Olympische Zomerspelen 1948

Spelen van de XIVe Olympiade
Olympische Zomerspelen 1948
Locatie Vlag van Verenigd Koninkrijk Londen, Verenigd Koninkrijk
Deelnemende landen 59
Deelnemende atleten 4.099 (3.714 mannen, 385 vrouwen)
Evenementen 136 in 17 sporten
Openings­ceremonie 29 juli 1948
Sluitings­ceremonie 14 augustus 1948
Officiële opening door Koning George VI
Atleteneed Don Finlay (atletiek)
Olympische vlam John Mark (atletiek)
Vorige Spelen 1944: Londen (Verenigd Koninkrijk)
Volgende Spelen 1952: Helsinki (Finland)
Portaal  Portaalicoon   Olympische Spelen
Sport

De Olympische Zomerspelen van de XIVe Olympiade werden in 1948 gehouden in Londen, Verenigd Koninkrijk. Londen werd verkozen boven Baltimore, Lausanne, Los Angeles, Minneapolis en Philadelphia. Na een onderbreking van 12 jaar door de Tweede Wereldoorlog waren dit de eerste Spelen sinds de zomerspelen van 1936 in Berlijn.

De Zomerspelen waren evenwel zeer sober. Het olympisch dorp in Uxbridge bestond uit vrij troosteloze kazernes, het vervoer was ontoereikend en voedingswaren als vlees, boter, melk en brood stonden nog altijd op de bon.

Ook qua infrastructuur werd er bespaard. Het Wembleystadion, dat eigenlijk een voetbalstadion is, kreeg voor de gelegenheid een atletiekbaan. De dichtbijgelegen Empire Pool werd gebruikt voor zowel de zaalsporten als de zwemcompetities. De wielerwedstrijden vonden plaats op de opgeknapte piste van Herne Hill. Het roeien vond plaats op de Theems.

Hoogtepunten

  • Vanwege de zojuist afgelopen Tweede Wereldoorlog werden Duitsland en Japan niet uitgenodigd. Italië, Hongarije en Oostenrijk mochten echter wel deelnemen. Ook China was van de partij. De Sovjet-Unie bleef echter weg.
  • Fanny Blankers-Koen was de ster van de spelen, met haar vier gouden medailles bij de atletiek.
  • Ilona Elek (Hongarije, schermen) en Jan Brzak (Tsjecho-Slowakije, kanovaren) wisten de titel te verdedigen die ze 12 jaar geleden op de laatste spelen gewonnen hadden.
  • Voor het eerst werden olympische diploma's uitgereikt aan de eerste zes deelnemers op elk onderdeel.
  • Greta Andersen, een Deense zwemster werd onwel tijdens de 400 meter vrije slag. Zij werd van de verdrinkingsdood gered door een Amerikaanse en een Hongaar die het bad in doken.
  • Tijdens de Marathon kwam de Belg Etienne Gailly als eerste het stadion binnen. Hij was echter zo verzwakt dat hij op de laatste vierhonderd meter nog werd ingehaald door de Argentijn Delfo Cabrera, die eerste werd, en de Brit Thomas Richards en uiteindelijk pas als derde over de finish strompelde.
  • De Spelen in Londen zagen ook de opmars van een nieuwe atletiekgrootheid: de Tsjecho-Slowaak Emil Zátopek. Zatopek was een luitenant in het Tsjecho-Slowaakse leger en was eigenlijk de eerste atleet die zich een strenge training oplegde. Dagelijks liep hij tot dertig kilometer. Zatopek won op indrukwekkende wijze de 10.000 m. In een verzengende hitte hield hij er een moordend tempo op na. Zelfs de Finse wereldrecordhouder, Viljo Heino, moest opgeven. Op de 5000 meter werd Zatopek echter geklopt door de Belg Gaston Reiff.
  • In het hockey namen India en Pakistan voor het eerst deel als onafhankelijke staten. In de finale speelde het Verenigd Koninkrijk tegen voormalige kolonie India en verloor.
  • In het zwemmen, op de 100 m vrije slag, stelde de Franse wereldrecordhouder, Alex Jany, zwaar teleur. Jany eindigde pas vijfde in een wedstrijd die werd gewonnen door de Amerikaan Walter Ris.
Openingsceremonie

Sporten

Tijdens deze Spelen werd er gesport in 19 disciplines binnen 17 sporten. Lacrosse was de enige demonstratiesport op deze editie.

