Battle of Divisions: The 2nd-Line Territorial Force Divisions (57th–69th) with The Home-Service Divisions (71st–73rd) and 74th and 75th Divisions. History of the Great War Based on Official Documents by Direction of the Historical Section of the Committee of Imperial Defence. Vol. IIb. London: HMSO. ISBN 978-1-871167-00-9.
• Ben-Gavriel, Moshe Ya'aqov (1999). Wallas, Armin A. (บ.ก.). Tagebücher: 1915 bis 1927 [Diaries, 1915–1927] (ภาษาเยอรมัน). Wien: Böhlau. ISBN 978-3-205-99137-3.
• Brenchley, Fred; Brenchley, Elizabeth (2001). Stoker's Submarine: Australia's Daring Raid on the Dardanellles on the Day of the Gallipoli Landing. Sydney: Harper Collins. ISBN 978-0-7322-6703-2.
• Broadbent, Harvey (2005). Gallipoli: The Fatal Shore. Camberwell, VIC: Viking/Penguin. ISBN 978-0-670-04085-8.
• Butler, Daniel (2011). Shadow of the Sultan's Realm: The Destruction of the Ottoman Empire and the Creation of the Modern Middle East. Washington, D.C.: Potomac Books. ISBN 978-1-59797-496-7.
• Burt, R. A. (1988). British Battleships 1889–1904. Annapolis, Maryland: Naval Institute Press. ISBN 978-0-87021-061-7.
• Cameron, David (2011). Gallipoli: The Final Battles and Evacuation of Anzac. Newport, NSW: Big Sky. ISBN 978-0-9808140-9-5.
• Carlyon, Les (2001). Gallipoli. Sydney: Pan Macmillan. ISBN 978-0-7329-1089-1.
• Cassar, George H. (2004). Kitchener's War: British Strategy from 1914 to 1916. Lincoln, Nebraska: Potomac Books. ISBN 978-1-57488-709-9.
• Clodfelter, M. (2017). Warfare and Armed Conflicts: A Statistical Encyclopedia of Casualty and Other Figures, 1492–2015 (4th ed.). Jefferson, North Carolina: McFarland. ISBN 978-0786474707.
• Coates, John (1999). Bravery above Blunder: The 9th Australian Division at Finschhafen, Sattelberg and Sio. South Melbourne: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-550837-6.
• Corbett, J. S. (2009a) [1920]. Naval Operations. History of the Great War Based on Official Documents by Direction of the Historical Section of the Committee of Imperial Defence. Vol. I (repr. Imperial War Museum and Naval & Military Press ed.). London: Longmans. ISBN 978-1-84342-489-5. สืบค้นเมื่อ 27 May 2014.
• Corbett, J. S. (2009b) [1923]. Naval Operations. History of the Great War Based on Official Documents by Direction of the Historical Section of the Committee of Imperial Defence. Vol. III (Imperial War Museum and Naval & Military Press ed.). London: Longmans. ISBN 978-1-84342-491-8. สืบค้นเมื่อ 27 May 2014.
• Coulthard-Clark, Chris (2001). The Encyclopaedia of Australia's Battles (Second ed.). Crow's Nest, NSW: Allen & Unwin. ISBN 978-1-86508-634-7.
• Cowan, James (1926). The Maoris in the Great War (including Gallipoli). Auckland, NZ: Whitcombe & Tombs for the Maori Regimental Committee. OCLC 4203324.
• Crawford, John; Buck, Matthew (2020). Phenomenal and Wicked: Attrition and Reinforcements in the New Zealand Expeditionary Force at Gallipoli. Wellington: New Zealand Defence Force. ISBN 978-0-478-34812-5. "ebook". New Zealand Defence Force. 2020.
• Dando-Collins, Stephen (2012). Crack Hardy: From Gallipoli to Flanders to the Somme, the True Story of Three Australian Brothers at War. North Sydney: Vintage Books. ISBN 978-1-74275-573-1.
