Paul Windhausen (1871-1944)

Paul Windhausen
Persoonsgegevens
Geboren	Burgwaldniel (tegenwoordig Waldniel, gemeente Schwalmtal), 11 mei 1871
Overleden	Roermond, 11 november 1944
Beroep(en)	schilder
RKD-profiel
Portaal    Kunst & Cultuur

Paulus (Paul) Windhausen (Burgwaldniel (tegenwoordig Waldniel, gemeente Schwalmtal), Duitsland, 11 mei 1871 – Roermond, 11 november 1944) was een Nederlands schilder van portretten en religieuze voorstellingen.

Levensloop

Eerste statie van de kruisweg in de Sint-Nicolaaskerk in Helvoirt, gesigneerd ‘A[lbin]&P[aul]. Windhausen’. 1913.

Hij was een zoon van de Duitse schilder Peter Heinrich Windhausen. Zijn vader vestigde zich met zijn gezin omstreeks 1873 in Roermond, waar destijds een gunstig klimaat voor kunstenaars heerste. Windhausen kwam uit een omvangrijke kunstenaarsfamilie. Ook zijn broers, Heinrich en Albin Windhausen waren schilder, evenals zijn zoon, Paul. In 1921 kreeg hij de Nederlandse nationaliteit.[1]

Paul en Albin werken tot 1925 nauw samen. Beide broers woonden aan de Kapellerlaan, Paul op nummer 28 en Albin op nummer 32 (tegenwoordig 44 en 48). Ze gebruikten alleen de benedenverdieping van het atelier. Albins zoon, Fons, gebruikte later ook de bovenverdieping van het atelier. Beide broers waren gespecialiseerd in kerkelijke kunst, waarbij Albin de leiding had.[2]

In 1925 kwam er een einde aan hun samenwerking. Paul was het moe om onder druk van Albin te werken en hij wilde alleen nog portretten schilderen. Hij verhuisde naar de Frans Douvenstraat, vlak bij het tegenwoordige Cuypershuis, waar hij een nieuw atelier begon. Een van zijn eerste opdrachten daar was het maken van een portret van het echtpaar Van Crugten-Cloquet.[3]

Hij trouwde op 3 september 1901 met Maria Hilgers. Windhausen en zijn vrouw en jongste dochter kwamen op 11 november 1944 om het leven tijdens het bombardement van de Munsterstraat in Roermond.[4]

Werk

Samen met zijn broer Albin schilderde hij een groot aantal kruiswegen, onder meer in Spanbroek[5] en Heerlen. Hij schilderde de portretten van onder meer Jos. Schrijnen, rector-magnificus van de Katholieke Universiteit Nijmegen,[6] Henricus Adolph Antoon Meuwissen, burgemeester van Echt, Jos Weber, mevr. Van Hees (de schoonmoeder van de dochter van Windhausen), Paulus Mannens, president van het grootseminarie, en Guillaume Lemmens.[7] Enkele werken van Windhausen bevinden zich in de verzameling van het Cuypershuis in Roermond.[3]

Lijst van werken

Datering	Titel	Verblijfplaats	Afbeelding
1903 (?)	Portret van Leopoldus Franciscus Hubertus van Waegeningh	Privéverzameling, Nederland
1910 Ca. 1910	Marie Windhausen-Hilgers met op schoot dochtertje Eugenie (mevr. Remiëns), verder dochtertje Christina en zoontje Paul jr.	Onbekend
1913-1914	Kruisweg	Sint-Nicolaaskerk, Helvoirt
1919	Prediking van Paulus De prediking van Paulus te Efeze	Sint-Nicolaaskerk, Helvoirt
1919	Prediking van Johannes De prediking van Johannes de Doper	Sint-Nicolaaskerk, Helvoirt
1925-1928	Kruisweg	Sint-Pancratiuskerk, Heerlen
1925 Ca. 1925-1930	Kinderen van Crugten	Onbekend

Kinderen

Met zijn vrouw Maria W. Hilgers (1875-1944), had Windhausen de volgende kinderen:

1. Paul Windhausen (1903-1944).
2. Christina Barbara Susanna Maria Windhausen (1905-1975), trouwde met H. Schmitz.
3. Clasina Josephine A. Windhausen (1908-....), trouwde in 1935 met Frans A.M. van Hees (1904-1972).
4. Anna Hubertina Windhausen (1910-1944).

Stamboom

Peter Heinrich Windhausen 1832-1903

Heinrich Windhausen 1857-1920

Albin Windhausen 1863-1946

Joseph Windhausen 1865-1936

Paul Windhausen sr. 1871-1944

Paul Windhausen 1892-1945

Fons Windhausen 1901-1973

Paul Windhausen jr. 1903-1944

Albin Windhausen 1937

Margriet Windhausen 1942

Ward Windhausen 1949

Miriam Windhausen

Externe links

• Geheugen van Nederland

Bronnen

• Anoniem (15 december 1939) ‘25 jaren burgemeester’, De Tijd, Avondblad, p. 2.
• Munnix, Peter (1997) ‘Kunstenaarsgeslacht Windhausen in brede straal rond Roermond bekend’, in: M. van Hoef (red.) Spiegel van Roermond, ISBN 90-74602-05-3, pp. 60-75.
• Windhausen, Miriam (2001) De kruiswegen van Windhausen. Een verkenning op het gebied van de monumentale kerkelijke schilderkunst. 1870-1940 [proefschrift], Amsterdam: [s.n.].

Noten

1. Anoniem (23 april 1921) ‘Naturalisatie’, Limburger Koerier, Eerste blad, p. 13.
2. Munnix (1997): p. 67.
3. Munnix (1997): p. 68.
4. Munnix (1997): p. 68-69; Windhausen (2001): p. 17.
5. Anoniem (16 mei 1928) ‘In Memoriam pastoor Stekelenburg’, De Tijd, Derde blad, p. 9.
6. Anoniem (31 mei 1938) ‘Paul Windhausen’, Algemeen Handelsblad, Ochtendblad, Derde blad, p. 5; Anoniem (17 september 1938) ‘Portret van wijlen dr. J. Schrijnen’, De Tijd, Avondblad, p. 6.
7. Munnix (1997): p. 69.

Mediabestanden

Zie de categorie Paul Windhausen (1871-1944) van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.