Londerzeel

Londerzeel
Gemeente in België Vlag van België
Londerzeel (België)
Londerzeel
Geografie
Gewest Vlag Vlaanderen Vlaanderen
Provincie Vlag Vlaams-Brabant Vlaams-Brabant
Arrondissement Halle-Vilvoorde
Oppervlakte
– Onbebouwd
– Woongebied
– Andere
36,53 km² (2022)
71,73%
15,22%
13,05%
Coördinaten 51° 0' NB, 4° 18' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners
– Mannen
– Vrouwen
– Bevolkings­dichtheid
19.404 (01/01/2024)
49,06%
50,94%
531,22 inw./km²
Leeftijdsopbouw
– 0-17 jaar
– 18-64 jaar
– 65 jaar en ouder
(01/01/2024)
19,52%
59,22%
21,25%
Buitenlanders 6,91% (01/01/2024)
Politiek en bestuur
Burgemeester Conny Moons (LWD)
Bestuur CD&V, LWD, Groen
Zetels
N-VA
LWD
CD&V
Pro1840
Groen
25
10
9
3
2
1
Economie
Gemiddeld inkomen 23.939 euro/inw. (2021)
Werkloosheids­graad 4% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode
1840
1840
1840
Deelgemeente
Londerzeel
Malderen
Steenhuffel
Zonenummer 052 - 015
NIS-code 23045
Politiezone K-L-M
Hulpverlenings­zone Vlaams-Brabant West
Website www.londerzeel.be
Detailkaart
ligging binnen het arrondissement Halle-Vilvoorde
in de provincie Vlaams-Brabant
Portaal  Portaalicoon   België

Londerzeel is een plaats en gemeente in de Belgische provincie Vlaams-Brabant. De gemeente telt ruim 19.000 inwoners.[1] De inwoners worden Londerzelenaren of "Kiekenplukkers" genoemd en hun patroonheilige is Sint-Christoffel.

Toponymie

De oudste vermeldingen van Londerzeel dateren uit de 12de eeuw. In die periode is Londerzeel vindbaar als Lundersella (1139), Lundercella (1148) en Lundercele (1158).[2] Er bestaan twee theorieën over de oorsprong van de naam van het dorp. De oudste pretendeert dat de naam verwijst naar de woning van een zekere Lunder en zou dateren uit de jaren 600 à 750 n.C.[3] Het klopt dat het bepalende gedeelte van toponiemen die op -sel of -zele eindigen vaak een persoonsnaam is[4] en het zele-toponiem Londerzeel heeft voorts inderdaad een vroeg-middeleeuwse oorsprong.[5] Toch stelt een andere theorie dat Lunder nooit bestaan heeft. De taalkundige oorsprong van de naam Londerzeel kan immers ook gezocht worden in het Germaanse lauhan-warja of lund-warja-sali, waarbij beide verwijzen naar "de woonplaats van de bewoners van het bos".[6] Zekerheid over de oorsprong van de naam bestaat er niet.

In het dialect wordt naar Londerzeel meestal verwezen als Lonnesieël.

Geschiedenis

De eerste bewoning zou zich situeren rond 600 à 750 na Christus. Het dorp Londerzeel is ontstaan op het kruispunt van twee eeuwenoude verbindingswegen, namelijk: de weg Asse-Mechelen en de weg Grimbergen-Puurs.

Voor de 11de eeuw hoorde Opdorp (Buggenhout) nog bij Malderen. Later is dit dan afgescheiden en ging dit over naar Graafschap Vlaanderen.

Op de Ferrariskaarten (1777) is het dorpscentrum van de heerlijkheid Londerzeel te zien als een relatief groot dorp met zo'n 100 huizen en enkele belangrijke hoven.

Na de gemeentefusie van 1977 werden Malderen en Steenhuffel deelgemeentes van Londerzeel.

Geografie

De gemeente wordt gerekend tot de streek Brabantse Kouters en hoort bij de Groene Gordel rond Brussel.