• Dennis, Peter; Grey, Jeffrey; Morris, Ewan; Prior, Robin; Bou, Jean (2008). The Oxford Companion to Australian Military History (2nd ed.). Melbourne: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-551784-2.
• Dexter, David (1961). The New Guinea Offensives. Australia in the War of 1939–1945, Series 1 – Army. Vol. VII (1st ed.). Canberra, ACT: Australian War Memorial. OCLC 2028994.
• Dutton, David (1998). The Politics of Diplomacy: Britain, France and the Balkans in the First World War. London: I. B. Tauris. ISBN 978-1-86064-112-1.
• Eren, Ramazan (2003). Çanakkale Savaş Alanları Gezi Günlüğü [Çanakkale War Zone Travel Diary] (ภาษาตุรกี). Çanakkale: Eren Books. ISBN 978-975-288-149-5.
• Erickson, Edward J. (2001a) [2000]. Ordered to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War. Westport, Connecticut: Greenwood. ISBN 978-0-313-31516-9.
• Erickson, Edward J. (2015) [2010]. Gallipoli: the Ottoman Campaign. Barnsley: Pen & Sword. ISBN 978-1783461660.
• Erickson, Edward J. (2013). Ottomans and Armenians: A Study in Counterinsurgency. New York: Palgrave Macmillan. ISBN 978-1-137-36220-9.
• Falls, Cyril; MacMunn, George (maps) (1996) [1928]. Military Operations Egypt & Palestine from the Outbreak of War with Germany to June 1917. Official History of the Great War Based on Official Documents by Direction of the Historical Section of the Committee of Imperial Defence. Vol. I (repr. Imperial War Museum and Battery Press ed.). London: HMSO. ISBN 978-0-89839-241-8.
• Falls, Cyril; Becke, A. F. (maps) (1930). Military Operations Egypt & Palestine: From June 1917 to the End of the War. Official History of the Great War Based on Official Documents by Direction of the Historical Section of the Committee of Imperial Defence. Vol. II. Part 1. London: HMSO. OCLC 644354483.
• Fewster, Kevin; Basarin, Vecihi; Basarin, Hatice Hurmuz (2003) [1985]. Gallipoli: The Turkish Story. Crow's Nest, NSW: Allen & Unwin. ISBN 978-1-74114-045-3.
• Frame, Tom (2004). No Pleasure Cruise: The Story of the Royal Australian Navy. Crow's Nest, NSW: Allen & Unwin. ISBN 978-1-74114-233-4.
• Fromkin, David (1989). A Peace to End All Peace: The Fall of the Ottoman Empire and the Creation of the Modern Middle East. New York: Henry Holt. ISBN 978-0-8050-0857-9.
• Gatchel, Theodore L. (1996). At the Water's Edge: Defending against the Modern Amphibious Assault. Annapolis, Maryland: Naval Institute Press. ISBN 978-1-55750-308-4.
• Grey, Jeffrey (2008). A Military History of Australia (3rd ed.). Port Melbourne: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-69791-0.
• Griffith, Paddy (1998). British Fighting Methods in the Great War. London: Routledge. ISBN 978-0-7146-3495-1.
• Gullett, Henry Somer (1941) [1923]. The Australian Imperial Force in Sinai and Palestine, 1914–1918. Official History of Australia in the War of 1914–1918. Vol. VII (10th ed.). Sydney: Angus and Robertson. OCLC 220901683.
• Hall, Richard (2010). Balkan Breakthrough: The Battle of Dobro Pole 1918. Bloomington: Indiana University Press. ISBN 978-0-253-35452-5.
• Halpern, Paul G. (1995). A Naval History of World War I. Annapolis, Maryland: Naval Institute Press. ISBN 978-1-55750-352-7.
• Harrison, Mark (2010). The Medical War: British Military Medicine in the First World War. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19957-582-4.
• Hart, Peter (2013b) [2011]. Gallipoli. London: Profile Books. ISBN 978-1-84668-161-5.
