Oude Ebbingestraat

Oude Ebbingestraat
De Oude Ebbingestraat in noordelijke richting,het pand rechts vlak na een brand (2010)
Geografische informatie
Locatie	Groningen
Begin	Grote Markt
Eind	Spilsluizen - Turfsingel
Lengte	0,3 km
Algemene informatie
Aangelegd in	voor de 13e eeuw
Bestrating	asfalt

De Oude Ebbingestraat (in de volksmond ook wel Oude Eb genoemd)[1] is een straat in de binnenstad van Groningen. De straat loopt van de noordzijde van de Grote Markt naar de Diepenring. Ten noorden van de Diepenring verandert de naam in Nieuwe Ebbingestraat. De naam komt voor het eerst voor in 1245 ('Dodo Ebbinga scultetus'). Daarmee is het voor zover bekend de oudste nog bestaande straatnaam in Groningen.

De naam Ebbinge verwijst waarschijnlijk naar het geslacht Ebbedinga (of Ebdinghe, Ebdince, Ebbedinge), wat mogelijk is afgeleid van ebbe oftewel abt. Een alternatieve verklaring, die ook is afgeleid van abt, veronderstelt dat in de nabijheid van de huidige Ebbingestraat in de vroege middeleeuwen een hof heeft gestaan van het klooster van Werden. Abt zou dan verwijzen naar de abt van het klooster. Dat het klooster in Groningen een hof heeft gehad is bekend uit meerdere bronnen, waar dit heeft gestaan is nog nimmer vastgesteld.

De Ebbingestraat was van oudsher de weg naar het Hogeland in het noorden van de provincie Groningen. Dat betekende dat de straat een levendig karakter had en daarmee aantrekkelijk was om een nering in te beginnen. Ook tegenwoordig is het nog een uitgesproken winkelstraat.

Het zuidelijkste deel van de straat is bij de bevrijding van Groningen in 1945 zwaar beschadigd. Na de oorlog is dat deel opnieuw opgebouwd. De oorspronkelijk vrij smalle entree van de straat bij de Grote Markt is toen aanzienlijk verbreed en aan beide kanten voorzien van een bescheiden zuilengalerij. Meer naar het noorden is nog een aantal historische panden bewaard gebleven, waarvan de beide panden ter hoogte van de Jacobijnerstraat het markantst zijn.

Monumenten

De Oude Ebbingestraat telt zeven panden die zijn aangewezen als rijksmonument. Daarnaast staan in de straat 28 gemeentelijke monumenten.

