De Wever studeerde eerst twee jaar rechten aan de universiteit van Antwerpen, maar haakte af, om vervolgens geschiedenis te studeren aan de universiteit van Leuven. De Wever behaalde een licentiaat in de geschiedenis aan de KU Leuven en UFSIA en het aggregaat aan de KU Leuven.[8][9]Als student was Bart De Wever lid van het Liberaal Vlaams Studentenverbond (LVSV), KVHV Antwerpen en KVHV Leuven en is hij hoofdredacteur van Tegenstroom en Ons Leven. De Wever was een tijd verbonden aan de KU Leuven als wetenschappelijk medewerker en werkte daar mee aan de Nieuwe Encyclopedie van de Vlaamse Beweging. Hij schreef toen ook als doctorandus een bijdrage over de controversiële politieke figuur Joris Van Severen voor het in 2001 uitgegeven jaarboek van de Stichting Joris Van Severen. Aan de KU Leuven was hij begonnen aan een proefschrift over de naoorlogse Vlaams-nationale partijvorming, toen hij besloot zich volledig aan de politiek te wijden. Na zijn studies vestigde hij zich in Berchem, waar hij voor het eerst politiek verkozen geraakte als districtsraadslid.
Bart De Wever is getrouwd met een Nederlandse vrouw[10] met wie hij vier kinderen heeft.[11][12]Bruno De Wever, zijn 10 jaar oudere broer, is eveneens historicus en doceert aan de Universiteit Gent. In oktober 2017 legde De Wevers moeder Irene Torfs op 78-jarige leeftijd de eed af als raadslid voor N-VA in de districtsraad van Deurne als opvolgster van Vera Verbist.[13]
Politieke carrière
Bart De Wever in 2008
Door toedoen van vader Henri 'Rik' De Wever, een spoorwegarbeider die na de Tweede Wereldoorlog militant was van de paramilitaire Vlaamse Militante Orde, werd De Wever al op zeer jonge leeftijd lid van de Volksunie (VU).[14] Voor deze partij nam hij deel aan de gemeenteraadsverkiezingen te Antwerpen in 1994 en stond hij op de kartellijst Antwerpen 94 van CVP en VU. Na het uiteenvallen van de VU ging De Wever naar de N-VA, waarvan hij een van de medeoprichters en van 2003 tot 2004 ondervoorzitter was.
De Wever is lid van het dagelijks bestuur, het partijbestuur en de partijraad van de N-VA. In 1996 werd hij verkozen als districtsraadslid van Berchem, een functie die hij tot in 1997 uitoefende. Bij de derde rechtstreekse Vlaamse verkiezingen van 13 juni 2004 werd hij verkozen in de kieskring Antwerpen. Hij bleef Vlaams volksvertegenwoordiger tot eind juni 2007, waarna hij na de federale verkiezingen van juni 2007 de overstap maakte naar de Kamer van volksvertegenwoordigers. In het Vlaams Parlement werd hij begin juli 2007 opgevolgd door Dirk de Kort. Van eind juli tot midden november 2004 zat hij de N-VA-fractie van het Vlaams Parlement voor.
In juni 2004 trad Geert Bourgeois af als voorzitter van N-VA, vanwege zijn toetreding tot de Vlaamse regering. Bart De Wever werd vervolgens in zijn hoedanigheid als ondervoorzitter van N-VA aangesteld als waarnemend voorzitter van de partij, een functie die hij uitoefende in combinatie met Frieda Brepoels. Op een congres van de partij werd De Wever in oktober 2004 als enige kandidaat tot voorzitter van N-VA verkozen met 95% van de stemmen. Eind 2006 kwam De Wever onder vuur te liggen toen hij Jean-Marie Dedecker eerst binnenhaalde als nieuw N-VA-lid, maar vervolgens toch koos om het kartel met de CD&V te herstellen, terwijl de CD&V niet meer met Dedecker te maken wilde hebben en het kartel met de N-VA verbrak. Later werd het vertrouwen in De Wever door alle provinciale afdelingen van de partij opnieuw bevestigd. De Wever was, als voorzitter van de N-VA en kartelpartner van de CD&V, een van de deelnemers aan de moeizaam verlopende onderhandelingen in 2007 voor de vorming van de nieuwe federale regering. Ondertussen werd hij in maart 2008 herkozen als voorzitter van N-VA met 98,89 procent van de stemmen. Tijdens zijn tweede termijn in deze functie maakte De Wever in september 2008 een einde aan het kartel met CD&V en ging de partij zelfstandig verder.
