Lezgisch

Lezgisch
лезги чІал
Gesproken in Vlag van Rusland Rusland
Vlag van Azerbeidzjan Azerbeidzjan
Vitaliteit potentieel bedreigd
Sprekers 670.000
Taalfamilie
Alfabet cyrillisch
Officiële status
Officieel in
Taalcodes
ISO 639-1 –
ISO 639-2 lez
ISO 639-3 lez
■ Verspreiding van het Lezgisch
■ Verspreiding van het Lezgisch
Portaal  Portaalicoon   Taal

Het Lezgisch (лезги чІал, lezgi č’al) is een Nach-Dagestaanse taal, die wordt gesproken door de Lezgiërs.

Verspreiding

Het Lezgisch heeft ongeveer 670.000 sprekers en is een van de bestuurstalen in de Russische deelrepubliek Dagestan. De taal wordt ook gesproken in het aangrenzende gebied in Azerbeidzjan. Naast deze gebieden wordt de taal ook gesproken door minderheden in Georgië, Kazachstan, Oekraïne, Oezbekistan, Turkije en Turkmenistan.

Spraakkunst

Het Lezgisch is ongebruikelijk voor een Nach-Dagestaanse taal, omdat er geen naamwoordklassen zijn. Het Lezgisch heeft 18 naamvallen, die worden gevormd door middel van agglutinerende achtervoegsels. Daarvan worden er 12 nog steeds gebruikt in de spreektaal.

Klankleer

Medeklinkers
labiaal dentaal alveolaar palataal velaar uvulaar glottaal
— lab. — lab. — lab.
nasaal m n
plosief stemhebbend b d ɡ ɡʷ
stemloos p t tʷ k kʷ q qʷ ʔ
geaspireerd pʰ tʰ tʷʰ kʰ kʷʰ qʰ qʷʰ
ejectief pʼ tʼ tʷʼ kʼ kʷʼ qʼ qʷʼ
affricaat stemhebbend dz dʒ
stemloos t͡s t͡sʷ t͡ʃ
geaspireerd t͡sʰ t͡sʷʰ t͡ʃʰ
ejectief t͡sʼ t͡sʷʼ t͡ʃʼ
fricatief stemhebbend v z zʷ ʒ ʁ ʁʷ
stemloos f s sʷ ʃ x xʷ χ χʷ h
vibrant r
approximant l j w
Klinkers
voor centraal achter
ongerond gerond
gesloten i y ɨ u
midden e ə o
open a

Schrift

Sinds 1938 wordt het Lezgisch geschreven in het cyrillisch, ter vervanging van het Latijnse alfabet dat sinds 1924 in gebruik was. Daarvoor werd het Arabisch alfabet gebruikt.

Cyrillisch alfabet
(1938-heden)
А а Б б В в Г г Гъ гъ Гь гь Д д Е е
Ё ё Ж ж З з И и Й й К к Къ къ Кь кь
КӀ кӀ Л л М м Н н О о П п ПӀ пӀ Р р
С с Т т ТӀ тӀ У у Уь уь Ф ф Х х Хъ хъ
Хь хь Ц ц ЦӀ цӀ Ч ч ЧӀ чӀ Ш ш Щ щ Ъ ъ
Ы ы Ь ь Э э Ю ю Я я
Latijns alfabet
(1924-1938)
А а Æ æ B b C c Сс сс Є є D d Е е
Ӡ ӡ Ӡ’ ӡ’ F f G g Ƣ ƣ H h Ħ ħ Ⱨ ⱨ
I i J j K k Kk kk Ⱪ ⱪ L l М m N n
О о Ө ө P p Pp pp Ṕ ṕ Q q Qq qq R r
S s Ş ş T t Tt tt Ŧ ŧ U u Y y V v
W w X x Ẍ ẍ Ӿ ӿ Z z Zz zz Ƶ ƶ
Arabisch alfabet
(voor 1924)
آ ب چ ج ڃ د اه ا
ف گ غ ﻫ اى اي ک ل
م ن اۊ پ ڢ ۊ ر س
ص ش ت ط او و خ ؼ
څ ز ژ ڗ