Atletiek
Basketbal
Boksen
Gewichtheffen
Hockey

Kanovaren
Moderne vijfkamp
Paardensport
Roeien
Schermen

Schietsport
Turnen
Voetbal
Wielersport
Worstelen

Zeilen
Zwemsport
Baanzwemmen
Schoonspringen
Waterpolo

Deelnemende landen

Deelnemende landen. Blauw: debuterend land op de Zomerspelen. Groen: al eerder deelgenomen aan de Zomerspelen.

Er deden 59 landen mee aan de Spelen. Veertien landen debuteerden: Birma, Brits-Guyana, Ceylon, Irak, Iran, Jamaica, Libanon, Pakistan, Puerto Rico, Singapore, Syrië, Trinidad en Tobago, Venezuela en Zuid-Korea. In 1900 nam er al een deelnemer uit Perzië (nu Iran) deel.

Vlag van Afghanistan Afghanistan
Vlag van Argentinië Argentinië
Vlag van Australië Australië
Vlag van België België
Vlag van Bermuda Bermuda
Vlag van Myanmar Birma
Vlag van Brazilië Brazilië
Vlag van Guyana Brits-Guiana
Vlag van Canada Canada
Vlag van Sri Lanka Ceylon
Vlag van Chili Chili
Vlag van Colombia Colombia
Vlag van Cuba Cuba
Vlag van Denemarken Denemarken
Vlag van Egypte Egypte

Vlag van de Filipijnen Filipijnen
Vlag van Finland Finland
Vlag van Frankrijk Frankrijk
Vlag van Griekenland Griekenland
Vlag van Groot-Brittannië Groot-Brittannië
Vlag van Hongarije Hongarije
Vlag van Ierland Ierland
Vlag van IJsland IJsland
Vlag van India India
Vlag van Irak Irak
Vlag van Iran Iran
Vlag van Italië Italië
Vlag van Jamaica Jamaica
Vlag van Joegoslavië Joegoslavië
Vlag van Libanon Libanon

Vlag van Liechtenstein Liechtenstein
Vlag van Luxemburg Luxemburg
Vlag van Malta Malta
Vlag van Mexico Mexico
Vlag van Monaco Monaco
Vlag van Nederland Nederland
Vlag van Nieuw-Zeeland Nieuw-Zeeland
Vlag van Noorwegen Noorwegen
Vlag van Oostenrijk Oostenrijk
Vlag van Pakistan Pakistan
Vlag van Panama Panama
Vlag van Peru Peru
Vlag van Polen Polen
Vlag van Portugal Portugal
Vlag van Puerto Rico Puerto Rico

Vlag van Chinees Taipei Republiek China
Vlag van Singapore Singapore
Vlag van Spanje Spanje
Vlag van Syrië Syrië
Vlag van Trinidad en Tobago Trinidad en Tobago
Vlag van Tsjecho-Slowakije Tsjecho-Slowakije
Vlag van Turkije Turkije
Vlag van Uruguay Uruguay
Vlag van Venezuela Venezuela
Vlag van de Verenigde Staten Verenigde Staten
Vlag van Zuid-Afrika Zuid-Afrika
Vlag van Zuid-Korea Zuid-Korea
Vlag van Zweden Zweden
Vlag van Zwitserland Zwitserland