Bij de Vlaamse verkiezingen op 7 juni 2009 leidde De Wever zijn partij naar een verkiezingsoverwinning met 13% van de stemmen. Zijn partij kreeg er 10 zetels in het Vlaams Parlement bij en kwam in totaal op 16 zetels. Hijzelf haalde een persoonlijke score met 123.155 voorkeurstemmen. Na deze Vlaamse verkiezingen van 7 juni 2009 keerde hij terug naar het Vlaams Parlement en bleef hij Vlaams volksvertegenwoordiger tot mei 2014. Tussen juli 2010 en januari 2013 werd hij door het Vlaams Parlement aangewezen als gemeenschapssenator.
Bij de federale verkiezingen op 13 juni 2010 won De Wever met N-VA de verkiezingen, met 31,7% van de stemmen van het Vlaams kiescollege van de senaat, of 19,6% van de landelijk voor de senaat uitgebrachte stemmen. Hij kreeg persoonlijk 785.776 voorkeurstemmen. Koning Albert II van België benoemde op donderdag 17 juni 2010 Bart De Wever tot informateur na de federale verkiezingen van 2010. In 2011 begon hij tevens aan zijn derde termijn als N-VA-voorzitter, waarbij hij een score van 99,35 procent behaalde. Nochtans is het aantal opeenvolgende mandaten als voorzitter door de N-VA-statuten beperkt wordt tot twee (artikel 4.2)[15], maar De Wever kreeg een uitzondering van de partijraad van N-VA.
Op zondag 14 oktober 2012 won de N-VA met als lijsttrekker De Wever (met 77.732 voorkeurstemmen) 23 zetels (37,73 %), in de gemeenteraadsverkiezingen in Antwerpen, na wat hoofdzakelijk een tweestrijd was met Patrick Janssens (met 49.859 voorkeurstemmen) die de 'stadslijst' aanvoerde en 17 zetels behaalde (28,58 %). Op 11 december 2012 werd een coalitie van N-VA, CD&V en Open Vld gesloten. De Wever werd door deze coalitie voorgedragen om vanaf 1 januari 2013 burgemeester van Antwerpen te zijn.
De wetgevende verkiezingen van 25 mei 2014, voor de Kamer van volksvertegenwoordigers, het Vlaams Parlement en het Europees Parlement, betekenden een vooruitgang van de N-VA in aantal stemmen en zetels. Bart De Wever zelf werd bij deze verkiezingen verkozen tot federaal Kamerlid, een functie die hij uitoefende tot in 2019.[16] Op 27 mei 2014 werd Bart De Wever, die daags voordien door koning Filip van België als eerste onder de partijvoorzitters was geconsulteerd, door hem met een informatieopdracht belast met het oog op de vorming van een federale regering. Op 25 juni diende hij zijn eindverslag in en werd hij van zijn opdracht als informateur ontheven. Tegelijk startte hij onderhandelingen voor de vorming van een Vlaamse regering. Nadat N-VA in oktober 2014 ook in de federale regering belandde, werd De Wever op 15 november 2014 met 90,76 procent van de stemmen verkozen voor een vierde termijn als voorzitter van de partij. In september 2017 verleende de partijraad van N-VA hem toestemming om zich kandidaat te stellen voor een vijfde termijn, waarna hij in november dat jaar als enige kandidaat herkozen werd met 98,46 procent van de stemmen.[17]
Bij de gemeenteraadsverkiezingen van oktober 2018 behield de N-VA haar 23 zetels in Antwerpen. De Wever vormde vervolgens een coalitie tussen N-VA, Open Vld en sp.a en werd zo in januari 2019 voor de tweede maal burgemeester van de stad.[18] Kort daarvoor, in december 2018, stapte N-VA uit de federale regering-Michel I vanwege het VN-Migratiepact.