Kernen

Naast Londerzeel zelf telt de gemeente nog twee andere deelgemeenten, namelijk Steenhuffel en Malderen. Verder omvat de fusiegemeente nog het dorp Londerzeel-Sint-Jozef en heel wat gehuchten, waaronder:

Tabel

# Naam Opp.
(km²)
Inwoners
(2020)
Inwoners
per km²
NIS-code
1 Londerzeel 18,25 12.015 658 23045A
2 Malderen 8,22 3.916 476 23045B
3 Steenhuffel 10,06 2.928 291 23045C

Aangrenzende gemeenten

Londerzeel ligt ten noorden van Brussel en grenst aan de Antwerpse gemeente Puurs-Sint-Amands, de Vlaams-Brabantse gemeenten Merchtem, Meise en Kapelle-op-den-Bos en in het westen de Oost-Vlaamse gemeente Buggenhout.

Bezienswaardigheden

Zie Lijst van onroerend erfgoed in Londerzeel voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Natuur en landschap

Londerzeel ligt aan de Kleine Molenbeek en de hoogte varieert van 7 meter in het noorden tot 29 meter in het zuiden.

Demografische ontwikkeling

Demografische evolutie deelgemeente voor de fusie

  • Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1970=volkstellingen, 1976= inwonersaantal op 31 december

Demografische ontwikkeling van de fusiegemeente

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

  • Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari
Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari
1992 tot heden
jaar Aantal[7] Evolutie: 1992=index 100
1992 16.993 100,0
1993 17.077 100,5
1994 17.107 100,7
1995 17.108 100,7
1996 17.211 101,3
1997 17.269 101,6
1998 17.235 101,4
1999 17.293 101,8
2000 17.153 100,9
2001 17.166 101,0
2002 17.137 100,8
2003 17.185 101,1
2004 17.305 101,8
2005 17.340 102,0
2006 17.435 102,6
2007 17.452 102,7
2008 17.525 103,1
2009 17.620 103,7
2010 17.655 103,9
2011 17.778 104,6
2012 17.869 105,2
2013 17.976 105,8
2014 18.055 106,2
2015 18.233 107,3
2016 18.274 107,5
2017 18.385 108,2
2018 18.620 109,6
2019 18.749 110,3
2020 18.861 111,0
2021 19.016 111,9
2022 19.136 112,6
2023 19.288 113,5
2024 19.404 114,2

Scholen

Onder andere

Mobiliteit

Openbaar vervoer

Station Londerzeel wordt bediend door de spoorlijn 53 (Schellebelle - Leuven). Vroeger heette dit station Londerzeel-West om het onderscheid te maken met het voormalige station Londerzeel-Oost. Beide stations waren gelegen op het deel van spoorlijn 53 dat samenliep met de voormalige spoorlijn 61 (Mortsel/Kontich - Aalst). Grote delen van deze spoorlijn zijn opgebroken en aangelegd als fietspad, de zogenaamde Leirekensroute.

Londerzeel heeft busverbindingen naar Aalst, Brussel-Noord, Mechelen, Vilvoorde, Sint-Niklaas, ...

Wegennet

Langs Londerzeel loopt de autosnelweg A12 tussen Brussel en Antwerpen. De snelweg heeft in Londerzeel nog een gelijkvloerse kruising. Dit kruispunt ligt op het grondgebied van de gemeente Meise. Door het dorpscentrum loopt de N259.

Evenementen

Londerzeel staat bekend voor de (Gouden) Kiekenpootworp tijdens het jaarlijkse kermisweekend in september.

Politiek

Zetelverdeling gemeenteraad 2019-2024
11
6
5
2
1
11 
De 25 zetels zijn als volgt verdeeld:
     N-VA: 11
     Londerzeel Warm en Dynamisch: 6
     Team De Borger: 5
     Pro1840-GROEN: 2
     CD&V: 1

Burgemeesters

Tijdspanne
Ferdinand de Spoelberch ~1865[8]
Elisabeth de Jonghe d'Ardoye 1946 - 1964
Hugo Nys (CVP) 1977 - 1985
Godelieve (Lieve) Eeckelaers (CVP) 1986 - 1995
Jozef De Borger (CVP / CD&V) 1995 - 2015
Nadia Sminate (N-VA) 2016 - 2018
Conny Moons (LWD) 2019 - 2024

