|
محمد علی (مکے باز)
محمد علی (پیدائشی نام: کیسیئس مارسیلس کلے جونیئر (پیدائش: 17 جنوری، 1942ء - وفات : 3 جون 2016ء) امریکا دے اک سابق مکے باز سن، جو 20 واں صدی دے عظیم ترین کھلاڑی قرار پائے۔ انہاں نے تن مرتبہ مکے بازی دی دنیا دا سب توں وڈا اعزاز "ورلڈ ہیوی ویٹ باکسنگ چیمپیئن شپ" جِتیا تے اولمپک وچ سونے دے تمغے دے علاوہ شمالی امریکی باکسنگ فیڈریشن دی چیمپیئن وی جیندی۔ اوہ تن مرتبہ ورلڈ ہیوی ویٹ باکسنگ چیمپیئن شپ جیتنے والے پہلے مکے باز سن ۔ محمد علی (جم ناں: کیسیئس مارسیلس کلے جونیئر)[۲] امریکہ دے ایک مشہور کھیڈاری تے مکے باز سن، او 20 ویں صدی دے عظیم ترین کھیڈاری منے جاندے سن۔ اونہاں نے تین واری مکے بازی دی دنیا دا سب توں وڈا اعزاز "ورلڈ ہیوی ویٹ باکسنگ چیمپیئن شپ" جتیا تے اولمپک اچ سونے دے تمغے وی جتے۔ ایس توں علاوہ شمالی امریکی باکسنگ فیڈریشن دی چیمپیئن شپ وی جتی۔ او تین واری ورلڈ ہیوی ویٹ باکسنگ چیمپیئن شپ جتن والے جگ تے پہلے مکے باز سن۔ .[۳][۴]
جیوناوناں دے پیو داناں کیسیئس مارسیلس کلے سینئر سی تے ایس کر کے او کیسیئس مارسیلس کلے جونیئر اخوان لگے۔ کیسیئس کلے نے 12 سال دی عمر توں ہی ایک مقامی جمنازیم وچ باکسنگ سکھنی شروع کر دتی۔ او جماندرو کالے سن تے او 1964 اچ اسلام مزہب چ شامل ہو گئے۔ اوناں نے اپنا اسلامی ناں محمد علی رکھیا تے مرن تکر ایس ناں توں ای مشعور ہوئے۔ اوناں نے کئی مشہور تے چوکھی پڑھی جان آلیاں کتاباں وی لخیاں۔ اسلام نوں منن توں بعد اوناں دا تعیان صوفیانہ کلام تے صوفی ازم ول بوہتا ہویا۔ وہ امریکی ریاست کنٹکی دے شہر لوئسویل وچ پیدا ہوئے تے اپنے والد کیسیئس مارسیلس کلے سینئر دے ناں اُتے کیسیئس مارسیلس کلے جونیئر اکھوائے۔ کیسیئس کلے نے 12 سال دی عمر توں ہی اک مقامی جمنازیم وچ باکسنگ کرنی شروع کر دتی۔ 6 فٹ تن انچ (1.91 میٹر) قد دے حامل محمد علی مکے بازاں دے عام انداز (ہتھ چہرے اُتے رکھ دے اس دا دفاع کرنا) دے برخلاف اک منفرد انداز دے حامل سن ۔ انہاں نے 29 اکتوبر 1960ء نوں آبائی قصبے لوئسویل وچ پہلا مقابلہ جِتیا۔ 1960ء توں 1963ء تک نوجوان کیسیئس نے 19 مقابلے جتے تے اک وچ وی شکست نئيں کھادی انہاں مقابلاں وچوں 15 وچ اس نے مدمقابل نوں ناک آؤٹ کيتا۔ شہرت دا آغازباکسنگ وچ انہاں دا کیریئر اک شوقیہ کھلاڑی دی حیثیت توں کامیاب رہیا لیکن انہاں نوں عظمت اس وقت حاصل ہوئی جدوں 1960ء وچ روم اولمپِک وچ انہاں نے سونے دا تمغا جِتیا۔ لیکن تمغا جیتنے دے بعد جدوں محمد علی اپنے شہر واپس آئے تاں اوہ نسلی امتیاز دا شکار ہوگئے۔ اک ریستوران وچ انہاں نوں اس لئی نوکری نہ مل سکی کیونجے اوہ سیاہ فام سن تے اس واقعے دے نتیجے وچ انہاں نے اپنا سونے دا تمغا دریائے اوہائیو وچ سُٹ دتا سی۔ لیکن انہاں واقعات دے باوجود انہاں دی کامیابیاں دا سلسلہ چلدا رہیا۔ اکھاڑے وچ کیسیئس کلے دا کردار غیر معمولی رہیا۔ اوہ اپنے مخالفین نوں کھلا چیلینج دیندے رہے، باکسنگ دے مقابلے جیتتے رہے، تے عوام نے انہاں نوں عقیدت دی نظراں توں دیکھنا شروع کر دتا۔ عالمی اعزازفروری 1964ء وچ کیسیئس کلے نے باکسنگ وچ اس وقت دے عالمی چیمپیئن سونی لسٹن نوں کھلا چیلنج کيتا تے انہاں نوں اک مقابلے دے چھیويں راؤنڈ وچ شکست دتی۔ اس دے بعد انہاں نے مسلسل ست مقابلاں وچ اس وقت دے مایہ ناز مکے بازاں نوں زیر کيتا۔ اس فتح دے بعد انہاں نے نیشن آف اسلام وچ شمولیت اختیار کرلئی تے اپنا ناں محمد علی رکھ لیا۔ محمد علی دا کہنا سی کہ کیسیئس کلے اک غلامانہ ناں سی۔ جنگ ویت ناں تے سزاجنگ ویت نام دے دوران محمد علی نے امریکی فوج وچ شامل ہونے دے عہد نامے اُتے دستخط کرنے توں انکار کر دتا جس دے نتیجے وچ انہاں نوں انہاں دے اعزاز توں محروم کر دتا گیا تے 5 سال دی سزا سنائی گئی۔ بعد وچ سپریم کورٹ نے عوامی احتجاج نوں مدنظر رکھدے ہوئے انہاں نوں سزا توں مستثنٰی قرار دتا۔ بعد وچ جدوں محمد علی فیر توں میدان وچ اترے تاں انہاں دی باکسنگ وچ اوہ کشش نئيں سی تے جو فریزیئر نے انہاں نوں شکست دیدی لیکن دو سال دے بعد انہاں نے بدلہ چکيا لیا۔ جو فریزیئر تے محمد علی دا ایہ مقابلہ مکے بازی دی تریخ دے عظیم ترین مقابلاں وچ شمار ہُندا اے تے "Fight of the Century" یعنی صدی دی بہترین لڑیائی دے ناں توں مشہور اے۔ عالمی اعزاز دا دوبارہ حصولفیر اکتوبر 1974ء وچ انہاں نے جارج فورمین نوں شکست دے کے اک بار فیر اپنا کھویا ہويا وقار تے شہرت حاصل کرلئی- اس وقت محمد علی دی عمر صرف 32 سال سی تے اوہ اس اعزاز نوں فیر توں جیتنے والے دوسرے شخص سن ۔ 1975ء وچ محمد علی نے نیشن آف اسلام چھڈ کے باقاعدہ اسلام قبول کر ليا۔ اسی سال منیلا، فلپائن وچ فیر توں محمد علی دا مقابلہ جو فریزیئر توں ہويا جنہاں دا کہنا سی کہ انہاں نوں محمد علی نال نفرت ہونے لگی اے۔ 14 راؤنڈ دے بعد محمد علی نے فتح حاصل کيتی تے شہرت دی بلندیاں اُتے پہنچ گئے۔ لیکن فروری 1978ء وچ علی نوں اک زبردست دھچکيا لگیا جدوں اوہ لیون اسپِنکس نامی اس شخص توں ہار گئے جو انہاں توں 12 سال کم عمر سی۔ 8 ماہ بعد اک مقابلے وچ اک نواں عالمی ریکارڈ قائم ہويا تے کروڑاں لوکاں نے اس مقابلے نوں دیکھیا۔ اس بار محمد علی نے اسپِنکس نوں شکست دتی تے تریخ وچ پہلی بار کسی کھلاڑی نے تیسری بار عالمی اعزاز جِتیا۔ اس وقت انہاں دی عمر 36 سال سی۔ مکے بازیکیسیئس کلے نے 12 سال دی عمر توں ہی ایک مقامی جمنازیم وچ باکسنگ سکھنی شروع کر دتی۔ اونہاں نے 29 اکتوبر 1960ء نوں آبائی قصبے لوئسویل اچ پہلا مقابلہ جتیا۔ 1960ء توں 1963ء تکر نوجوان کیسیئس نے 19 مقابلے کھیڈے تے اک وی نہیں ہاریا۔ ایناں 15 مقابلے آں چو اس نے حریف نوں ناک آؤٹ کیتا۔ 
مشہوریمکے بازی دے میدان اچ ایناں دی اوس ویلے چوکھی مشعوری ہوئی جدوں ایس نے 1960 نوں روم اچ ہون آلی اولمپک چ سونے دا ٹکہ جتیا۔
