Sveltonectes

Sveltonectes Status: Uitgestorven Fossiel voorkomen: Vroeg-Krijt
Taxonomische indeling
Rijk: Animalia (Dieren) Stam: Chordata (Chordadieren) Klasse: Reptilia (Reptielen) Orde: Ichthyosauria Familie: Ophthalmosauridae Onderfamilie: Platypterygiinae
Geslacht
Sveltonectes Fischer et al., 2011
Typesoort
Sveltonectes insolitus
Sveltonectes op Wikispecies
Portaal    Biologie Herpetologie

Sveltonectes[1][2] (betekent 'behendige zwemmer' in het Grieks) is een geslacht van uitgestorven platypterygiine ophthalmosauride ichthyosauriërs, bekend uit de regio Oeljanovsk, West-Rusland.

Naamgeving

Sveltonectes werd in 2011 benoemd door Valentin Fischer, Edwige Masure, Maxim S. Arkhangelsky en Pascal Godefroit en de typesoort is Sveltonectes insolitus. De geslachtsnaam is afgeleid van sveltos, Grieks voor 'behendig', en nektes, Grieks voor 'zwemmer', en verwijst naar zijn kleine formaat, gestroomlijnde schedel en krachtige gordelmusculatuur. De soortaanduiding is afgeleid van insolitus, Latijn voor 'ongebruikelijk', in verwijzing naar de talrijke ongebruikelijke kenmerken van deze ichthyosauriër, evenals zijn ongewone tandmorfologie.

Sveltonectes is bekend van het holotype IRSNB R269, een bijna volledig driedimensionaal geconserveerd skelet inclusief een gedeeltelijke schedel. Het werd verzameld in een niet nader genoemde vindplaats in Oeljanovsk, daterend uit het Laat-Barremien van het Vroeg-Krijt, ongeveer 126 miljoen jaar geleden. Een andere thunnosauriër beschreven vanuit dezelfde vindplaats door Bogolubow (1909), is Ichthyosaurus steleodon. Het is een nomen dubium dat twee keer zo groot en robuuster is als Sveltonectes.

Beschrijving

Net als sommige andere ophthalmosauriden, heeft Sveltonectes een uitsteeksel op het neusbeen van de schedel in het neusgat, een prefrontaal dat deel uitmaakt van de rand van het neusgat en een voorhoofdsbeen dat deel uitmaakt van de rand van het bovenste slaapvenster. Sveltonectes is uniek omdat hij kleine, scherpe tanden heeft en tal van andere bijzondere kenmerken, zoals een zeer primitief prooticum. De kenmerkende vorm van deze tanden suggereert dat hij een ander voedingspatroon had dan andere ophthalmosauriden uit het Krijt. Binnen de Ophthalmosauridae is Sveltonectes wellicht het nauwst verwant aan Aegirosaurus.

Fylogenie

Het volgende cladogram toont een mogelijke fylogenetische positie van Sveltonectes in Ophthalmosauridae volgens de analyse uitgevoerd door Zverkov en Jacobs (2020):

Ophthalmosauria

Ophthalmosaurinae Acamptonectes densus Mollesaurus periallus Ophthalmosaurus natans Ophthalmosaurus icenicus Gengasaurus nicosiai Nannopterygius yasykovi Nannopterygius enthekiodon Nannopterygius saveljeviensis Nannopterygius borealis Arthropterygius volgensis Arthropterygius lundi Arthropterygius thalassonotus Arthropterygius hoybergeti Arthropterygius chrisorum Platypterygiinae Brachypterygius extremus Aegirosaurus leptospondylus Muiscasaurus catheti Leninia stellans Sveltonectes insolitus Athabascasaurus bitumineus Platypterygius americanus Acuetzpalin carranzai Platypterygius sachicarum Caypullisaurus bonapartei Grendelius mordax Grendelius alekseevi Grendelius pseudoscythicus Grendelius zhuravlevi Undorosaurus kielanae Undorosaurus nessovi Undorosaurus gorodischensis Platypterygius australis Plutoniosaurus bedengensis Simbirskiasaurus birjukovi Platypterygius hercynicus Sisteronia seeleyi Platypterygius platydactylus Maiaspondylus lindoei

Bronnen, noten en/of referenties

Literatuur

• Fischer, V.; Masure, E.; Arkhangelsky, M.S.; and Godefroit, P. (2011). "A new Barremian (Early Cretaceous) ichthyosaur from western Russia". Journal of Vertebrate Paleontology 31 (5): 1010–1025. doi:10.1080/02724634.2011.595464.
• Valentin Fischer, Michael W. Maisch, Darren Naish, Ralf Kosma, Jeff Liston, Ulrich Joger, Fritz J. Krüger, Judith Pardo Pérez, Jessica Tainsh and Robert M. Appleby (2012). "New Ophthalmosaurid Ichthyosaurs from the European Lower Cretaceous Demonstrate Extensive Ichthyosaur Survival across the Jurassic–Cretaceous Boundary". PLoS ONE 7 (1): e29234. doi:10.1371/journal.pone.0029234.

Noten

1. Sveltonectes. www.prehistoric-wildlife.com. Geraadpleegd op 24-08-2022.
2. Fossilworks: Sveltonectes. www.fossilworks.org. Geraadpleegd op 24-08-2022.

• Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Sveltonectes op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.