De bedoeling van het aanbieden van prijzen voor bewijs van paranormale vermogens is om degenen die beweren zulke vermogens te bezitten publiekelijk uit te dagen om te demonstreren dat ze die echt hebben en geen oplichters zijn of zichzelf voor de gek houden.[3] De voorwaarden van de paranormale uitdagingen, die vaak gesteld worden door groepen of individuen die zichzelf "skeptici" of "rationalisten" noemen, worden van tevoren wederzijds overeengekomen tussen de uitdagers en de claimers. Een uitdaging wordt doorgaans opgedeeld in twee stappen, waarvan de eerste een "preliminaire test" of "pre-test" is, waarin claimers hun vermeende vermogens voor een beperkt publiek kunnen tonen onder gecontroleerde omstandigheden, voordat zij worden toegelaten tot de definitieve test. Soms staat er op het succesvol afleggen van deze pre-tests een kleinere prijs.[4] Verscheidene lokale organisaties hadden uitdagingen opgezet die dienden als pre-tests voor grotere prijzen zoals de One Million Dollar Paranormal Challenge van de James Randi Educational Foundation (voor één miljoen Amerikaanse dollar, van 1964 tot 2015)[1][5][6] of de Sisyphusprijs van SKEPP in 2012–2013 (voor één miljoen euro).[7][8]
Geschiedenis
In 1922 deed Scientific American twee voorstellen van US$ 2500: (1) voor de eerste authentieke foto van een 'geest' (spirit) die onder testvoorwaarden is gemaakt, en (2) voor het eerste medium dat een 'zichtbare paranormale manifestatie' zou kunnen voortbrengen. Harry Houdini was lid van het onderzoekscomité. Het eerste medium dat getest werd was George Valiantine, die claimde dat in zijn aanwezigheid geesten zouden spreken door een trompet die in een donkere kamer rondzweefde. Voor de test werd Valiantine in een kamer gezet, de lichten werden gedoofd, maar buiten zijn medeweten was zijn stoel getrukeerd zodat er in de kamer ernaast een signaal zou oplichten als hij zou opstaan. Omdat de lichtsignalen tijdens zijn optreden aangingen, kreeg Valiantine de prijs niet.[9]
Sindsdien hebben vele individuen en groepen vergelijkbare geldprijzen aangeboden voor bewijs van het paranormale in een gecontroleerde omgeving. Deze prijzen hadden in september 2003 een gecombineerde waarde van US$ 2.326.500 (anno 2023, na inflatiecorrectie,[10] circa US$ 3,9 miljoen, ofwel € 3,6 miljoen)[11] (plus US$ 13.000 in 2012–2013 van het Sisyphus-project). Anno 2023 is geen enkele van deze prijzen ooit uitgereikt.
"Aan eenieder die kan bewijzen dat hij magische krachten bezit in het bijzijn van de media en wetenschappers." Het oorspronkelijke bedrag van £ 2000 werd in 2006 vervijfvoudigd om meer kandidaten aan te trekken.[14][15]
(Ongedateerd) Voor bewijs van paranormale krachten.[3] (2012–2013) Een prijs van ca. € 500 die uitgeloofd wordt indien men een Britse preliminaire test voor de Sisyphusprijs succesvol aflegt.[7]
Ca. € 1300. Aangeboden nadat Abraham Kovoor in 1976 ziek werd door kanker.[17] Premanands tijdschrift en organisatie hebben de uitdaging voortgezet na zijn dood in 2009.[18]
Nee
2000–heden
Center for Inquiry Investigations Group (Los Angeles)
US$ 500.000
"Aan eenieder die onder wetenschappelijke testomstandigheden significant bewijs kan leveren van enige paranormale, bovennatuurlijke of occulte kracht." Degene die een succesvolle kandidaat doorverwijst naar de CFIIG verdient US$ 5.000.[19] Voorheen was de prijs US$ 50.000, naderhand US$ 250.000.[3][20]
Nee
2011–heden
Daniel Zepeda (Mexico)
MX$ 20.000
"Aan eenieder die onder gepaste waarneembare en herhaalbare omstandigheden bewijs kan aantonen voor een paranormale, bovennatuurlijke of occulte kracht waarvoor de wetenschap geen antwoord heeft."[21]
Nee
2008–heden 2012–2013
Eesti Skeptik (Estland)
€ 10.000 (2008–heden) € 500 (2012–2013)
Aan eenieder die paranormale vermogens kan aantonen.[22] Uitgereikt aan eenieder die de Estse preliminaire test van de Belgische Sisyphusprijs succesvol aflegt.[23]
Nee
N/A–heden 2012–heden
Fayetteville Freethinkers (Arkansas)
US$ 5000 (N/A–onbekend) Een huis (2012–onbekend) Een geit
"Voor een demonstratie van bovennatuurlijke beweringen."[24] In 2012 werd er een huis aangeboden voor eenieder die een Bigfoot kan vangen.[25]
Er is een geit uitgeloofd voor het bewijs van een vervulde Bijbelse profetie[26]
Nee
2008, 2014
Federation of Indian Rationalist Associations, Narendra Nayak
