Zoersel

Zoersel
Gemeente in België Vlag van België
Zoersel (België)
Zoersel
Geografie
Gewest Vlag Vlaanderen Vlaanderen
Provincie Vlag Antwerpen (provincie) Antwerpen
Arrondissement Antwerpen
Oppervlakte
– Onbebouwd
– Woongebied
– Andere
38,68 km² (2022)
60,62%
26,55%
12,83%
Coördinaten 51° 16' NB, 4° 43' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners
– Mannen
– Vrouwen
– Bevolkings­dichtheid
22.557 (01/01/2024)
48,7%
51,3%
583,1 inw./km²
Leeftijdsopbouw
– 0-17 jaar
– 18-64 jaar
– 65 jaar en ouder
(01/01/2024)
17,25%
56,25%
26,5%
Buitenlanders 4,05% (01/01/2024)
Politiek en bestuur
Burgemeester Liesbeth Verstreken (N-VA)
Bestuur N-VA - Groen - Open Vld - cd&v
Zetels
N-VA
cd&v
H-eerlijk Zoersel
Groen
Vlaams Belang
Open Vld
27
11
8
3
2
2
1
Economie
Gemiddeld inkomen 24.681 euro/inw. (2021)
Werkloosheids­graad 4,64% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode
2980
2980
Deelgemeente
Zoersel
Halle
Zonenummer 03
NIS-code 11055
Politiezone Voorkempen
Hulpverlenings­zone Rand
Website www.zoersel.be
Detailkaart
ligging binnen het arrondissement Antwerpen
in de provincie Antwerpen
Portaal  Portaalicoon   België

Zoersel is een plaats en gemeente in de Belgische provincie Antwerpen. De Kempense gemeente telt 22.000 inwoners. Zoersel behoort tot het kieskanton en het gerechtelijk kanton Zandhoven.

Geschiedenis

De huidige kerngemeente Zoersel is de zuidwestelijke helft van de oude heerlijkheid Malle. Zoersel werd voor het eerst in 1240 vermeld als Surcele. De benaming verwijst naar een woning te midden van zure gronden. Het dorp Zoersel is ontstaan als een van oorsprong Frankisch landbouwgehucht binnen de heerlijkheid Malle. Nadat de heerlijkheid Malle werd gesplitst, bleef Zoersel horen bij het oude hoofddorp van Malle in het westelijke deel. Dit hoofddorp stond oorspronkelijk ook gekend als Malle en is de naamgever alsook het oudste centrum van de heerlijkheid Malle. Bij de opsplitsing van deze heerlijkheid in een oostelijk deel met als belangrijkste plaats Oostmalle (ontleent haar naam aan haar ontstaan als gehucht ten oosten van het dorp Malle) en een westelijk deel, dubbel zo groot als het oostelijke, met het dorp Malle en o.a. Zoersel, ging zowel het westelijke deel van de oude heerlijkheid Malle als het dorp Malle “Westmalle” heten.

Zoersel zal nog tot 1794 onderdeel uitmaken van Westmalle, waarna uit het zuidelijke deel van Westmalle de gemeente Zoersel ontstond bestaande uit het dorp Zoersel met omliggende gehuchten en uit het noordelijke werd de gemeente Westmalle gevormd bestaande uit het dorp Westmalle en omliggende gehuchten.

In die periode werden de Kempische dorpen bijna onafgebroken belegerd en geplunderd: vreemde troepen richtten niet alleen grote verwoestingen aan, maar brachten ook vele ziektes, onder andere de "zwarte pest", met zich mee. Na het Hollands Bewind en de oprichting van het koninkrijk België konden ze bekomen van de doorstane ellende en brak er een tijd van steeds toenemende welvaart aan.

In de 13e eeuw heeft er mogelijk korte tijd een klooster gestaan in Zoersel, dit was een voorwaarde van de schenking van Hendrik I van Brabant van Westmalle aan de Abdij van Villers. Het klooster zou echter snel verlaten zijn wegens onvruchtbare grond. Wel is officieel erkend dat er een klooster werd opgericht in 1237 in Vremde waarvan de monniken zich in 1243 vestigden in Hemiksem.

Vanaf 1950 kende de gemeente een sterke bevolkingsgroei door de stadsvlucht van de welgestelde Antwerpenaren, mede mogelijk gemaakt door de bouw van de E34.

De huidige gemeente Zoersel ontstond op 1 januari 1977 door de fusie van de kerngemeente Zoersel met de toen opgeheven gemeente Halle. Tevens werd de woonkern Sint-Antonius van de gemeente Brecht afgesplitst en bij de nieuwe gemeente gevoegd.

Geografie

Deelgemeenten

# Naam Opp.
(km²)
Inwoners
(2020)
Inwoners
per km²
NIS-code
1 Zoersel (I) 26,31 14.354 546 11055A
2 Halle (II) 12,38 7.708 623 11055B
2 Sint-Antonius (III)

Kernen

Ongeveer een derde van de inwoners van zowel Zoersel (I) als Halle (II) wonen relatief ver van hun centrum in wijken die rechtstreeks aansluiten op het centrum van Sint-Antonius (III). Daarnaast zijn er nog de gehuchten Hulsten, Risschot, Drengel en Einhoven.

