Politiek in Limburg (Nederland)

De Nederlandse provincie Limburg wordt bestuurd vanuit het provinciehuis in de hoofdstad Maastricht.

Provinciale Staten

Uitslagen van de verkiezingen voor de Provinciale Staten vanaf 2007
Partij		2007		2011		2015		2019		2023
		%	Zetels	%	Zetels	%	Zetels	%	Zetels	%	Zetels
	BoerBurgerBeweging	-	-	-	-	-	-	-	-	18,47	10
	Partij voor de Vrijheid	-	-	20,58	10	17,81	9	13,55	7	12,68	6
	Volkspartij voor Vrijheid en Democratie	14,45	7	15,99	8	11,54	5	10,16	5	9,56	5
	Christen-Democratisch Appèl	35,35	18	19,41	10	22,94	11	18,65	9	9,26	5
	GroenLinks	4,24	2	5,36	3	3,87	2	8,41	4	8,73	4
	Partij van de Arbeid	15,89	8	13,50	6	7,27	4	6,53	3	6,98	3
	Socialistische Partij	18,58	9	11,95	6	15,53	8	8,68	4	6,67	3
	Democraten 66	2,27	1	5,23	2	9,42	4	5,80	3	6,07	3
	Lokaal-Limburg	-	-	-	-	2,24	1	4,06	2	4,30	2
	JA21	-	-	-	-	-	-	-	-	4,10	2
	Partij voor de Dieren	2,57	1	1,69	0	2,95	1	3,84	2	3,76	2
	Forum voor Democratie	-	-	-	-	-	-	14,57	7	3,39	1
	50PLUS	-	-	3,89	2	3,74	1	3,76	1	2,52	1
	Volkspartij Limburg	-	-	-	-	2,38	1	-	-	-	-
	Partij Nieuw Limburg	3,76	1	1,72	0	-	-	-	-	-	-
	overige partijen[1]	2,89	0	0,69	0	0,31	0	2,01	0	3,50	0
totaal		100,00	47	100,00	47	100,00	47	100,00	47	100,00	47
opkomstpercentage		43,92		51,70		45,03		52,57		53,93

In mei 2008 besloten de Limburgse Provinciale Staten de benaming Limburgs Parlement te voeren.[2]

Gedeputeerde Staten

Commissaris van de Koning

Theo Bovens (CDA) was van oktober 2011 tot april 2021 commissaris van de Koning. Bovens heeft op 9 april 2021 zijn aftreden aangekondigd als gevolg van een bestuurscrisis.[3]

Per 19 april 2021 was Johan Remkes benoemd tot waarnemend commissaris van de Koning in Limburg.[4] In Limburg wordt de commissaris doorgaans gouverneur genoemd.

Op 1 oktober 2021 maakten Provinciale Staten bekend dat zij Emile Roemer hebben voorgedragen als nieuwe commissaris van de Koning in deze provincie.[5] Zijn benoeming ging in op 1 december 2021.[6][7]

Provinciesecretaris is P.M. (Peter) Díez.[8]

2007-2011

Het college van Gedeputeerde Staten berustte voor de periode 2007-2011 op een coalitie van CDA en PvdA. Gedeputeerden waren in deze periode:

• G.H.M. (Ger) Driessen - CDA
• J.W.M.M.J. (Jos) Hessels - CDA (opvolger in 2009 van Herman Vrehen)
• H.M. (Bert) Kersten - PvdA
• N.M.J.G. (Noel) Lebens - CDA
• H.T.J. (Herman) Vrehen - CDA (opgestapt in 2009[9])
• O.M.T. (Odile) Wolfs - PvdA

2011-2015

Het college van Gedeputeerde Staten zou voor de periode 2011-2015 op een coalitie van PVV, CDA en VVD rusten, maar viel op 20 april 2012 toen een motie van wantrouwen tegen de PVV-gedeputeerden werd aangenomen. De gedeputeerden van de PVV hadden het vertrouwen verloren na hun optreden tijdens het staatsbezoek van de Turkse president Gül[10].