200.000 INR (2008) 1.000.000 INR (2014)
Beantwoord minstens 21 van 25 vragen correct in verband met toekomstige verkiezingsresultaten (bedoeld voor astrologen, maar open voor iedereen).[27][28]
Nee
1987–2002
Gérard Majax, Henri Broch, Jacques Theodor (Frankrijk)
€ 200.000
International Zetetic Challenge. Mediums en helderzienden werden uitgedaagd om hun krachten te laten zien, maar alle 275 kandidaten faalden.[29]
Aan eenieder die een paranormale of bovennatuurlijke vaardigheid kan demonstreren waarvoor geen wetenschappelijke verklaring kan worden gevonden.[32]
Nee
1995–heden
Indian Rationalist Association, Sanal Edamaruku
100.000 INR
Aan iedereen die kan bewijzen dat het hindoeïstische "melkwonder" van 1995 daadwerkelijk een wonder was.[33] Sinds 2002 is de prijs ook voor "eenieder die wetenschappelijk bewijs kan leveren voor iridologie".[34]
Gelanceerd door James Randi met $ 1000 in 1964,[35] tegen 1980 verhoogd tot $ 10.000,[36] tegen 1989 tot $ 100.000,[37] en ten slotte tot een miljoen in 1996.[38] Sinds de oprichting van de James Randi Educational Foundation werden aanmeldingen verwerkt en tests voorbereid en uitgevoerd door een comité.[35] Met de pensionering van James Randy in 2015 werd de prijs opgeheven.[39]
"Gewoon een feitje dat waarneembaar of verifieerbaar is door experiment" van een paranormaal fenomeen. Dient ook als pre-test voor de One Million Dollar Paranormal Challenge van de JREF. Oorspronkelijk hadden Les Sceptiques hun eigen prijs van CA$ 750.000.[5]
Ca. € 9500 "aan iedere persoon (...) die enige mediamieke of paranormale kracht of vaardigheid kan aantonen onder wetenschappelijk geldige waarnemingsomstandigheden."[3][41]
Nee
1966–2005
Philip J. Klass (overleden)
US$ 10.000
Een prijs van ca. € 8000 voor bewijs van een buitenaards bezoek aan de Aarde.[42]
Nee
2010-2023
Science and Rationalists' Association of India, Prabir Ghosh
Prabir Ghosh zou ca. € 32.000 betalen "aan eenieder in deze wereld die zijn/haar supernormale kracht kan aantonen door een van de volgende activiteiten te volbrengen zonder hulp van valsspelen of trucs op een door mij aangewezen plek en omstandigheden."[43] Het initiële bedrag was 2 miljoen INR.[44]
Twee aanbiedingen van US$ 2500: "(1) voor de eerste authentieke foto van een geest gemaakt onder testomstandigheden, en (2) voor het eerste medium dat een "zichtbare paranormale manifestatie" kon demonstreren."[45][46]
De oorspronkelijke Sisyphusprijs was € 10.000. Voor de duur van één jaar, 1 oktober 2012 tot 30 september 2013, verhoogde een anonieme Antwerpse zakenman het bedrag naar € 1.000.000, terwijl verscheidene Europese skeptische organisaties hun pre-tests eraan verbonden.[8][48] Daarna werd de reguliere Sisyphusprijs voortgezet en verhoogd van € 10.000 naar € 25.000.[4]
Nee
1989–heden
Skepsis ry (Finland)
€ 10.000
Voor eenieder in Finland die paranormale fenomenen kan produceren onder bevredigende waarnemingsomstandigheden of kan bewijzen dat zij/hij/het een buitenaards wezen is door een DNA-monster (of een equivalent) te leveren voor onderzoek. Het geld komt deels van astronoom Hannu Karttunen en goochelaar Iiro Seppänen.[49]
"13. Aan eenieder die middels paranormale vaardigheid de precieze locatie aan kan wijzen" van twee helften van een cheque die verstopt is binnen een gebied van 100 m2 in Stuart Landsborough's Puzzling World. In de loop der jaren is het zoekgebied verkleind van 5 km2 tot 100 m2 en de prijs verdubbeld, maar de cheque gespleten om de kans dat men uit puur geluk wint te beperken.[53] Deelnemers moeten NZ$ 1000 aan het goede doel doneren.[54]
Nee
1989–heden
Tampa Bay Skeptics (Florida)
US$ 1000
"Aan eenieder die in staat is enig paranormaal fenomeen aan te tonen onder wederzijds overeengekomen waarnemingsomstandigheden."[3][55]
Nee
N/A
Tarksheel Society (India)
1 crore (10 miljoen) INR
Ca. € 130.000 voor iemand die een van 22 genoemde "wonderen" kan vertonen. De deelnameprijs is 10.000 INR (ca. € 130).[56] In 2012 werd ook 1 crore INR uitgeloofd voor wie de verkiezingsresultaten in vijf Indiase deelstaatparlementen correct kon voorspellen.[57]
Circa € 141.000, aan eenieder die kan bewijzen paranormale vermogens te bezitten op vlakken zoals helderziendheid, telepathie, telekinese, rabdomantie, etc.[2]
Nee
Verder lezen
(en) Christopher, Milbourne (1975), Mediums, Mystics & the Occult. Thomas Y. Crowell Co.