Adres	Bouwjaar	Beschrijving	Monument	Afbeelding
Oude Ebbingestraat 20	1953	Winkelpand, wederopbouw op de hoek van de Rode Weeshuisstraat. Ontworpen door H.J. van Wissen.	GM 104503
Oude Ebbingestraat 28	1958	Winkel met bovenwoning, wederopbouw. Ontworpen door F. Klein	GM 104386
Oude Ebbingestraat 25-35	1829	Protestantse Theologische Universiteit, voormalige Nutsspaarbank	GM 102944
Oude Ebbingestraat 32-32c	1954	Winkelpand met bovenwoning. Wederopbouw, ontworpen door P. Bugel en Thom. Wildeboer	GM 104385
Oude Ebbingestraat 39	1661 (datering in gevel)	Diep pand op hoek Jacobijnerstraat. Twee bouwlagen en zolderverdieping onder zadeldak. Rijk gebeeldhouwde voorgevel.	RM 18641
Oude Ebbingestraat 41-43a	1892	Dubbel pand, winkel met bovenwoningen. Ontworpen door P.M.A. Huurman, winkelpui uit jaren 50.	RM 486061
Oude Ebbingestraat 42	16e eeuw	Oorspronkelijk woonhuis, thans winkel met bovenwoning. Twee bouwlagen met mezzanine onder een schilddak. Lijstgevel uit de 19e eeuw.	GM 102961
Oude Ebbingestraat 44	16e eeuw	Oorspronkelijk woonhuis, thans winkel met bovenwoning. Twee bouwlagen met mezzanine. Schilddak. Opmerkelijk de glas in lood bovenlichten op de eerste verdieping en de dakpanbedekking van zwart geglazuurde oudhollandse pannen.	GM 102962
Oude Ebbingestraat 45	1905	Woonhuis in art-nouveau-stijl ontworpen door A.Th. van Elmpt.	RM 486071
Oude Ebbingestraat 46	16e eeuw	Woonhuis, twee verdiepingen met mezzanine onder schilddak met lijstgevel uit 19e eeuw	GM 102963
Oude Ebbingestraat 47	1905	Oorspronkelijk woonhuis, thans café De Drie Uiltjes. Ontworpen door P.M.A. Huurman in art-nouveau-stijl.	GM 102946
Oude Ebbingestraat 48	16e eeuw	Woonhuis twee hoge bouwlagen met mezzanine onder schilddak met 19e-eeuwse lijstgevel	GM 102964
Oude Ebbingestraat 49-53a	1905	Winkel-wooncomplex ontworpen door G. Gisius in art-nouveau-stijl.	RM 486077
Oude Ebbingestraat 50	16e eeuw	Woonhuis, twee verdiepingen met mezzanine	GM 102965
Oude Ebbingestraat 52	17e eeuw		RM 18642
Oude Ebbingestraat 54		Winkel-woonhuis, nieuwe voorgevel in 1900 naar ontwerp van G. Nijhuis	RM 486093
Oude Ebbingestraat 56	1880	Woonhuis, twee verdiepingen met mezzanine	GM 102967
Oude Ebbingestraat 58	1870	Winkel-woning, drie traveeën breed, karakteristieke facade-architectuur	GM 102968
Oude Ebbingestraat 59	1905	Winkel met bovenwoning in art-nouveau-stijl ontworpen door P.M.A. Huurman	GM 102948
Oude Ebbingestraat 60	1880	Pand, twee verdiepingen met mezzanine	GM 102969
Oude Ebbingestraat 62	1875	Woonhuis, twee verdiepingen en mezzanine	GM 102970
Oude Ebbingestraat 64	16e eeuw	Voorhuis, twee verdiepingen met mezzanine, aan beide zijden een drup, achteraanbouw. In 1952 op begane grond een nieuwe pui.	GM 102971
Oude Ebbingestraat 66	16e eeuw	Diephuis met tuitgevel, in de 17e eeuw nieuwe voorgevel, in 1952 nieuwe pui, samen met nr 64	GM 102972
Oude Ebbingestraat 68	16e eeuw	Voorhuis met twee achterhuizen op zeer diep perceel (36 meter)	GM 102981
Oude Ebbingestraat 71	1885	Winkel met bovenwoningen	GM 102952
Oude Ebbingestraat 72	16e/17e eeuw	Woonhuis, twee lagen met schilddak met achterhuis, links een drup, rechts was een mandelige muur met nr 74	GM 102974
Oude Ebbingestraat 74 hoek Hardewikerstraat	15e/16e eeuw	Oorspronkelijk woonhuis, nu winkel met bovenwoning	GM 102975
Oude Ebbingestraat 75 hoek Hofstraat		Winkel met bovenwoning, drielaags	GM 102954
Oude Ebbingestraat 76 hoek Hardewikerstraat	19e eeuw	Oorspronkelijk woonhuis, twee verdiepingen met gedrukte zolderverdieping onder laag schilddak	GM 102976
Oude Ebbingestraat 78-80	16e eeuw	Pand had ws relatie met de Ebbingepoort die hier tot de uitleg van de 17e eeuw heeft gestaan. Pand in 19e eeuw herbouwd en voorzien van karakteristieke winkelpui	GM 102977
Oude Ebbingestraat 81	1905	Winkel met bovenwoning, drielaags onder plat dak ontworpen door P.M.A. Huurman	GM 102957
Oude Ebbingestraat 82	17e eeuw	Dwarshuis samen met nr 84, tweelaags onder zadeldak, direct na de knik in de straat bij nr 78-80	GM 102979
Oude Ebbingestraat 84	17e eeuw	Rechter deel dwarshuis smane met 82, tweelaags onder zadeldak	GM 102980
Oude Ebbingestraat 86 hoek Spilslsuizen	1929	Winkel-wooncomplex ontworpen door G. Hoekzema	GM 102973
Oude Ebbingestraat 91 hoek Turfsingel		Vier traveeën breed, onderkelderd hoekpand, voormalige apotheek.	RM 48643

Externe link

• Webcam in de Oude Ebbingestraat

Bronnen, noten en/of referenties

1. Groeneveld, Willem, Ooooh noooo: Coffeecompany sluit na 17 jaar beide filialen in Groningen. Sikkom (11 juni 2024). Geraadpleegd op 3 november 2024.

Mediabestanden

Zie de categorie Oude Ebbingestraat van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.