Op 4 juni 2012 werd een nieuw coalitieakkoord gepresenteerd. Het college bestond sedertdien uit de volgende leden:

• Twan Beurskens - VVD
• Patrick van der Broeck - CDA
• Peter van Dijk - PvdA
• Bert Kersten - PvdA
• Erik Koppe - VVD
• Noël Lebens - CDA

2015-2019

In 2015 komt de SP voor het eerst in het provinciaal bestuur. De socialisten starten met twee gedeputeerden in een coalitie van CDA, VVD, D66 en PvdA en SP. Marleen van Rijnsbergen en Daan Prevoo worden de eerste SP-gedeputeerden in Limburg. Het nemen van bestuurlijke verantwoordelijkheid leidt in 2018 tot een crisis binnen de partij. Vijf van de acht leden in Provinciale Staten stappen op, wat uitendelijk ook leidt tot het aftreden van Prevoo en Van Rijnsbergen. De portefeuilles van de SP-gedeputeerden worden verdeeld onder de zittende bestuurders.

Het college bestaat uit vijf leden:

• J.P. (Joost) van den Ak­ker (opvolger van Twan Beurskens) - VVD
• E. (Eric) Geurts - PvdA
• G.P.J. (Ger) Koop­mans (opvolger van Noël Lebens) - CDA
• H.J.H. (Hubert) Mackus (opvolger van Patrick van der Broeck) - CDA
• H. (Hans) Teu­nis­sen - D66

2019-2023

Bij de formatie van het college van Gedeputeerde Staten voor de periode 2019-2023 werd besloten tot een extraparlementair college; een college dat niet wordt samengesteld op basis van partijlidmaatschap, maar op basis van deskundigheid. De leden werden op persoonlijke titel benoemd en niet namens een partij. De informateurs Ger Koopmans (CDA) en Geert Gabriëls (Weert Lokaal) kwamen hiertoe omdat de vorming van een coalitie met zes partijen onmogelijk bleek en de formatie lang duurde. Het college werd samengesteld door formateurs Koopmans en Karin Straus (VVD).[11]

Het college functioneerde tot 6 april 2021 en bestond uit zeven leden (vermelde partijnaam is hier alleen van welke partij de leden oorspronkelijk afkomstig zijn, ze zaten niet namens de partij in dit college):

• Joost van den Akker - VVD (opgestapt op 9 april 2021)[12]
• Carla Brugman-Rustenburg - partijloos, voormalig GroenLinks[13][14] (opgestapt op 9 april 2021)
• Ruud Burlet - voormalig FVD[15] (opgestapt op 9 april 2021)
• Andy Dritty - Lokaal-Limburg[16] (opgestapt op 9 april 2021)
• Robert Housmans - PVV (opgestapt op 9 april 2021)
• Ger Koopmans - CDA (opgestapt als gedeputeerde op 26 maart 2021)[17]
• Hubert Mackus - CDA (opgestapt als gedeputeerde op 26 maart 2021)

Nadat eerder beide CDA-gedeputeerden waren opgestapt, trad op 9 april 2021 het gehele college van Gedeputeerde Staten terug in verband met een integriteitsschandaal rondom de Stichting Instandhouding Kleine Landschapselementen in Limburg (IKL) en oud-gedeputeerde Herman Vrehen. Ook commissaris van de Koning Theo Bovens vertrok. Johan Remkes werd aangesteld als waarnemend commissaris en stelde Onno Hoes aan als verkenner. Hoes werd vervolgens aangesteld als formateur maar zag een poging om een nieuw extraparlementair college te vormen in juni mislukken. Hierop ging Remkes zelf kandidaten voor een nieuw college werven. Op 2 juli 2021 werd een nieuw extraparlementair college benoemd en geïnstalleerd dat bestond uit zes leden (vermelde partijnaam is hier alleen van welke partij de leden oorspronkelijk afkomstig zijn, ze zitten niet namens de partij in dit college):[18]