Klik op de kaart voor een grotere weergave
Klik op de kaart voor een grotere weergave
De parochiekerk Heilige-Elisabeth van Hongarije
Boshuisje

Aangrenzende gemeenten

   Aangrenzende gemeenten   
 Brecht       Malle        
           
 Schilde    
           
 Ranst       Zandhoven       Vorselaar 

Bezienswaardigheden

Zie Lijst van onroerend erfgoed in Zoersel voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Zoerselhof

Natuur en landschap

Zoersel ligt in de Kempen op een hoogte van 13-22 meter. De omgeving is bosrijk. Vooral het Zoerselbos is een uitgestrekt natuurgebied met diverse wandel- en fietsroutes.

Demografie

Demografische evolutie deelgemeente voor de fusie

  • Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1970=volkstellingen, 1976= inwonersaantal op 31 december

Demografische ontwikkeling van de fusiegemeente

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

  • Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari
  • 1981: Aanhechting Sint-Antonius afgesplitst van de gemeente Brecht bij de fusie van 1977
Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari
1992 tot heden
jaar Aantal[1] Evolutie: 1992=index 100
1992 18.556 100,0
1993 18.970 102,2
1994 19.234 103,7
1995 19.512 105,2
1996 19.783 106,6
1997 19.999 107,8
1998 20.060 108,1
1999 20.062 108,1
2000 20.164 108,7
2001 20.120 108,4
2002 20.134 108,5
2003 20.306 109,4
2004 20.400 109,9
2005 20.426 110,1
2006 20.638 111,2
2007 20.803 112,1
2008 20.996 113,1
2009 21.208 114,3
2010 21.265 114,6
2011 21.415 115,4
2012 21.555 116,2
2013 21.610 116,5
2014 21.573 116,3
2015 21.704 117,0
2016 21.764 117,3
2017 21.857 117,8
2018 21.739 117,2
2019 21.944 118,3
2020 22.065 118,9
2021 22.142 119,3
2022 22.317 120,3
2023 22.427 120,9
2024 22.557 121,6

Politiek

Structuur

De gemeente Zoersel maakt deel uit van het kieskanton Zandhoven, gelegen in het provinciedistrict Kapellen, het kiesarrondissement Antwerpen en ten slotte de kieskring Antwerpen.

Zoersel Supranationaal Nationaal Gemeenschap Gewest Provincie Arrondissement Provinciedistrict Kanton Gemeente
Administratief Niveau Vlag van Europa Europese Unie Vlag van België België Vlag Vlaanderen Vlaanderen Vlag Antwerpen (provincie) Antwerpen Antwerpen Ranst
Bestuur Europese Commissie Belgische regering Vlaamse regering Deputatie Gemeentebestuur
Raad Europees Parlement Kamer van
volksvertegenwoordigers
Vlaams Parlement Provincieraad Gemeenteraad
Kiesomschrijving Nederlands Kiescollege Kieskring Antwerpen Antwerpen Kapellen Zandhoven Zoersel
Verkiezing Europese Federale Vlaamse Provincieraads- Gemeenteraads-

Geschiedenis

Lijst van burgemeesters

Tijdspanne Burgemeester
1799 - 1826 Petrus Janssens[2]
1827 - 1847 Petrus Frans Bauwens
1847 - 1848 Jacobus Van den Branden (waarnemend)
1848 - 1872 Michiel Peeters
1872 Jacobus Van den Branden (waarnemend)
1872 - 1879 Jan Frans Van Rompaey
1879 Alfons Peeters
1880 - 1885 Frans Saldiën
1885 - 1887 Jan Jespers
1887 - 1888 Simon Verreet (waarnemend)
1888 - 1921 Jos Van Nueten
Tijdspanne Burgemeester
1922 - 1924 Eduard Van Winckel
1925 - 1938 Catharina Van Hemeldonck
1939 - 1941 Eugeen Vercammen
1941 - 1946 De Bouck (oorlogsburgemeester)
1947 - 1964 Jef Peeters
1965 - 1976 Jef Schryvers
1977 - 1982 Louis Van de Velde
1983 - 1988 Gerard Laureyssens (VU)
1988 - 1994 Stan Bartholomeeussen[3] (DDV)
1995 - 2012 Katrien Schryvers (CDU / CVP / CD&V)
2013 - heden Liesbeth Verstreken (N-VA)

Legislatuur 1995 - 2000

De kiezers hebben de keuze tussen maar liefst elf kieslijsten. Lijsttrekkers waren Georgette Sanders (VLD), René Lens (SP), Leo Cautereels (Agalev), Katrien Schryvers (CDU), Stan Bartholomeeussen (DDV), Gerard Laureyssens (ZTD), Wim Van Haegendoren (VU), Walter Vochten (Vl.Blok), Gummarus Roelants (ZVV), Robert Jordaens (BB) en André Janssen (NIE-ZO).