• Hart, Peter (2020). The Gallipoli Evacuation. Sydney: Living History. ISBN 978-0-6489-2260-5. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2021-05-14. สืบค้นเมื่อ 2022-01-19.
• Haythornthwaite, Philip (2004) [1991]. Gallipoli 1915: Frontal Assault on Turkey. Campaign Series. London: Osprey. ISBN 978-0-275-98288-1.
• Holmes, Richard, บ.ก. (2001). The Oxford Companion to Military History. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-866209-9.
• Hore, Peter (2006). The Ironclads. London: Southwater. ISBN 978-1-84476-299-6.
• James, Robert Rhodes (1995) [1965]. Gallipoli: A British Historian's View. Parkville, VIC: Department of History, University of Melbourne. ISBN 978-0-7325-1219-4.
• Jobson, Christopher (2009). Looking Forward, Looking Back: Customs and Traditions of the Australian Army. Wavell Heights, Queensland: Big Sky. ISBN 978-0-9803251-6-4.
• Jose, Arthur (1941) [1928]. The Royal Australian Navy, 1914–1918. Official History of Australia in the War of 1914–1918. Vol. IX (9th ed.). Canberra: Australian War Memorial. OCLC 271462423.
• Jung, Peter (2003). Austro-Hungarian Forces in World War I. Part 1. Oxford: Osprey. ISBN 978-1-84176-594-5.
• Keogh, Eustace; Graham, Joan (1955). Suez to Aleppo. Melbourne: Directorate of Military Training (Wilkie). OCLC 220029983.
• Kinloch, Terry (2007). Devils on Horses: In the Words of the Anzacs in the Middle East 1916–19. Auckland, NZ: Exisle. OCLC 191258258.
• Kinross, Patrick (1995) [1964]. Ataturk: The Rebirth of a Nation. London: Phoenix. ISBN 978-0-297-81376-7.
• Lambert, Nicholas A. (2021). The War Lords and the Gallipoli Disaster. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-754520-1.
• Lepetit, Vincent; Tournyol du Clos, Alain; Rinieri, Ilario (1923). Les armées françaises dans la Grande guerre. Tome VIII. La campagne d'Orient (Dardanelles et Salonique) Premier Volume. (février 1915-août 1916) [Ministry of War, Staff of the Army, Historical Service, French Armies in the Great War]. Ministère De la Guerre, Etat-Major de l'Armée – Service Historique (ภาษาฝรั่งเศส). Vol. I. Paris: Imprimerie Nationale. OCLC 491775878.
• Lewis, Wendy; Balderstone, Simon; Bowan, John (2006). Events That Shaped Australia. Frenchs Forest, NSW: New Holland. ISBN 978-1-74110-492-9.
• Lockhart, Sir Robert Hamilton Bruce (1950). The Marines Were There: The Story of the Royal Marines in the Second World War. London: Putnam. OCLC 1999087.
• McCartney, Innes (2008). British Submarines of World War I. Oxford: Osprey. ISBN 978-1-84603-334-6.
• McGibbon, Ian, บ.ก. (2000). The Oxford Companion to New Zealand Military History. Auckland, NZ: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-558376-2.
• Mitchell, Thomas John; Smith, G. M. (1931). Casualties and Medical Statistics of the Great War. History of the Great War. Based on Official Documents by Direction of the Committee of Imperial Defence. London: HMSO. OCLC 14739880.
• Moorehead, Alan (1997) [1956]. Gallipoli. Ware: Wordsworth. ISBN 978-1-85326-675-1.
• Neillands, Robin (2004) [1998]. The Great War Generals on the Western Front 1914–1918. London Books: Magpie. ISBN 978-1-84119-863-7.
• Newton, L. M. (1925). The Story of the Twelfth: A Record of the 12th Battalion, A. I. F. during the Great War of 1914–1918. Slouch Hat Publications.
