Morphy (Leiden)

Morphy
Algemene gegevens
Opgericht	1893
Opgeheven	1901
Plaats	Leiden Leiden
Sport(en)	Schaken
Portaal    Sport

Groepsfoto van Morphy uit 1896, Leiden

Morphy was een schaakvereniging die in 1893 begon als scholierenschaakvereniging en in korte tijd uitgroeide tot een van de sterkste schaakverenigingen van Nederland. De vereniging was genoemd naar de beroemde schaker Paul Morphy.

Geschiedenis

Morphy werd op 28 december 1893 door scholieren van de Hogereburgerschool, waaronder Johannes Esser[1][2], opgericht.[3]

Het zou in de loop van de jaren een aantal sterke spelers in zich verenigen, die ook na het verlaten van de school nog lid bleven, zoals de eerder genoemde Esser, B. Leussen, J.J. Colpa, W.C. van der Meulen en R. van Dam. De vereniging trok daardoor ook anderen aan en zou daarmee niet langer uitsluitend voor scholieren zijn.[4]

De vereniging werd aan het einde van de eeuw een van de sterkste verenigingen van Nederland, maar ondanks het succes vertrokken leden en werd de vereniging in 1901 opgeheven.[5]

Varia

Er zijn in de loop van de schaakgeschiedenis wereldwijd vele schaakverenigingen naar Paul Morphy genoemd.[6] In Nederland alleen al zijn er van de negentiende eeuw ten minste 22 'Morphy' schaakverenigingen bekend, waarvan drie uit Leiden, waaronder de hier beschreven vereniging en L.S.S.G. Morphy.[7]

Bronvermelding

• Scholten, H.J.G.M. (1998), Het loopt ongenadiglijk mat: Het schaakleven in Nederland in de negentiende eeuw. De sociaal-culturele achtergrond van het ontstaan van schaakverenigingen, Bilthoven

Bronnen, noten en/of referenties

1. (en) Ree, H. (2011). The Human Comedy of Chess: A Grandmaster's Chronicles. Russell Enterprises, Incorporated, p. 228. ISBN 978-1-936490-40-0. Geraadpleegd op 14 april 2024.
2. Robert Beekman, Esser en Leussen. Schaakclub Oud Zuylen Utrecht (26 februari 2016). Geraadpleegd op 28 juli 2021.
3. Niet te verwarren met L.S.S.G. Morphy en een Morphy dat een maand eerder in Leiden opgericht werd. Zie Scholten 1999: 349-350
4. Van Dam (1 mei 1901). 1893. De Leidsche Schaakvereeniging "Morphy" † 1901.. Tijdschrift van den Nederlandschen Schaakbond 9 (5): 103
5. Scholten 1999: 351
6. Volgens Scholten waren er in Nederland echter een aantal schaakverenigingen reeds genaamd Morphy voordat de schaaklegende opgestaan was en de benaming dus een andere oorsprong moet hebben gehad.
7. Scholten 1999: 126, 351