De spoorlijn Frankfurt - Göttingen is een Duitsespoorlijn tussen de steden Frankfurt am Main en Göttingen. De lijn is als spoorlijn 3600 onder beheer van DB Netze. Tevens was het onderdeel van de oude Noord-Zuidlijn en werd tot 1991 door Intercity-treinen gebruikt. Sindsdien bedient de lijn hoofdzakelijk goederenverkeer, daarnaast ook regionale en nachttreinen.
Geschiedenis
Frankfurt - Bebra
Het traject tussen Frankfurt en Bebra werd door de Kurhessische Staatsbahn in fases geopend:
In 1875 werd het traject Bebra - Niederhone (hernoemd in Eschwege West) - Eschwege geopend. Een jaar later volgde Niederhone - Eichenberg - Friedland. Om de waterscheidingen tussen de Fulda (rivier) en de Werra bij Cornberg en tussen de Werra en de Leine bij Eichenberg te overwinnen, waren er veel hellingen en vier tunnels nodig waardoor er een bochtig alignement ontstaat.
De directe verbinding Friedland - Arenshausen werd al in 1884 gesloten, omdat er al een verbinding was bij Eichenberg.
Van 1908 tot 1910 werd het emplacement in Göttingen verbouwd, de sporen werden hoger gelegd, een alweer stilgelegd rangeerterrein gebouwd en de spoorlijn Göttingen - Bodenfelde aangesloten. Daarbij kreeg ook de lijn naar Bebra een nieuw tracé in Göttingen, ten westen van de wijk Leineberg. De oude spoorlijn verliep nagenoeg rechtdoor vanuit station Göttingen (afgebogen van de Dransfelder Rampe bij de overweg Groner Landstraße) naar Rosdorf, langs de straat Eisenbahnstraße in de Leineviertel.
Het treinverkeer ontwikkelde zich tot 1945 goed, maar niet uitstekend. In 1939 reden hier vier D-treinparen, de nabijgelegen Main-Weser-Bahn kwam tot twaalf.
Whisky-Wodka-Lijn
Vanaf 1866 waren de deelstaatgrenzen in deze regio onbelangrijk. Dat veranderde in 1945 toen Duitsland werd opgedeeld in bezettingszone. Ongeveer oostelijk van het station Eichenberg grensde de Britse, Amerikaanse en Sovjet-bezettingszone elkaar. Ook deze spoorlijn werd gedeeld. Göttingen - Friedland werd Brits, Eichenberg en Oberrieden - Bebra Amerikaans en ongeveer vier kilometer om Werleshausen Sovjets.
Om deze locatie te vereenvoudigen, werd in 1945 in het Wanfried akkoord besloten tot een gebiedsruil:
Aan het einde van de succesvolle overeenkomst die het lot van de zeven betwiste dorpen afsloten, schonken General Sexton en General Askalepov aan elkaar een fles whisky en wodka. Het was deze gebeurtenis van giftuitwisseling van whisky en wodka, welke tot vandaag de nieuw bepaalde grens tussen de bezettingszones de naam "Whisky-Wodka-Lijn" gaf.
„Zum Abschluss der erfolgreichen Abmachung welches das Schicksal der sieben in Frage gestellten Dörfer besiegelte, beschenkten sich General Sexton und General Askalepov, gegenseitig mit einer Flasche Whisky und Wodka. Es war diese Begebenheit des Geschenkaustausches von Whisky und Wodka, welche bis zum heutigen Tage die neu errichtete Grenze zwischen den Besatzungszonen, die Whisky–Wodka–Linie, benannte.“[1]
Door de nieuwe, spottende "Whisky-Wodka-Lijn" genoemde grensverloop lag de spoorlijn volledig in het westgeallieerde gebied en in het latere Bondsrepubliek Duitsland. Van Eichenberg tot Bad Sooden-Allendorf bevond zich echter in het zichtveld van de oostelijke wachttorens. Alle van Eichenberg (Halle-Kasseler Eisenbahn) en Eschwege (Kanonenbahn, meerdere zijlijnen) oostwaarts lopende spoorlijn werden door de grens onderbroken.