Verkzieingen van 2018 en bestuur 2019 - 2024

In 2018 sloot de Open VLD zich aan bij de lijst Londerzeel Warm & Dynamisch (LWD), de politieke beweging rond Conny Moons. Moons was in 2012 nog schepen in Londerzeel voor CD&V, maar moest haar ambt inleveren toen ze aankondigde LWD op te richten. Burgemeester Nadia Sminate haalde met 2471 voorkeurstemmen de hoogste score van Londerzeel bij de gemeenteraadsverkiezingen en bracht zo de N-VA van 6 naar 10 zetels. Als grootste partij van Londerzeel, kon ze die winst niet verzilveren. Londerzeel Warm en Dynamisch (LWD) haalde negen zetels en sloot een coalitie met CD&V en Groen, goed voor een nipte meerderheid van 13 op 25 zetels, met Conny Moons als burgemeester. CD&V leed een stevig verlies. De partij ging naar de kiezer zonder oud-burgemeester en schepen Jozef De Borger en zakte van 9 naar 3 zetels. Ook Pro 1840 van voormalig eerste schepen Tom Troch ging vanaf 2019 met 2 zetels op de oppositiebanken.

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976

Partij of kartel 10-10-1976[9] 10-10-1982[9] 9-10-1988[9] 9-10-1994[9] 8-10-2000[9] 8-10-2006[10] 14-10-2012[11] 14-10-2018 13-10-2024
Stemmen / Zetels % 25 % 25 % 25 % 25 % 25 % 25 % 25 % 25 % 25
AGALEV1/ sp.a-spirit-Groen!B/ sp.a-GroenC/ Groen3/ Pro1840-GroenD - - - - 8,321 1 20,42B 5 13,34C 3 8,73 1 10,7D 2
SP1/ PALA/ sp.a-spirit-Groen!B/ sp.a-GroenC/ Pro18402/ Pro1840-GroenD - 11,081 2 11,541 2 11,11 2 17,74A 4 10,32 2
VU1/ VO2/ PALA/ N-VA3 - 18,271 4 17,451 4 10,182 2 21,583 6 35,43 10 38,83 11
PVV1/ VLD2/ PALA/ VLD-VIVANT3/ Open Vld4 - 8,651 1 6,771 1 8,962 1 9,103 1 3,794 0 32,7 9 22,9 6
Londerzeel Warm en Dynamisch - - - - - - 26,33 7
CVP1/ CD&V2/ CD&V Plus3 56,361 15 62,011 18 64,241 18 62,571 19 61,821 18 54,352 15 31,502 9 12,92 3 8,73 1
Team De Borger - - - - - - - - 18,9 5
Vlaams Blok1/ Vlaams Belang2 - - - 7,191 1 12,111 2 16,132 4 3,462 0 - -
E Front 34,02 9 - - - - - - - -
NIEUW 9,62 1 - - - - - - - -
Totaal stemmen 11102 12019 12532 12734 12845 13137 13303 13554 10026
Opkomst % 95,72 94,44 94,51 95,18 94,48 94,0 68,0
Blanco en ongeldig % 2,22 2,75 3,49 3,27 2,95 2,43 2,57 3,5 1,4

De zetels van de gevormde meerderheid staan vetjes afgedrukt
De rode cijfers naast de gegevens duiden aan onder welke naam de partijen telkens bij een verkiezing opkwamen.

Geboren in Londerzeel

Ereburgers

Familienaam

Er zijn verschillende familienamen die verwijzen naar Londerzeel. Hieronder staan ze gerangschikt naar het aantal dragers ervan in België in het jaar 2008.[13] De naamdragers van deze familienamen komen bijna allen uit de streek rond Ninove, Haaltert en Denderleeuw.

familienaam naamdragers
Van Londersele 421 mensen
Van Londerzele 21 mensen
Van Londerseele 67 mensen
Van Londerzeele 10 mensen
TOTAAL 459 mensen

Voetbal

De gemeente Londerzeel telt sinds 2022 vier voetbalclubs, met name:

Stedenband

Londerzeel heeft een stedenband met Gladenbach (Hessen, Duitsland) sinds 2010.

Trivia

Nabijgelegen kernen

Imde, Steenhuffel, Londerzeel Sint-Jozef, Ramsdonk, Westrode

Zie de categorie Londerzeel van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.