Gerard Laureyssens (ZTD, 1155) behaalde de meeste voorkeurstemmen, Stan Bartholomeeussen (DDV, 999), Katrien Schryvers (CDU, 744), Walter Vochten (Vl.Blok, 479) en Wim Van Haegendoren (VU, 423) vervolledigden de top 5.[4]

Legislatuur 2006 - 2012

Groen, sp.a en spirit bundelden de krachten onder de naam GPS (Groen Progressief Sociaal). CD&V, N-VA, ZTD (Zoersel Twee Duizend) en enkele VLD-ers (Cois Van Aerde, Martine Roelants en Georgette Sanders) gaan eveneens in een kartel naar de verkiezingen. Lijsttrekkers waren respectievelijk zittend burgemeester Katrien Schryvers voor CD&V-N-VA, oud-burgemeester Stan Bartholomeeussen (VLD) en Bob Peeters (GPS). Lijstduwer voor GPS was gewezen voorzitter van het IJzerbedevaartcomité Lionel Vandenberghe.[5]

Legislatuur 2013 - 2018

Burgemeester is Liesbeth Verstreken (N-VA). Zij leidt een coalitie bestaande uit N-VA en CD&V. Samen vormen ze de meerderheid met 21 op 27 zetels.

Legislatuur 2019 - 2024

Burgemeester is Liesbeth Verstreken (N-VA). Zij leidt een coalitie bestaande uit N-VA, CD&V, Groen en Open Vld. Samen vormen ze de meerderheid met 22 op 27 zetels.

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976

Partij of kartel 10-10-1976[6] 10-10-1982[6] 9-10-1988[6] 9-10-1994[6] 8-10-2000[6] 8-10-2006[7] 14-10-2012[8] 14-10-2018 13-10-2024
Stemmen / Zetels % 21 % 23 % 25 % 25 % 27 % 27 % 27 % 27 % 27
Agalev1/ GPSB/ Groen2 - - - 10,51 3 9,661 2 12,71B 3 7,542 1 9,42 2 6,12 1
SP1/ GPSB/ sp.a2/ CD&V+VooruitC 11,51 2 9,911 2 9,321 2 5,371 1 5,591 1 5,622 1 3,02 0 25,8C 8
CVP1/ CDU2/ CD&V+N-VAA/ CD&V3/ CD&V+VooruitC 61,51 15 34,611 9 30,131 9 20,72 6 28,281 9 39,88A 11 28,623 9 24,63 8
VU1/ VU&ID2/ CD&V+N-VAA/ N-VA3 21,191 4 22,071 6 23,931 6 9,341 2 9,942 2 35,673 12 33,03 11 22,53 7
PVV1/ VLD2/ Open Vld3/ TEAM PAUL4 5,811 0 12,181 2 12,891 3 9,12 2 18,622 6 21,682 6 9,703 2 7,43 1 9,84 2
Vlaams Blok1/ Vlaams Belang2 - - 4,831 0 9,641 2 19,031 6 25,732 7 8,572 2 10,82 2 19,62 5
H-eerlijk Zoersel - - - - - - 4,28 0 11,7 3 14,2 4
Z.T.D. - - - 14,33 4 6,29 1 - - - -
DDV1 / DVV2 - 17,351 4 18,92 5 13,891 4 - - - - -
ZVV - - - 5,35 1 - - - - -
Anderen(*) - 3,89 0 - 1,78 0 2,57 0 - - - 2,0 0
Totaal stemmen 7376 9686 11322 12902 13729 14629 15227 15734 12174
Opkomst % 93,05 90,57 89,8 91,51 90,04 91,3 67,6
Blanco en ongeldig % 3,89 4,18 4,4 6,08 3,38 3,94 2,04 2,2 0,4

De rode cijfers naast de gegevens duiden aan onder welke naam de partijen telkens bij een verkiezing opkwamen.
De zetels van de gevormde meerderheid zijn vetjes gedrukt. De grootste partij is in kleur.
(*) 1982: WV (3,89%) / 1994: BB (1,02%), NIE-Z (0,76%) / 2000: Vivant (2,57%) / 2024: 2980 (2,0%)

Trivia

Zoersel had aan de Kluisbaan ook een naturistenterrein De Spar dat nu een onderdeel vormt van het natuurgebied De Kluis. In het Lindepaviljoen is er een verwijzing naar de blootgatters, zoals de naturisten van De Spar in Zoersel genoemd werden, terug te vinden.

In 2019 werd Johan van der Heyden in huis van een in Zoersel woonachtige Nederlandse prostituee gedrogeerd en ontvoerd. Enkele dagen later zou hij in het Nederlandse Steenbergen worden gemarteld en vermoord.

Bekende Zoerselaars

Partnersteden

Nabijgelegen kernen

Pulderbos, Zandhoven, Sint-Antonius, Oostmalle, Westmalle

Zie de categorie Zoersel van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.