ریٹائرمنٹ تے بیماری04 سال دی عمر وچ انہاں نے ریٹائرمنٹ دا اعلان کيتا۔ 1980ء انہاں دی صحت دے بارے وچ خدشےآں نے جنم لینا شروع کر دتا تے ڈاکٹراں نے انہاں نوں "پارکنسنس سنڈروم" (رعشہ) دا شکار پایا۔ جب انہاں نے 1996ء دے اٹلانٹا اولمپکس دی مشعل اٹھائی تاں دنیا بھر دی توجہ انہاں دی صحت اُتے سی۔ اس وقت انہاں نوں اک سونے دا تمغا وی دتا گیا جو اس تمغے دے بدلے وچ سی جو انہاں نے دریائے اوہائیو وچ سُٹ دتا سی۔ اج وی دنیا محمد علی نوں اک عظیم شخص دی حیثیت توں جاندی اے۔ برطانیہ وچ بی بی سی ٹیلیویژن دیکھنے والےآں نے انہاں نوں اس صدی دا سب توں عظیم کھلاڑی قرار دتا تے ایہی اعزاز انہاں نوں دے امریکی رسالے Sports Illustrated نے وی دتا۔  محمد علی گذشتہ کئی سالاں توں رعشے دے مرض وچ مبتلا رہے اُتے انہاں نے فلاحی کماں نوں نئيں چھڈیا تے اپنے آبائی قصبے لوئسویل وچ 6 منزلہ محمد علی سینٹر قائم کيتا۔ اک مشہور شخصیت، اک باغی، اک کامل مسلمان، حقوق انسانی دے علمبردار تے اک شاعر، جس نظر توں وی دیکھیا جائے محمد علی نے ہمیشہ کھیل، نسل پرستی تے قومیت نوں شکست دتی تے اک وقت ایسا وی آیا جدوں محمد علی کرہ ارض اُتے بلا شبہ سب توں زیادہ شہرت یافتہ شخص بن گئے۔ باکسنگ وچ محمد علی دی زندگی 20 سال رہی جس دے دوران انہاں نے 56 مقابلے جتے تے 37 ناک آؤٹ اسکور کيتا لیکن دنیا ہمیشہ انہاں نوں اک عظیم شخص دے ناں توں جاندی رہے گی۔ مسلمان تے سیاہ فام اج وی محمد علی نوں اپنا ہیرو سمجھدے نيں۔ وفاتمحمد علی نوں سانس دی تکلیف دے باعث 2 جون، 2016ء نوں ہسپتال وچ داخل کروایا گیا۔ ابتدائی طور اُتے انہاں دی حالت نوں تسلی بخش کرار دتا گیا۔ [۵] اُتے اگلے دن علی دی حالت بگڑ گئی۔ [۶][۷] اس دے بعد انہاں دی حالت بہتر نئيں ہوئی تے 3 جون نوں 74 سال دی عمر وچ انہاں نوں مردہ قرار دے دتا گیا۔ [۸][۹][۱۰] مذہبی وابستگیاںمحمد علی 1960ء دے دہے وچ مسیحیت ترک کرکے نیشن آف اسلام قبول کیتے سن ۔ اُتے 1975ء وچ اوہ سنی اسلام اختیار کیتے سن ۔ [۱۱] خاندانمحمد علی نے زندگی وچ چار مرتبہ شادی کيتی سی۔ اس دی وجہ توں انہاں دی 7 بیٹیاں تے دو بیٹے نيں۔ بیٹیاں وچ حنا، لیلی، مریم، رشیدہ، جمیلہ، میا، خالیہ نيں۔ جدوں کہ دو صاحبزادے اسعد تے محمد جونیئر نيں۔ پیشہ ورانہ باکسنگ ریکارڈ
محبت رسول تے دنیا وچ اک منفرد اعزازہالی وڈ، کیلیفورنیا وچ اک عمارت کوڈیک سیئٹر اینٹرٹینمنٹ کامپلکس جس دی شہرت ہالی وڈ واک آف فیم (Hollywood Walk of Fame) دے طور اُتے اے۔ ایتھے اُتے 2,500 مشاہیر دے ناں ستارےآں دی شکل دے اعزاز دے نال زمین اُتے درج نيں۔ جگہ دے منتظمین محمد علی ہی دی زندگی وچ انہاں دا ناں زمین اُتے نقش کرنا چاہندے سن ۔ اُتے محمد علی نے واضح لفظاں وچ ایہ بیان دیاکہ وچ نئيں چاہواں گا کہ میرے ناں دے اُتے توں اوہ لوک چلاں جو میری عزت نئيں کردے۔ اس نے ہور کہیا:
اس بیان دے پیش نظر ہالی وڈ واک آف فیم دی انتظامی کمیٹی نے 2002ء وچ محمد علی دا ناں دیوار اُتے نقش کيتا۔ ایہ اس عمارت دا واحد ناں اے جو دیوار اُتے اے نہ کہ زمین پر۔ [۱۴] اس بارے وچ اک گلوکارہ کرسٹل جانسن نے تبصرہ کيتا:
ہورحوالے
حوالے |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Portal di Ensiklopedia Dunia