Tot 1990
Door het "IJzeren Gordijn" waren de oostelijke parallelverbindingen, in het bijzonder Scandinavië - Rostock, Hamburg - Halle en Leipzig - Saalebahn - Nürnberg, niet meer bruikbaar. De oostelijkste Noord-Zuidlijn van de Bondsrepubliek werd de "westelijke randlijn van de DDR". Daarnaast kwam het tot een sterke groei van verkeer op deze lijn, de Noord-Zuidlijn werd een van de belangrijkste lijnen van de Bondsrepubliek. In de zomer 1989 reden er tussen Göttingen en Bebra 37 langeafstandstreinen per dag per richting,
Om het verkeer te beheersen, werd de lijn uitgebreid. Al in de jaren '50 werden extra seinhuizen gebouwd, die bij de stijging van Cornberg en Eichenberg een dubbel enkelspoor bedrijf mogelijk maakte. De ingebruikname van dubbel enkelspoor tussen Bebra en Cornberg was op 17 oktober 1951. Tot 1963 werd de lijn geëlektrificeerd. Om ruimte voor de bovenleiding te maken, werd de Braunhäuser Tunnel aan de bovenzijde opengemaakt. Bij andere tunnels werden de sporen lager gelegd.
Vele kleine stations werden gesloten, daarmee konden de regionale treinen de Intercity's niet hinderen. Dit gold ook voor Obernjesa in 1989. Daarnaast werden, behalve de hoofdlijn Eichenberg - Kassel, alle afbuigende zijlijnen voor het reizigersverkeer gesloten.
Vanaf 1990
Al in de jaren '60 werd het duidelijk, dat de gehele Noord-Zuidlijn overbelast is en te langzaam was voor aantrekkelijk langeafstandsverkeer. Bij Eichenberg lag de baanvaksnelheid in de bogen op 90 km/h, bij Bebra maar 70 km/h. Deze leidde tot de planning en bouw van de hogesnelheidslijn Hannover - Würzburg, die in 1991 het snelle langeafstandsverkeer overnam. Op de oude regionale lijn bleven de goederentreinen, de nachttreinen en het regionale verkeer.
In 1990 werd de spoorlijn Halle - Hann. Münden bij Eichenberg heropend, hierbij werd ook het station Eichenberg omgebouwd voor de grenscontrole voor het langeafstandsverkeer. De loop van de geschiedenis (Duitse hereniging) achterhaalde deze maatregel, zo dat er maar vijf weken een grenscontrole was en Eichenberg overgedimensioneerd is voor zijn huidige functie. In 1998 volgde de bouw van een verbindingslijn ten noordoosten van Eichenberg, die een directe verbinding van Göttingen naar Heilbad Heiligenstadt mogelijk maakte. Deze nam daarmee de functie over van de in 1884 gesloten spoorlijn tussen Friedland en Arenshausen.
Naast de Bebenroth-Tunnel werd tussen 2010 en 2013 een 1030 meter lange nieuwe tunnel geboord en de oude tunnel gerenoveerd. Beide buizen kregen na de werkzaamheden één spoor.[2]
Treindiensten
De spoorlijn is voor doorgaand verkeer, in het bijzonder door goederenverkeer (veel container- en autotransporten) gedomineerd. Daarnaast is het een belangrijke ontsluiting van het Werra-Meißner-Kreis. In het reizigersverkeer verzorgt de Deutsche Bahn het personenvervoer op dit traject met ICE, IC, RE, SE en RB treinen. Cantus verzorgt het personenvervoer met RE en RB treinen. VIAS verzorgt het vervoer met RE treinen.
Elk uur tussen Dortmund en München. Éénmaal per dag vanaf Darmstadt via Dortmund en Kassel naar München. Één trein op zaterdag door tot Garmisch-Partenkirchen.
Het Noordhessissche Verkeersverbond heeft bij de nieuwe dienstregeling op 13 december 2009 de spoorlijn tussen Eschwege West en Eschwege Stadt als eigen spoorlijn (dus niet in beheer bij DB Netze) weer in gebruik genomen en gemoderniseerd. Daarbij werd noordelijk en zuidelijk van station Eschwege West een verbindingsboog aangelegd naar het tracé van de voormalige Kanonenbahn. Daardoor werd station Eschwege West gepasseerd en niet meer aangedaan door treinverkeer waardoor het nu gesloten is. De halte Eschwege-Niederhone werd nieuw gebouwd. Het stadsstation Eschwege kreeg een nieuw stationsgebouw, een twee verdieping tellende parkeergarage evenals een nieuwe busstation.[3]
Aansluitingen
In de volgende plaatsen is of was er een aansluiting op de volgende spoorlijnen:
Een goederentrein naar het zuiden verlaat Friedland. In het midden van de afbeelding beginnende bomenrij staat op de oude spoordijk naar Arenshausen
De vanaf 1910 gebruikte Leineburg in Göttingen, achter deze brug staan de palen van de HSL-brug. Het oorspronkelijke tracé naar Bebra kruist de rivier een paar honderd meter achter de fotograaf