• Nicholson, Gerald W. L. (2007). The Fighting Newfoundlander. Carleton Library Series. Vol. CCIX. McGill-Queen's University Press. ISBN 978-0-7735-3206-9.
• O'Connell, John (2010). Submarine Operational Effectiveness in the 20th Century (1900–1939). Part One. New York: Universe. ISBN 978-1-4502-3689-8.
• Özakman, Turgut (2008). Dirilis: Canakkale 1915. Ankara: Bilgi Yayinev. ISBN 978-975-22-0247-4.
• Parker, John (2005). The Gurkhas: The inside Story of the World's Most Feared Soldiers. London: Headline Books. ISBN 978-0-7553-1415-7.
• Perrett, Bryan (2004). For Valour: Victoria Cross and Medal of Honor Battles. London: Cassel Military Paperbacks. ISBN 978-0-304-36698-9.
• Perry, Frederick (1988). The Commonwealth Armies: Manpower and Organisation in Two World Wars. Manchester: Manchester University Press. ISBN 978-0-7190-2595-2.
• Pick, Walter Pinhas (1990). "Meissner Pasha and the Construction of Railways in Palestine and Neighbouring Countries". ใน Gilbar, Gad (บ.ก.). Ottoman Palestine, 1800–1914: Studies in Economic and Social History. Leiden: Brill Archive. ISBN 978-90-04-07785-0.
• Pitt, Barrie; Young, Peter (1970). History of the First World War. Vol. III. London: B.P.C. OCLC 669723700.
• Powles, C. Guy; Wilkie, A. (1922). The New Zealanders in Sinai and Palestine. Official History New Zealand's Effort in the Great War. Vol. III. Auckland, NZ: Whitcombe & Tombs. OCLC 2959465.
• Thys-Şenocak, Lucienne; Aslan, Carolyn (2008). Rakoczy, Lila (บ.ก.). The Archaeology of Destruction. Newcastle: Cambridge Scholars. pp. 29–47. ISBN 978-1-84718-624-9.
• Rance, Philip (ed./trans.) (2017). The Struggle for the Dardanelles. Major Erich Prigge. The Memoirs of a German Staff Officer in Ottoman Service. Barnsley: Pen & Sword. ISBN 978-1-78303-045-3.
• Reagan, Geoffrey (1992). The Guinness Book of Military Anecdotes. Enfield: Guinness. ISBN 978-0-85112-519-0.
• Simkins, Peter; Jukes, Geoffrey; Hickey, Michael (2003). The First World War: The War to End All Wars. Oxford: Osprey. ISBN 978-1-84176-738-3.
• Snelling, Stephen (1995). VCs of the First World War: Gallipoli. Thrupp, Stroud: Gloucestershire Sutton. ISBN 978-0-905778-33-4.
• Strachan, Hew (2003) [2001]. The First World War: To Arms. Vol. I. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-926191-8.
• Stevens, David (2001). The Royal Australian Navy. The Australian Centenary History of Defence. Vol. III. South Melbourne, Victoria: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-555542-4.
• Stevenson, David (2005). 1914–1918: The History of the First World War. London: Penguin. ISBN 978-0-14-026817-1.
• Taylor, Alan John Percivale (1965). English History 1914–1945 (Pelican 1982 ed.). Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-821715-2.
• Tauber, Eliezer (1993). The Arab Movements in World War I. London: Routledge. ISBN 978-0-7146-4083-9.
• Travers, Tim (2001). Gallipoli 1915. Stroud: Tempus. ISBN 978-0-7524-2551-1.
• Usborne, Cecil (1933). Smoke on the Horizon: Mediterranean Fighting, 1914–1918. London: Hodder and Stoughton. OCLC 221672642.
• Wahlert, Glenn (2008). Exploring Gallipoli: An Australian Army Battlefield Guide. Australian Army Campaign Series. Vol. IV. Canberra: Army History Unit. ISBN 978-0-9804753-5-7.