De Wever werd lijsttrekker voor de Vlaamse verkiezingen van 2019 in de provincie Antwerpen, met de ambitie om Vlaams minister-president te worden. Als dat lukte, zou hij zijn burgemeesterssjerp en het partijvoorzitterschap afstaan.[19] Hij werd verkozen tot Vlaams Parlementslid en aangezien zijn partij, ondanks veel stemmenverlies, de grootste bleef in Vlaanderen, nam hij het initiatief voor het vormen van een nieuwe Vlaamse regering. Op 12 augustus 2019 stelde hij zijn startnota voor en kondigde hij aan dat partijgenoot Jan Jambon de Vlaamse onderhandelingen verder ging leiden. De Wever werd dus geen minister-president.[20]
Tijdens de aanslepende federale regeringsformatie van 2019-2020 werd De Wever samen met Paul Magnette, de voorzitter van PS, in juli 2020 aangesteld tot preformateur om een zogenaamde paars-gele regering te vormen. Ze hadden daarbij een regering met sp.a, CD&V, cdH en Open Vld in gedachten. Omdat De Wever en Magnette Open Vld niet konden overtuigen om mee te gaan in hun plannen, gaven ze half augustus zonder succes hun opdracht terug aan de koning, waarna begin oktober 2020 een zogenaamde Vivaldicoalitie zonder N-VA werd gevormd.[21]
Hierna besloot De Wever om zich kandidaat te stellen voor een zesde termijn als N-VA-voorzitter, waarbij hij opnieuw geen tegenkandidaten tegenover zich had.[22] Op 14 november 2020 werd Bart De Wever met een score van 96,8% van de stemmen verkozen voor een nieuw mandaat van drie jaar als voorzitter van N-VA. Zijn zesde termijn zou eind 2023 afgelopen, maar in juni 2022 stemde de partijraad van N-VA ermee in om de interne verkiezingen uit te stellen naar het voorjaar van 2025, om de campagne voor de verkiezingen van juni 2024 en de daaropvolgende regeringsvorming niet te hinderen.[23] Op het einde van het mandaat zal De Wever bijna 21 jaar aan het roer staan van de partij. Hiermee zal De Wever, op Olivier Maingain na, de langstzittende partijvoorzitter uit de Belgische politieke geschiedenis zijn.[24]
De Wever werd bij de verkiezingen van 9 juni 2024 federaal lijsttrekker voor de N-VA en als zodanig opnieuw verkozen in de Kamer van volksvertegenwoordigers. N-VA bleef na de federale en regionale verkiezingen de grootste partij van Vlaanderen, waarna De Wever als informateur opnieuw het initiatiefrecht kreeg om de Vlaamse regering te vormen en ook als federaal informateur de formatie op dat niveau op gang mocht trekken. Na negen dagen droeg De Wever de leiding over de Vlaamse onderhandelingen over aan zijn partijgenoot Matthias Diependaele, waarna hij zich volledig toelegde op de federale formatie. Nadat De Wever een informateursnota had voorgelegd aan zijn beoogde coalitiepartners MR, CD&V, Vooruit en Les Engagés, werd hij op 26 juni 2024 bevorderd tot preformateur. Op 10 juli 2024 benoemde koning Filip De Wever tot formateur met als opdracht een federale regering te vormen. Na weken van onderhandelingen zonder resultaat bood hij op 22 augustus 2024 zijn ontslag als formateur aan. Koning Filip accepteerde zijn ontslag. Na een week bemiddeling door bemiddelaarMaxime Prévot werd De Wever opnieuw aangesteld tot formateur.
Bij de gemeenteraadsverkiezingen van oktober 2024 was De Wever opnieuw lijsttrekker van de N-VA in de stad Antwerpen en was zo kandidaat om zichzelf op te volgen als burgemeester.[25] De N-VA werd op de verkiezingsdag de grootste partij in Antwerpen, waar het de onderhandelingen leidt voor het nieuwe schepencollege met opnieuw De Wever als burgemeester.[26]
Overzicht deelname politieke verkiezingen
Kamer van volksvertegenwoordigers 18 mei 2003 - 1e plaats kieskring Antwerpen - N-VA - niet verkozen
Vlaams Parlement 13 juni 2004 - 4e plaats kieskring Antwerpen - CD&V-N-VA - verkozen - stopt mandaat na de verkiezing van 10 juni 2007 - vervangen door Dirk de Kort (CD&V)
Gemeenteraad 8 oktober 2006 - Antwerpen - 3e plaats - CD&V-N-VA - verkozen
Districtsraad 8 oktober 2006 - Berchem - 23e plaats - CD&V-N-VA - verkozen - beslist niet te zetelen
Kamer van volksvertegenwoordigers 10 juni 2007 - 2e plaats kieskring Antwerpen - CD&V-N-VA - verkozen - stopt mandaat na de verkiezing van 7 juni 2009 - vervangen door Kristof Waterschoot (CD&V)
Europees Parlement 7 juni 2009 - 13e plaats kieskring Vlaanderen - N-VA - verkozen - beslist niet te zetelen - vervangen door Frieda Brepoels, die als lijsttrekker en als eerste opvolger op de lijst stond
Vlaams Parlement 7 juni 2009 - 1e plaats kieskring Antwerpen - N-VA - verkozen
Senaat 13 juni 2010 - 1e plaats Vlaamse kieskring - N-VA - verkozen met 785.776 voorkeurstemmen - De Wever besloot niet te zetelen, maar wel als gemeenschapssenator aan de vergadering deel te nemen. In de senaat was Patrick De Groote zijn opvolger.
