De Levende Natuur

De Levende Natuur (eerste jaargang)

De Levende Natuur is een Nederlands-Belgisch tijdschrift voor veldbiologie. Het werd in 1896 opgericht door Jac. P. Thijsse, Eli Heimans en Jasper Jaspers jr. en had toen als ondertitel Tijdschrift voor natuursport. Het publiceert resultaten van wetenschappelijk onderzoek en beschouwingen over natuurbescherming, natuurbeleid en natuurbeheer. Het blad wordt uitgegeven door een gelijknamige stichting, die wordt gedragen door enkele natuurorganisaties, in het bijzonder Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer en LandschappenNL. Het blad verschijnt 6 keer per jaar.

Aanvang

Het blad begon als een Nederlands blad voor natuurliefhebbers en natuuronderzoekers. Het besteedde aandacht aan natuurlijke historie en allerlei natuurverschijnselen, en publiceerde waarnemingen aan flora en fauna. Daarnaast kwam het nieuwe fenomeen natuurbescherming aan de orde. Het blad was nauw verbonden met de organisatie voor veldbiologie KNNV en werd uitgegeven door uitgeverij Versluys.[1] Later gaf de KNNV een eigen blad uit, Natura. De preparateur van Artis, Paul Steenhuizen, vriend van Heimans en Thijsse, plaatste in 1897 de eerste in Nederland gemaakte foto van een groep opgezette vogels in het blad, en daarna nog andere. Fotografie van levende dieren was wegens de lange sluitertijd toen nog niet mogelijk.

Nadat in 1914 plotseling Eli Heimans was overleden en in de redactie was opgevolgd door zijn zoon Jacob Heimans, werd het blad steeds wetenschappelijker van aard. Daarnaast kwam er meer belangstelling voor natuurbescherming.

Gedurende de Tweede Wereldoorlog verscheen het blad enige jaren niet. Vanaf januari 1947 kreeg het als ondertitel: Nederlands tijdschrift voor veldbiologie. Het schonk aandacht aan talloze biologische soortgroepen, met name vogels, insecten, vissen, zoogdieren, spinnen, reptielen, planten en paddenstoelen.

Ecologie en natuurbeheer

Toen Jacob Heimans in 1978 overleed, leek dit het einde voor het blad te worden. Het duurde tot 1984 voordat weer een levensvatbare vorm voor het tijdschrift werd gevonden. Er kwam meer aandacht voor natuurbeheer, inclusief natuurontwikkeling. Ook de ontwikkelingen die invloed hebben op de levende natuur zoals verdroging, verzuring, milieuvervuiling en klimaatverandering kwamen vaker aan bod. Daarnaast publiceerde het meer uitkomsten van ecologische studies, bijvoorbeeld over de gevolgen van de ecologische hoofdstructuur en herstelbeheer.

In de loop der jaren kwamen er verwante tijdschriften die zich meer exclusief richtten op de bestudering van vogels, insecten, planten, landschap of natuurbeheer. Voorbeelden daarvan zijn Landschap en Natuur & Landschap. De Levende Natuur bleef aan al deze onderwerpen aandacht besteden, maar de doelstelling verschoof iets. Het zegt zich ten doel te stellen 'de kennisoverdracht te bevorderen op het gebied van natuurbehoud, natuurbeheer en relevante natuurbeleidsontwikkelingen in Nederland en Vlaanderen'.