• Wavell, Field Marshal Earl (1968) [1933]. "The Palestine Campaigns". ใน Sheppard, Eric William (บ.ก.). A Short History of the British Army (4th ed.). London: Constable. OCLC 35621223.
• Weigley, Russell F. (2005). "Normandy to Falaise: A Critique of Allied Operational Planning in 1944". ใน Krause, Michael D.; Phillips, R. Cody (บ.ก.). Historical Perspectives of the Operational Art. Washington, D.C.: Center of Military History, United States Army. pp. 393–414. OCLC 71603395. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 20 February 2014. สืบค้นเมื่อ 12 November 2016.
• West, Brad (2016). War Memory and Commemoration. Memory Studies: Global Constellations. London and New York: Routledge. ISBN 978-1-47245-511-6.
• Williams, John (1999). The ANZACS, the Media and the Great War. Sydney: UNSW Press. ISBN 978-0-86840-569-8.
• Willmott, Hedley Paul (2009). The Last Century of Sea Power: From Port Arthur to Chanak, 1894–1922. Bloomington: Indiana University Press. ISBN 978-0-253-00356-0.

บันทึก

• Laidlaw, Private Victor. "Diaries of Private Victor Rupert Laidlaw, 1914-1984". State Library of Victoria, Melbourne, Australia. [manuscript]. สืบค้นเมื่อ 19 May 2020.

หนังสือพิมพ์

• "Blamey Boys". Daily Advertiser. New South Wales, Australia. 9 November 1939. p. 3. สืบค้นเมื่อ 28 April 2018 – โดยทาง National Library of Australia.
• "Death of Composer". The News. Vol. 38 no. 5, 811. Adelaide. 12 March 1942. p. 3. สืบค้นเมื่อ 29 April 2018 – โดยทาง National Library of Australia.
• ""Jack Spade" Wrote Hit And Vanished". The Sunday Herald (Sydney). No. 1. New South Wales, Australia. 23 January 1949. p. 3. สืบค้นเมื่อ 28 April 2018 – โดยทาง National Library of Australia.
• "Reason for Gallipoli". The Tamworth Daily Observer. Vol. V no. 253. New South Wales, Australia. 21 October 1915. p. 2. สืบค้นเมื่อ 25 April 2018 – โดยทาง National Library of Australia.

วารสาร

• Doyle, Peter; Bennett, Matthew (1999). "Military Geography: The Influence of Terrain in the Outcome of the Gallipoli Campaign, 1915". The Geographical Journal. London: Royal Geographical Society. 165 (1 (March)): 12–36. doi:10.2307/3060508. ISSN 0016-7398. JSTOR 3060508.
• Ekins, Ashley (2009). "Bloody Ridge: The Assault of Lone Pine". Wartime. Canberra: Australian War Memorial (47): 12–14, 16–18. ISSN 1328-2727.
• Erickson, Edward (2001b). "Strength Against Weakness: Ottoman Military Effectiveness at Gallipoli, 1915". The Journal of Military History. 65 (4): 981–1012. doi:10.2307/2677626. ISSN 1543-7795. JSTOR 2677626.
• Gilbert, Greg (2013). "Air War Over the Dardanelles". Wartime. Canberra: Australian War Memorial (61): 42–47. ISSN 1328-2727.
• Hart, Peter (2007). "War is Helles: The Real Fight for Gallipoli". Wartime. Canberra: Australian War Memorial (38): 10–12. ISSN 1328-2727.
• Hart, Peter (2013a). "The Day It All Went Wrong: The Naval Assault Before the Gallipoli Landings". Wartime. Canberra: Australian War Memorial (62): 8–13. ISSN 1328-2727.
• Hughes, Matthew (2005). "The French Army at Gallipoli". The RUSI Journal. 153 (3): 64–67. doi:10.1080/03071840508522907. ISSN 0307-1847. S2CID 154727404.
