Dyrosaurus

Dyrosaurus Status: Uitgestorven Fossiel voorkomen: Eoceen
Taxonomische indeling
Rijk: Animalia (Dieren) Stam: Chordata (Chordadieren) Klasse: Reptilia (Reptielen) Onderklasse: Diapsida Infraklasse: Archosauromorpha Superorde: Crocodylomorpha Familie: Dyrosauridae Onderfamilie: Dyrosaurinae
Geslacht
Dyrosaurus Pomel, 1894
D. phosphaticus (Thomas, 1893) D. maghribensis (Jouve et al., 2006)
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Portaal    Biologie Herpetologie

Dyrosaurus[1][2] is een geslacht van uitgestorven krokodillen uit de familie der Dyrosauridae (†) waarvan hij de naamgever is. Fossielen van Dyrosaurus zijn gevonden in eocene lagen in Noord-Afrika. Dyrosaurus moet niet verward worden met de ornithopode dinosauriër Dryosaurus uit het Laat-Jura.

Uiterlijke kenmerken

Met lange dunne kaken en een lang en plat lijf leek Dyrosaurus veel op een gaviaal, maar was daarmee niet nauw verwant. De lange kaken waren slechts iets dikker dan bij de gaviaal en bezet met een groot aantal puntige tanden die geschikt waren voor het vangen van vis. De ogen en neusgaten zaten hoog op de kop en als Dyrosaurus boven het wateroppervlak wilde kijken hoefde hij zijn kop maar een klein stukje op te tillen. De poten waren kort, het lichaam vrij plat en de staart was lang en krachtig wat er op duidt dat Dyrosaurus een goede zwemmer was. Dyrosaurus werd met zes meter ongeveer even groot als de gemiddelde gangesgaviaal.

Levenswijze

Dyrosaurus had een sterke schedel met sterke kaken en anders dan de meeste gaviaalachtige krokodilachtigen kon Dyrosaurus waarschijnlijk wel prooidieren van de waterkant het water in sleuren om ze vervolgens te verdrinken en op te eten. Tot de prooien van Dyrosaurus behoorden vooral vissen, maar soms ook watervogels en dieren die kwamen drinken waaronder middelgrote zoogdieren. Dyrosaurus kwam zowel in zoet en brak water als zout water voor, wat betekent dat hij soms ook een marien leven leidde. Daar jaagde hij voornamelijk op vis en misschien ook andere mariene krokodillen of vroege zeezoogdieren. Het paringsgedrag en het nestgedrag van Dyrosaurus was vergelijkbaar met dat van moderne krokodilachtigen.

Classificatie

Dyrosaurus was een basaal lid van de Dyrosaurinae, de onderfamilie waar hij de naamgever van was, volgens Jouve et al. 2008 en Barbosa et al. 2008. Binnen de Dyrosaurinae was hij nauw verwant aan Arambourgisuchus en Guarinisuchus. Volgens Hastings et al. 2010 was hij ook nauw verwant aan Hyposaurus en Congosaurus en stond hij dichter bij de Phosphatosaurinae waarvan Phosphatosaurus de naamgever is. Resten van Phosphatosaurus zijn in dezelfde lagen en hetzelfde gebied als die van Dyrosaurus gevonden.

Galerij

• 
  Kaak
• 
  Tand
• 
  Wervel

Bronnen, noten en/of referenties

Literatuur

• Buffetaut E. 1985. L'evolution des crocodiliens. Les animaux disparus-Pour la science, Paris, 109.
• Thomas P. 1893. Description de quelques fossiles nouveaux ou critiques des terrains tertiaires et secondaires de la Tunisie recueillis en 1885 et 1886 par M. Philippe Thomas. Exploration Scientifique de la Tunisie. Paris: Imprimerie Nationale.
• Pomel, A. 1894a. Découverte de champsosauriens dans les gisements de phosphorite du suessonien de l’Algérie. Comptes Rendu de l’Académie des Sciences, 118: 1309–1310.
• Pomel, A. 1894b. Sur le Dyrosaurus thevestensis. Comptes Rendu de l’Académie des Sciences, 118: 1396.
• Joleaud, M.L. 1922. Sur l’aire de dispersion de Dyrosaurus, crocodilien fossile du Nord-Ouest africain. Comptes Rendu de l’Académie des Sciences, 174: 306–309.
• Piveteau, J. 1935. Le Dyrosaurus, crocodilien de l’Eocène inférieur de l’Afrique du Nord. Annales de Paléontologie, 24: 51–71.
• Lavocat, R. 1955. Observations anatomiques nouvelles sur le genre de crocodilien Dyrosaurus Pomel. Comptes Rendu de l’Académie des Sciences, 240: 2549–2551.
• S. Jouve. 2005. A new description of the skull of Dyrosaurus phosphaticus (Thomas, 1893) (Mesoeucrocodylia: Dyrosauridae) from the Lower Eocene of North Africa. Canadian Journal of Earth Sciences 42:323-337
• S. Jouve, M. Iarochene, B. Bouya and M. Amaghzaz. 2006. A new species of Dyrosaurus (Crocodylomorpha, Dyrosauridae) from the early Eocene of Morocco: phylogenetic implications. Zoological Journal of the Linnean Society 148:603-6 656
• M. Bronzati, F. C. Montefeltro, and M. C. Langer. 2012. A species-level supertree of Crocodyliformes. Historical Biology 24(6):598-606

Noten

1. Dyrosaurus. www.prehistoric-wildlife.com. Gearchiveerd op 18 april 2023. Geraadpleegd op 18-04-2023.
2. Fossilworks: Dyrosaurus. www.fossilworks.org. Geraadpleegd op 18-04-2023.

• Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Dyrosaurus op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.