Vlaams Parlement 26 mei 2019 - 1e plaats kieskring Antwerpen - N-VA - verkozen
Kamer van volksvertegenwoordigers 9 juni 2024 - 1e plaats kieskring Antwerpen - N-VA - verkozen
Gemeenteraad 13 oktober 2024 - Antwerpen - lijsttrekker - N-VA
Gedachtegoed
De Wever noemt zichzelf liberaal-conservatief en heeft een centrumrechts imago. Hij is een bewonderaar van de achttiende-eeuwse Ierse conservatieve filosoof Edmund Burke, van diens conservatieve leer en van de Britse psychiater en columnist Anthony Daniels, die beter bekend is onder zijn nom de plume Theodore Dalrymple. Volgens politiek filosoof Jason Stanley is Bart De Wever een meester in beleefde xenofobie.[27] Volgens politicoloog Carl Devos daarentegen is De Wever niet xenofoob noch populistisch, hoewel sommige van zijn standpunten (zoals over een eigen Belgisch asiel- en grensbeleid en een apart statuut voor erkende vluchtelingen) wel juridisch lastig en moreel betwistbaar zijn.[28]
Antiverlichting: Volgens professor Ico Maly bewijst De Wever lippendienst aan de centrale concepten van de verlichting, zoals het concept van gelijkheid en vrijheid. De etnische, homogene natie moet namelijk bewaard blijven met de bestaande orde. Nieuwkomers kunnen lid worden van de gemeenschap enkel en alleen als ze de identiteit van die etnische natie onderschrijven en als ze de morele orde uitdragen en in stand houden. Concreet houdt dit in dat zowel de democratie als de verlichtingswaarden van vrijheid en gelijkheid ondergeschikt worden gemaakt aan de natie. De Wever komt dus op voor het particuliere en tegen het universele, tegen een kosmopolitische moraal. Bijvoorbeeld gelijkheid tussen man en vrouw wordt in migratiecontext gezien als ‘grondslag van onze samenleving’, ook al ook al verzet de N-VA zich tegen het afdwingen ervan. Quota zijn een vorm van discriminatie en zijn dus geen legitieme beleidsdaden. Praktijktesten, maar ook de huidige antidiscriminatiewet, gaan te ver. De strijd van het Centrum voor Gelijkheid van Kansen en voor Racismebestrijding moet in de pas worden gebracht met de Vlaamse opinie en haar belangen. Ook sociaaleconomische gelijkheid behoort niet tot de legitieme politieke doelstellingen. Herverdeling, een actieve politieke strijd tegen gelijkheid of overheidsingrepen om sociale gelijkheid te realiseren, zijn geen legitieme opties voor N-VA. Gelijkaardig verdedigt De Wever de godsdienstvrijheid niet als een vrijheid die geldt voor iedereen op het grondgebied, dus ook moslims, maar als een ‘waarde van ons’ die gebruikt wordt om onderscheid te maken met ‘hun waarden’. Voor N-VA moeten migranten ‘hun cultuur’, zeker als die ‘opzichtig’ is, beperken tot de privéruimte.
Neoliberalisme: Een tweede ideologie in het discours van De Wever is het neoliberalisme. Wel neemt De Wever het neoliberalisme onder vuur wat betreft de ethische dimensie: De Wever verwerpt het individualisme dat met het neoliberalisme gepaard gaat. Het neoliberalisme wordt aanvaard zolang het niet in strijd is met het belang van de natie. Wat betreft de opvattingen van De Wever over de inrichting en invloed van de staat en de organisatie van de economie, reproduceert hij de neoliberale denkbeelden van Friedrich Hayek, Milton Friedman en de Chicago school of economics. De staat moet zo minimaal mogelijk zijn en mag niet optreden om gelijkheid te bewerkstelligen. De staat mag enkel maatregelen nemen om de natie te reproduceren of de concurrentie te organiseren.