• Sheffy, Yigal (2005). "The Chemical Dimension of the Gallipoli Campaign: Introducing Chemical Warfare to the Middle East". War in History. Sage Publications. 12 (3): 278–317. doi:10.1191/0968344505wh317oa. ISSN 1477-0385. S2CID 154534581.
• Stevenson, Robert (2007). "The Forgotten First: The 1st Australian Division in the Great War and its Legacy" (PDF). Australian Army Journal. IV (1): 185–99. OCLC 30798241. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2017-03-12. สืบค้นเมื่อ 2022-01-19.

เว็บไซต์

• "ANZAC Day 2010 – The Gallipoli Campaign" (PDF). Australian Department of Veterans' Affairs. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 13 March 2013. สืบค้นเมื่อ 8 April 2010.
• "Anzac Day Today". rsa.org.nz. 4 January 2011. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 4 February 2012.
• "AWM 4-10-2-47 2nd Light Horse Brigade War Diary November 1918 Appendix 3" (pdf). Headquarters 2nd Light Horse Brigade. สืบค้นเมื่อ 27 April 2013.
• "Battle of Gallipoli – World War I". History.com. สืบค้นเมื่อ 23 October 2017.
• "Cape Helles Memorial to the Missing". Commonwealth War Graves Commission. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 12 July 2007. สืบค้นเมื่อ 3 December 2006.
• "Enumerating New Zealand Expeditionary Force Service on Gallipoli" (PDF). Manatū Taonga, the Ministry for Culture and Heritage. Ministry for Culture and Heritage (MCH) and the New Zealand Defence Force (NZDF). 2016. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2016-06-11. สืบค้นเมื่อ 21 March 2016.
• "Gallipoli Casualties by Country". NZ History. New Zealand Ministry for Culture and Heritage. 1 March 2016. สืบค้นเมื่อ 15 January 2017.
• "ebook Phenomenal and Wicked: Attrition and Reinforcements in the New Zealand Expeditionary Force at Gallipoli". New Zealand Defence Force. 2020.
• Green, David (28 August 2013). "How Many New Zealanders Served on Gallipoli?". สืบค้นเมื่อ 26 November 2015.
• Hammer, Joshua. "A New View of the Battle of Gallipoli, One of the Bloodiest Conflicts of World War I". Smithsonian. สืบค้นเมื่อ 23 October 2017.
• Keane, Daniel (22 April 2015). "Eric Bogle: Australia's anti-war balladeer reflects on his Anzac anthem and his upcoming trip to Gallipoli". ABC News. Australian Broadcasting Corporation. สืบค้นเมื่อ 11 October 2016.
• Kirbaki, Yorgo (24 April 2015). "Ottoman military graveyard found on Greek island off Gallipoli". Hurriyet Daily News. สืบค้นเมื่อ 7 November 2017.
• "Kurtuluş Savaşı Komutanları". canakkalesehitlik.net. 5 May 2015.
• "Lead Contamination Closes Corner Brook Armoury". CBC News. 12 January 2012.
• "Nazi Shell in Egypt Wounds One of British Empire's Most Fabulous Soldiers". Life. 17 August 1942. p. 28. สืบค้นเมื่อ 19 November 2011.
• "Portianos Military Cemetery". Commonwealth War Graves Commission. สืบค้นเมื่อ 28 April 2013.
• Taskiran, Cemalettin (18 March 2005). "Allied Attacks on Turkish Patients & Wounded". The Journal of the Turkish Weekly. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 15 May 2015. สืบค้นเมื่อ 2 December 2006.
• "West Mudros Moslem Cemetery". Commonwealth War Graves Commission. สืบค้นเมื่อ 28 April 2013.
• Wilson, Ross. "Street Names: The Local, National and International Memory of the First World War". World War I Centenary: Continuations and Beginnings. University of Oxford. สืบค้นเมื่อ 18 January 2017.

อ่านเพิ่ม

• Basarin, Vecihi; Basarin, Hatice Hurmuz (2008). Beneath the Dardanelles: The Australian Submarine at Gallipoli. Crows Nest, NSW: Allen & Unwin. ISBN 978-1-74175-595-4.