• Lia Roefs - (PvdA)
• Madeleine van Toorenburg - (CDA)
• Geert Gabriëls - (GroenLinks)
• Ad Roest - (Lokaal-Limburg)
• Stephan Satijn - (VVD)
• Maarten van Gaans - (D66)

2023-2027

Op 23 juni 2023 werd een nieuw college van gedeputeerden geïnstalleerd.[19]

• Léon Faassen (BBB) - portefeuille landelijk gebied, grond- en vastgoed, IPO-bestuur
• Stephan Satijn (VVD) - portefeuille economie, financiën en bedrijfsvoering, public affairs;
• Michael Theuns (CDA) - portefeuille ruimte, wonen, bodem en water;
• Jasper Kuntzelaers (PvdA) - portefeuille cultuur en erfgoed, mobiliteit, landbouw;
• Marc van Caldenberg (SP) - portefeuille sociale agenda, energie en toezicht en handhaving;
• Elianne Demollin-Schneiders (BBB) - portefeuille bestuur, onderwijs en arbeidsmarkt, regio deals en Europese fondsen.

Landelijke verkiezingen in de provincie Limburg

Uitslagen van de verkiezingen vanaf 2006 (in percentages)
Partij	TK2006	EP2009	TK2010	TK2012	EP2014	TK2017	EP2019	TK2021	TK2023	EP2024
Partij voor de Vrijheid	11,53	24,29	26,79	17,72	20,77	19,58	6,46	17,15	33,26	24,40
GroenLinks	3,40	6,34	5,25	1,83	5,02	6,81	7,15	4,08	13,49	17,14
Partij van de Arbeid	20,29	9,74	15,60	21,83	7,70	4,04	29,74	6,97
Christen-Democratisch Appèl	28,58	31,19	15,98	9,67	20,40	14,94	16,14	11,08	3,41	15,98
Volkspartij voor Vrijheid en Democratie	10,80	7,78	15,49	22,66	9,41	17,91	9,40	20,91	13,82	10,60
Democraten 66	1,12	7,16	4,66	6,32	12,15	10,56	4,43	12,58	4,83	6,75
BoerBurgerBeweging	-	-	-	-	-	-	-	0,84	4,42	5,09
Nieuw Sociaal Contract	-	-	-	-	-	-	-	-	14,12	3,80
Volt	-	-	-	-	-	-	1,25	1,55	1,00	3,67
Partij voor de Dieren	1,51	3,08	1,33	1,80	3,76	2,92	3,72	3,48	1,72	3,62
Forum voor Democratie	-	-	-	-	-	2,02	12,13	6,46	2,31	2,92
Socialistische Partij	20,56	7,79	12,92	14,36	12,72	13,65	4,05	7,65	3,76	2,48
50Plus	-	-	-	2,16	5,13	4,56	3,8	1,40	0,56	1,65
JA21	-	-	-	-	-	-	-	1,97	0,60	0,56
ChristenUnie	1,15	0,88[20]	0,63	0,53	0,89[20]	0,65	0,76[20]	0,71	0,33	0,52
Staatkundig Gereformeerde Partij	0,07	[20]	0,06	0,10	[20]	0,13	[20]	0,12	0,10	0,23
DENK	-	-	-	-	-	1,09	0,58	1,01	1,23	-
BIJ1	-	-	-	-	-	-	-	0,26	0,17	-
Overige partijen[21]	0,99	1,75	1,29	1,02	2,05	1,14	0,39	1,79	0,40	1,14
Opkomstpercentage	77,90	33,37	72,92	70,68	33,62	78,35	37,26	75,84	75,10	40,43

Zie ook

• Lijst van gouverneurs en commissarissen van de Koning in Limburg
• Lijst van geregistreerde aanduidingen voor Provinciale Statenverkiezingen in Limburg

