Lood(II)carbonaat

Lood(II)carbonaat
Structuurformule en molecuulmodel
Lood(II)carbonaat-poeder
Algemeen
Molecuul­formule	PbCO3
IUPAC-naam	lood(II)carbonaat
Andere namen	loodcarbonaat
Molmassa	267,21 g/mol
CAS-nummer	598-63-0
Wikidata	Q411260
Beschrijving	Wit poeder
Waarschuwingen en veiligheids­maatregelen
Gevaar
H-zinnen	H302 - H332 - H360 - H373 - H410
EUH-zinnen	geen
P-zinnen	P201 - P273 - P308+P313 - P501
EG-Index-nummer	082-001-00-6
Fysische eigenschappen
Aggregatie­toestand	vast
Kleur	wit
Dichtheid	6,60 g/cm³
Smeltpunt	315 °C
Oplosbaarheid in water	0,11 g/L
Goed oplosbaar in	basen
Slecht oplosbaar in	ethanol, ammonia
Onoplosbaar in	water
Brekingsindex	1,804[1]
Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar).
Portaal    Scheikunde

Lood(II)carbonaat is de anorganische verbinding van lood, met als brutoformule PbCO₃. De zuivere stof komt voor als een wit kristallijn poeder, dat vrijwel onoplosbaar is in water (het oplosbaarheidsproduct bedraagt 1,46 × 10^−13). Het mineraal cerussiet is een natuurlijke vorm van lood(II)carbonaat.[2]

Een basische verbinding van loodcarbonaat, 2PbCO₃·Pb(OH)₂ werd veel gebruikt als loodwit in de schilderkunst.

Structuurformule

${\displaystyle \mathrm {\ \!\ {\Biggl [}} }$ ${\displaystyle \mathrm {\ \!\ {\Biggr ]}} }$

Synthese

Lood(II)carbonaat wordt op industriële schaal bereid door de reactie van lood(II)acetaat met ammoniumcarbonaat:

${\displaystyle \mathrm {Pb(CH_{3}COO)_{2}\ +\ (NH_{4})_{2}CO_{3}\ \longrightarrow \ PbCO_{3}\ +\ 2\ CH_{3}COONH_{4}} }$

Een gelijkaardige methode betreft het oplossen van koolstofdioxide in een oplossing van lood(II)acetaat, waardoor het gevormde lood(II)carbonaat neerslaat.

Basische loodcarbonaten

Naast lood(II)carbonaat zijn er een aantal basische lood(II)carbonaten en stoffen (doorgaans mineralen) waarin lood(II)carbonaat een prominente rol speelt. Naast andere stoffen gaat het dan om:

• Loodwit: een basisch lood(II)carbonaat, met als formule 2 PbCO₃ · Pb(OH)₂
• Grootfonteiniet: 2 PbCO₃ · PbO[3]
• Shannoniet: PbCO₃ · PbO
• Plumbonacriet: 3 PbCO₃ · Pb(OH)₂ · PbO[4]
• PbCO₃ · 2 PbO
• NaPb₂(OH)(CO₃)₂
• Leadhilliet: 2 PbCO₃ · PbSO₄ · Pb(OH)₂

Externe links

• (en) MSDS van lood(II)carbonaat
• (en) Gegevens van lood(II)carbonaat in de GESTIS-stoffendatabank van het IFA

Bronnen, noten en/of referenties

1. Pradyot Patnaik. Handbook of Inorganic Chemicals. McGraw-Hill, 2002, ISBN 0070494398
2. (en) E. Wiberg & A.F. Holleman (2001) - Inorganic Chemistry, Elsevier - ISBN 0123526515
3. Grootfonteinite: Mineral information, data and localities.. www.mindat.org. Gearchiveerd op 18 april 2019. Geraadpleegd op 18 april 2019.
4. S.V. Krivovichev and P.C. Burns, "Crystal chemistry of basic lead carbonates. II. Crystal structure of synthetic 'plumbonacrite'." Mineralogical Magazine, 64(6), pp. 1069-1075, December 2000. https://web.archive.org/web/20090521065308/http://www.nd.edu/~pburns/pcb075.pdf