Belgische prestaties

Zie België op de Olympische Zomerspelen 1948 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
  • De achtentwintigjarige Gaston Reiff wint voor België het eerste atletiekgoud ooit, op de 5000 meter. Reiff, afkomstig uit Eigenbrakel, behoorde voor de wedstrijd allerminst tot de favorieten. De Tsjecho-Slowaak Zatopek en de Nederlander Wim Slijkhuis werden algemeen getipt als een van de mogelijke winnaars. Reiff voelde zich op de dag van de wedstrijd echter in topvorm en liep tot veertig meter uit op zijn concurrenten. Hij verzwakte naar het einde toe, maar wist de opkomende Zatopek toch nog te snel af te zijn.
  • Etienne Gailly zorgde bijna voor het tweede Belgische atletiekgoud. Bij de marathon kwam hij als eerste het stadion binnen, maar hij verloor zijn krachten door de enorme temperatuurschommeling die hij ondervond toen hij het stadion betrad via de koude en vochtige toegangstunnel. Gailly waggelde over de piste tijdens zijn laatste ronde en werd in extremis nog voorbijgestoken door de Argentijn Delfo Cabrera en de Brit Thomas Richards. Uiteindelijk haalde Gailly de eindmeet in de bronzen positie.
  • Het Belgische wielrennen was zeer succesvol tijdens deze Spelen: de Belgische wielrenners winnen goud in de tijdrit; Pierre Nihant fietst als tweede over de lijn tijdens de 1 km lange tijdrit en Lode Wouters verovert het brons in de wegwedstrijd individueel.
  • Jos Vissers bokst zichzelf naar zilver in de lichtgewichten.
Medailles
Medaille Winnaar Onderdeel
Goud Goud (2) Gaston Reiff atletiek, 5000 m
Heren team wielersport, wegwedstrijd - teams
Zilver Zilver (2) Joseph Vissers boksen, lichtgewicht
Pierre Nihant wielrennen, 1000 m tijdrit
Brons Brons (3) Etienne Gailly atletiek, marathon
Heren schermteam schermen, floret - teams
Lode Wouters wielrennen, wegwedstrijd individueel

Nederlandse prestaties

Zie Nederland op de Olympische Zomerspelen 1948 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Medailles
Olympisch kampioene Nel van Vliet
Medaille Winnaar Onderdeel
Goud Goud (5) Dames estafetteteam atletiek, 4 x 100m
Fanny Blankers-Koen atletiek, 100m
Fanny Blankers-Koen atletiek, 80m horden
Fanny Blankers-Koen atletiek, 200m
Nel van Vliet zwemmen, 200m schoolslag
Zilver Zilver (2) Lida van den Anker-Doedens kanovaren
Gerrit Voorting wielersport, wegwedstrijd
Brons Brons (9) Heren hockeyers hockey
Heren waterpoloteam waterpolo
Dames zwemploeg zwemmen, estafette
Koos de Jong zeilen
Bram Charité gewichtheffen
Wim Slijkhuis atletiek, 5000m
Wim Slijkhuis atletiek, 1500m
Maas Stutterheim zeilen
Wies Vaessen zwemmen, 100m vrije slag

Medaillespiegel

Er werden 411 medailles uitgereikt. Het IOC stelt officieel geen medailleklassement op, maar geeft desondanks een medailletabel ter informatie. In het klassement wordt eerst gekeken naar het aantal gouden medailles, vervolgens de zilveren medailles en tot slot de bronzen medailles.

In de volgende tabel staat de top-10 en het Belgische en Nederlandse resultaat. Het grootste aantal medailles in elke categorie is vetgedrukt.

Zie de medaillespiegel van de Olympische Zomerspelen 1948 voor de volledige weergave.

 Plaats  Land NOC Goud Goud Zilver Zilver Brons Brons Totaal
1 Vlag van de Verenigde Staten Verenigde Staten USA 38 27 19 84
2 Vlag van Zweden Zweden SWE 16 11 17 44
3 Vlag van Frankrijk Frankrijk FRA 10 6 13 29
4 Vlag van Hongarije Hongarije HUN 10 5 12 27
5 Vlag van Italië Italië ITA 8 11 8 27
6 Vlag van Finland Finland FIN 8 7 5 20
7 Vlag van Turkije Turkije TUR 6 4 2 12
8 Vlag van Tsjecho-Slowakije Tsjecho-Slowakije TCH 6 2 3 11
9 Vlag van Zwitserland Zwitserland SUI 5 10 5 20
10 Vlag van Denemarken Denemarken DEN 5 7 8 20
11 Vlag van Nederland Nederland NED 5 2 9 16
15 Vlag van België België BEL 2 2 3 7
Zie de categorie 1948 Summer Olympics van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.