Mollesaurus

Mollesaurus Status: Uitgestorven Fossiel voorkomen: Midden-Jura
Taxonomische indeling
Rijk: Animalia (Dieren) Stam: Chordata (Chordadieren) Klasse: Reptilia (Reptielen) Superorde: Ichthyopterygia Orde: Ichthyosauria Onderorde: Neoichthyosauria Infraorde: Thunnosauria Familie: Ophthalmosauridae Onderfamilie: Ophthalmosaurinae
Geslacht
Mollesaurus Fernández, 1999
Typesoort
Mollesaurus periallus
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Mollesaurus op Wikispecies
Portaal    Biologie Herpetologie

Mollesaurus[1][2] is een geslacht van uitgestorven grote ophthalmosauride ichthyosauriërs bekend uit het noordwesten van Patagonië (Argentinië).

Etymologie

Mollesaurus werd in 1999 door Marta S. Fernández benoemd. De typesoort is Mollesaurus periallus. De geslachtsnaam is afgeleid van de naam van de Los Molles-formatie, waar het holotype werd verzameld, en van sauros, Grieks voor 'hagedis'. De soortaanduiding is afgeleid van periallos, Grieks voor 'vóór alle anderen', verwijzend naar het feit dat het de oudste ophthalmosauride is en een van de oudste thunnosauriërs.

Geschiedenis van de studie

Mollesaurus is bekend van het holotype MOZ 2282 V, een in verband liggend gedeeltelijk skelet dat een gedeeltelijke schedel en het grootste deel van de wervelkolom bewaarde. Het werd midden jaren negentig verzameld in de Chacaico Sur-vindplaats van de Emileia giebeli-ammonoïde zone van de Los Molles-formatie, Cuyo-groep, daterend uit het Vroeg-Bajocien van het Midden-Jura, ongeveer 171,6-170 miljoen jaar oud. Mollesaurus, samen met Chacaicosaurus cayi die op dezelfde lokatie werd gevonden, zijn de enige diagnostische ichthyosauriër-exemplaren uit het Aalenien-Bathonien. Hij werd gevonden in de buurt van de stad Zapala in het Neuquén-bekken.

Beschrijving

Mollesaurus is een relatief grote soort.

Een unieke combinatie van kenmerken werd vastgesteld. De snuit is hoog vóór de grote oogkas. De schedel is achter de oogkassen niet vernauwd. Het basioccipitale heeft een gereduceerde zone rond de achterhoofdsknobbel waarin zich twee symmetrische langwerpige lichte uithollingen bevinden. De neusgaten zijn langwerpig. Het bovenkaaksbeen is in zijaanzicht sterk gereduceerd. De tanden zijn gereduceerd.

In 2012 concludeerde een studie dat de ribben uitzonderlijk dikke botwanden hebben. Dat zou een aanpassing zijn om te duiken en een aanwijzing dat Mollesaurus anders dan verwanten geen snelle oppervlaktejager was.[3]

Fylogenie

Maisch en Matzke (2000) beschouwden Mollesaurus als een soort van Ophthalmosaurus. Uit alle recente cladistische analyses bleek echter dat Mollesaurus een geldig geslacht is van de Ophthalmosauridae. 

Patrick S. Druckenmiller en Erin E. Maxwell (2010) vonden het in hun analyse als het meest basale lid van de ophthalmosauride lijn die Brachypterygius, Caypullisaurus en Platypterygius omvatte (maar niet Ophthalmosaurus). Valentin Fischer, Michael W. Maisch, Darren Naish, Ralf Kosma, Jeff Liston, Ulrich Joger, Fritz J. Krüger, Judith Pardo Pérez, Jessica Tainsh en Robert M. Appleby (2012) vonden het als het meest basale lid van de Ophthalmosaurinae.

Het volgende cladogram toont een mogelijke fylogenetische positie van Mollesaurus in de Ophthalmosauridae volgens de analyse uitgevoerd door Zverkov en Jacobs (2020):

Ophthalmosauria

Ophthalmosaurinae Acamptonectes densus Mollesaurus periallus Ophthalmosaurus natans Ophthalmosaurus icenicus Gengasaurus nicosiai Nannopterygius yasykovi Nannopterygius enthekiodon Nannopterygius saveljeviensis Nannopterygius borealis Arthropterygius volgensis Arthropterygius lundi Arthropterygius thalassonotus Arthropterygius hoybergeti Arthropterygius chrisorum Platypterygiinae Brachypterygius extremus Aegirosaurus leptospondylus Muiscasaurus catheti Leninia stellans Sveltonectes insolitus Athabascasaurus bitumineus Platypterygius americanus Acuetzpalin carranzai Platypterygius sachicarum Caypullisaurus bonapartei Grendelius mordax Grendelius alekseevi Grendelius pseudoscythicus Grendelius zhuravlevi Undorosaurus kielanae Undorosaurus nessovi Undorosaurus gorodischensis Platypterygius australis Plutoniosaurus bedengensis Simbirskiasaurus birjukovi Platypterygius hercynicus Sisteronia seeleyi Platypterygius platydactylus Maiaspondylus lindoei

Bronnen, noten en/of referenties

Literatuur

• Marta S. Fernández (1999). "A new ichthyosaur from the Los Molles Formation (Early Bajocian), Neuquen Basin, Argentina". Journal of Paleontology 73 (4): 677–681.
• Michael W. Maisch and Andreas T. Matzke (2000). "The Ichthyosauria". Stuttgarter Beiträge zur Naturkunde: Serie B 298: 1–159.
• Patrick S. Druckenmiller and Erin E. Maxwell (2010). "A new Lower Cretaceous (lower Albian) ichthyosaur genus from the Clearwater Formation, Alberta, Canada". Canadian Journal of Earth Sciences 47 (8): 1037–1053. doi:10.1139/E10-028.
• Fischer, Valentin; Edwige Masure, Maxim S. Arkhangelsky and Pascal Godefroit (2011). "A new Barremian (Early Cretaceous) ichthyosaur from western Russia". Journal of Vertebrate Paleontology 31 (5): 1010–1025. doi:10.1080/02724634.2011.595464.
• Valentin Fischer, Michael W. Maisch, Darren Naish, Ralf Kosma, Jeff Liston, Ulrich Joger, Fritz J. Krüger, Judith Pardo Pérez, Jessica Tainsh and Robert M. Appleby (2012). "New Ophthalmosaurid Ichthyosaurs from the European Lower Cretaceous Demonstrate Extensive Ichthyosaur Survival across the Jurassic–Cretaceous Boundary". PLoS ONE 7 (1): e29234. doi:10.1371/journal.pone.0029234

Noten

1. Mollesaurus. www.prehistoric-wildlife.com. Geraadpleegd op 24-08-2022.
2. Fossilworks: Mollesaurus. www.fossilworks.org. Geraadpleegd op 24-08-2022.
3. Talevi, M., & Fernández, M.S. 2012. "Unexpected skeletal histology of an ichthyosaur from the Middle Jurassic of Patagonia: Implications for evolution of bone microstructure among secondary aquatic tetrapods", Naturwissenschaften 99(3): 241-244

• Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Mollesaurus op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.