↑ ab(cs) Paranormální výzva. Sisyfos. Gearchiveerd op 30 januari 2023. Geraadpleegd op 30 januari 2023. “Český klub skeptiků Sisyfos handhaaft, in overeenstemming met het sceptische denken van de wereld, een ruimdenkende benadering van verschijnselen die de wetenschap als uiterst onwaarschijnlijk beschouwt, en aarzelt niet om ruimte te geven aan personen die in deze verschijnselen geloven en zeggen deze te bezitten, om ze te bewijzen met een gecontroleerd dubbelblind experiment.”
↑(en) Larsen, Claus, "Get Rich Quick or Save the World", Skeptic Report, september 2003. Gearchiveerd op 23 maart 2007. Geraadpleegd op 1 oktober 2014.
↑(en) Abraham Kovoor. Thought & Action. Maharashtra Andhashraddha Nirmoolan Samiti. Geraadpleegd op 4 januari 2015.
↑(en) Basava Premanand, The Challenge. Indian Skeptic-website. Indian CSICOP (15 oktober 1998). Gearchiveerd op 24 september 2015. Geraadpleegd op 5 januari 2015.
↑(en) Basava Premanand, Rules for the Paranormal Challenge. Indian Skeptic-website. Indian CSICOP (29 augustus 1998). Geraadpleegd op 5 januari 2015.
↑Jeevan Mathew Kurian, "He beats holy men at their own game", Thaindian News, Indo-Asian News Service, 13 juni 2008. Gearchiveerd op 26 februari 2015. Geraadpleegd op 4 januari 2015.
↑(en) Chip Denman; Rick Adams, JREF Status. The James Randi Educational Foundation (9 januari 2015). Gearchiveerd op 29 juli 2022. Geraadpleegd op 11 januari 2023. “Since James Randi's retirement earlier this year, the Board has considered how to continue the Foundation without his direct involvement. The Board has decided that it will convert the foundation into a grant making foundation.”
↑(en) Challenge Activity. Website NTS. North Texas Skeptics. Geraadpleegd op 5 januari 2015.
↑(en) Gregory H. Aicklen, John F. Blanton, Prasad N. Golla, Mike Selby, John A. Thomas, The North Texas Skeptics Paranormal Challenge. Website NTS. North Texas Skeptics. Geraadpleegd op 5 januari 2015.
↑(en) Prabir Ghosh, Challenge to all ‘supernatural’ and ‘paranormal’ power holders/ astrologers etc. The Freethinker (22 juni 2010). Gearchiveerd op 25 januari 2018. Geraadpleegd op 5 januari 2015. “I, Prabir Ghosh, son of late Prabhat Chandra Ghosh & late Suhasini Ghosh, of 72/8, Debinibash Road, Kolkata-700074 hereby pledge to pay an amount of 2.5 million INR (around 54,188 USD) to any person of this world who can demonstrate his/her supernormal power by performing any one of the following activities without taking help of any hoax/ trick at my designated place and circumstances.”
↑Andrew Marshall, "For my next trick...", The Sydney Morning Herald, 12 december 1998. Geraadpleegd op 5 januari 2015.
↑(en) Katherine Harmon Courage, Scientific American vs. the Supernatural. Scientific American (21 september 2020). Gearchiveerd op 28 maart 2023. Geraadpleegd op 24 augustus 2023. “In 1922 Scientific American announced a high-stakes international contest to find scientific proof of ghosts.”
↑Paalman, Jan (september 1988). Psychochirurgie. Opereren met blote handen. Skepter1 (3): 28 (Stichting Skepsis). Geraadpleegd op 7 januari 2015.
↑(en) Stuart Landsborough, What is the Psychic Challenge?. Stuart Landsborough's $ 100,000 Psychic Challenge. Geraadpleegd op 5 januari 2015.
↑(en) Stuart Landsborough, Rules of the Challenge. Stuart Landsborough's $ 100,000 Psychic Challenge. Gearchiveerd op 10 juli 2015. Geraadpleegd op 5 januari 2015.
↑(en) $$$ Challenges. TBS website. Tampa Bay Skeptics. Geraadpleegd op 7 januari 2015.
↑(en) Our challenge - win rupees 1 crore. Tarksheel Society Bharat (Regd.). Gearchiveerd op 4 augustus 2017. “Godmen, saints, yogis, psychics, fortune tellers, telepathists and others who claim they have acquired miraculous powers through spiritual exercises, divine gifts or meditation could win award of One Crore Rupees ($ 200000) if they were able to perform any one of the following “miracles”.:[...]”