• Baly, Lindsay (2003). Horseman, Pass By: The Australian Light Horse in World War I. East Roseville, NSW: Simon & Schuster. OCLC 223425266.
• Carlyon, Les (11 November 2004). "Australian War Memorial Anniversary Oration: Gallipoli in a Nation's Remembrance". soundtrack and text. Australian War Memorial. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 8 December 2004. สืบค้นเมื่อ 7 December 2008.
• Erickson, Edward J. (2007). Gooch, John; Reid, Brian Holden (บ.ก.). Ottoman Army Effectiveness in World War I: A Comparative Study. Military History and Policy. Abingdon, Oxon: Routledge. ISBN 978-0-203-96456-9.
• Gilbert, Martin (2004). The First World War: A Complete History. New York: Henry Holt and Co. ISBN 978-0-8050-7617-2.
• Hart, Peter (2011). Gallipoli. London: Profile Books. ISBN 978-1-84668-159-2.
• Kraaijestein, Martin; Schulten, Paul (2009). Het Epos van Gallipoli. Feiten, verhalen en mythen over de geallieerde aanval op Turkije tijdens de Eerste Wereldoorlog [The Epic of Gallipoli. Facts, Stories and Myths about the Allied Attack on Turkey during World War I] (ภาษาดัตช์). Soesterberg: Uitgeverij Aspekt. ISBN 978-90-5911-758-7.
• Kyle, Roy (2003). An Anzac's Story. Camberwell: Penguin. ISBN 978-0-14-300187-4.
• Laffin, John (1980). Damn the Dardanelles!: The Story of Gallipoli. London: Osprey. ISBN 0-85045-350-X. OCLC 7770209.
• Özdemir, H. (2008) [2005]. The Ottoman Army: Disease and Death on the Battlefield 1914–1918. Salt Lake City: University of Utah Press. ISBN 978-1-60781-964-6.
• Patton, George S. (1936). The Defense of Gallipoli: A General Staff Study. Hawaii: Hawaiian Department.
• Plowman, Peter (2013). Voyage to Gallipoli. Kenthurst, NSW: Rosenberg. ISBN 978-1-922013-53-8.
• Orr, Philip (2006). Field of Bones: An Irish Division at Gallipoli. Dublin, Ireland: Lilliput Press. ISBN 978-1-84351-065-9.
• Tyquin, Michael (1993). Gallipoli: The Medical War. Sydney: University of New South Wales Press. ISBN 978-0-86840-189-8.
• Uyar, Mesut (2015). The Ottoman Defence Against The Anzac Landing. Australian Army Campaigns. Vol. 16. Newport, NSW: Big Sky. ISBN 978-1-925275-01-8.
• Waite, Fred (1919). The New Zealanders at Gallipoli. Official History New Zealand's Effort in the Great War. Vol. I. Auckland, NZ: Whitcombe and Tombs. OCLC 8003944.

แหล่งข้อมูลอื่น

• Winston Churchill & Gallipoli – UK Parliament Living Heritage
• วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ Battle of Gallipoli
• "Learning resources from the Imperial War Museum". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2020-09-01. สืบค้นเมื่อ 2016-11-09.
• "Original reports from The Times". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2009-05-08. สืบค้นเมื่อ 2016-11-09.
• "Map of Europe during the Gallipoli Campaign". Omniatlas.com. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2014-04-19. สืบค้นเมื่อ 2016-11-09.
• "Despatches". The campaign at the Dardanelles (Gallipoli). The Long Long Trail.
• "Gallipoli Centenary Research Project". Macquarie University. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 8 June 2013.
• "Winston Churchill's World War Disaster".
• "Gallipoli casualties by country". NZ History.
• Gallipoli Diary หนังสือเสียงสาธารณสมบัติที่ LibriVox
• "Australia's role in the Gallipoli Campaign". ABC and Department of Veteran's Affairs.