Bronnen

• Verkiezingsuitslagen Provinciale Staten op www.verkiezingsuitslagen.nl

Noten

1. 
   2007: ChristenUnie 1,83%
   Limburgs Belang 1,06%
   2011: ChristenUnie 0,69%
   2015: Partij voor Leefbaarheid en Democratie 0,31%
   2019: ChristenUnie 1,07%
   DENK 0,95%
   2023: Limburgse Senioren Partij 0,88%
   Belang van Nederland 0,86%
   ChristenUnie 0,74%
   Algemene Waterschapspartij 0,56%
   Omzien! 0,28%
   Jezus Leeft 0,13%
   Hart voor Vrijheid 0,05%
2. Limburg heeft eigen 'parlement'
3. Sta­te­ment Gou­ver­neur Bo­vens. Gearchiveerd op 9 april 2021. Geraadpleegd op 9 april 2021.
4. Benoeming waarnemend commissaris van de Koning in Limburg nieuwsbericht Rijksoverheid d.d. 16 april 2021
5. Voor­dracht Emi­le Roe­mer (SP) als Com­mis­sa­ris van de Ko­ning in Lim­burg door Pro­vin­ci­a­le Sta­ten. Gearchiveerd op 1 oktober 2021. Geraadpleegd op 1 oktober 2021.
6. Benoeming commissaris van de Koning in Limburg Nieuwsbericht Rijksoverheid d.d. 29 oktober 2021
7. Koning ontvangt commissaris van de Koning Limburg ter beëdiging Nieuwsbericht RVD, nr. 332, Koninklijkhuis.nl, Rijksvoorlichtingsdienst d.d. 18 november 2021
8. Peter Díez provinciesecretaris/algemeen directeur provincie Limburg, Algemene Bestuursdienst, 22 december 2022.
9. 'Oud-CDA-bestuurder in Limburg sluisde tonnen subsidiegeld naar eigen bv's'. nos.nl. Geraadpleegd op 26 maart 2021.
10. 'Coalitie in Limburg gevallen', NOS 20 april 2012, geraadpleegd op 20 april 2012.
11. Een extraparlementair college voor Limburg? Zeer ongebruikelijk maar misschien de enige optie, volkskrant.nl, 24 mei 2019
12. Limburgse bestuurscrisis compleet: gedeputeerden én gouverneur weg om integriteitsschandaal, nos.nl, 9 april 2021
13. Brugman-Rustenburg, tevens lid van Venray Lokaal, was buiten de GroenLinks afdeling Limburg gekandideerd. Deze wilde, ondanks het extraparlementaire karakter van het college, niet in één college zitten met FvD en PVV en verzocht hierop het landelijke partijbestuur om Brugman-Rustenburg te royeren als lid. Hierover was bij installatie van het college op 28 juni 2019 nog geen uitsluitsel. Begin februari 2020 maakte GroenLinks het royement bekend.
14. Carla Brugman geroyeerd als lid van GroenLinks. GroenLinks (4 februari 2020). Geraadpleegd op 9 mei 2020.
15. Burlet verliet Forum voor Democratie in november 2020 en sloot zich hierna aan bij JA21.
16. Dritty, lid van GBBL dat aangesloten is bij Lokaal-Limburg, was buiten Lokaal-Limburg gekandideerd. Deze partij trok zich terug uit de onderhandelingen en had een andere kandidaat-gedeputeerde.
17. CDA-gedeputeerden in Limburg treden per direct af om subsidieaffaire. NU (26 maart 2021). Geraadpleegd op 26 maart 2021.
18. In­stal­la­tie nieuw col­le­ge van Ge­de­pu­teer­de Sta­ten, Provincie Limburg d.d. 2 juli 2021.
19. Nieuw col­le­ge van Ge­de­pu­teer­de Sta­ten ge­ïn­stal­leerd, provincie Limburg, 23 juni 2023.
20. Gecombineerde lijst CU/SGP.
21. Partijen die landelijk de kiesdeler niet haalden.