Vlaams-nationalisme: Een derde ideologische invloed is de opgang van het Vlaams-nationalisme. De N-VA introduceert een natieconcept dat zij benoemt als een civiel nationalisme. Dit wil zeggen dat ook niet-Vlamingen deel kunnen uitmaken van de Vlaamse natie via inburgeringscursussen en het assimileren aan de waarden en normen van de natie: de Vlaamse identiteit. De Wever heeft vanuit zijn VNJ-jeugdjaren ook orangistische sympathieën en pleit openlijk voor de hereniging van de Nederlanden. Over Nederlanders en Vlamingen zegt hij dat ze "hetzelfde volk, gescheiden door dezelfde taal" zijn.[12][30]
Homogeneïsme: Een laatste ideologie die spreekt door de woorden van De Wever is de ideologie van het homogeneïsme. Centraal in dit idee is dat er alleen een gezonde samenleving kan zijn als er een voldoende mate van homogeniteit is. In het discours van de Wever is diversiteit of heterogeniteit iets dat het land onbestuurbaar maakt en enkel kosten met zich meebrengt. Centraal staat het behoud en het verspreiden van de Vlaamse taal en de Vlaamse waarden en normen. Deze moeten ook door de nieuwkomers worden uitgedragen, enkel dan zijn ze welkom. Enkel als nieuwkomers slagen voor een inburgeringsexamen inclusief taaltesten, genieten ze al hun rechten. Enkel als ze Nederlands spreken, hebben ze recht op arbeidsbemiddeling, op een sociale woning, op een leefloon en stemrecht.
Talenkennis
De Wever geeft interviews in vier talen: Nederlands, Frans, Engels en Duits. Zijn ouders stimuleerden hem, naar eigen zeggen, tijdens zijn schooljaren om Frans te leren. "Wij werden thuis wel aangemoedigd om Frans te leren. De reflex was: 'Zorg ervoor dat je goed Frans kunt, anders zullen de Franstaligen je afschilderen als een enggeestige boerenpummel.'"[31] In 2005 volgde De Wever, tezamen met onder andere de toenmalige SPIRIT-voorzitter Geert Lambert, een opfriscursus Frans in een taleninstituut in Wallonië.
Begin jaren 90 deed hij in Baskenland twee weken vakantiewerk in een cultureel centrum.[32] Volgens een journalist van De Standaard sprak De Wever uitsluitend Baskisch op een persconferentie in 2013 in Baskenland.[33] De Wever ontving daar de Sabino Arana-prijs.
Controverse
Het Vlaams Belang poogde De Wever in opspraak te brengen door een foto uit 1996 te publiceren, die De Wever toont naast Jean-Marie Le Pen van het Franse extreemrechtse Front National, ter gelegenheid van een lezing voor de Vlaams-Nationale Debatclub te Antwerpen. De Wever verklaarde verder geen enkele band te hebben met extreemrechts. De foto werd onthuld op de website van Filip Dewinter.
Bart De Wever wordt soms vermeld als vaste medewerker aan het jaarboek en de nieuwsbrief van het Studiecentrum Joris van Severen, maar zijn medewerking beperkte zich tot één enkele bijdrage als geschiedkundige in 2001 aan het jaarboek van die stichting.
Eind oktober 2007 noemde De Wever de verontschuldigingen van Patrick Janssens na meer dan zestig jaar aan de joodse gemeenschap "gratuit". Volgens recent onderzoek maakte het Antwerps stadsbestuur en het plaatselijk politiekorps zich tijdens de Tweede Wereldoorlog schuldig aan verzuim en medewerking aan de Duitse bezetter bij het opsporen en arresteren van Antwerpse joden. De Wevers stelling lokte veel kritiek uit en zorgde voor polemiek in de politieke wereld, waarna hij zich verontschuldigde bij de vertegenwoordigers van de joodse gemeenschap. In een open brief schreef hij over zijn inschattingsfout: "Politieke communicatie verdraagt geen nuance, wetenschappelijke communicatie leeft van nuance".[34][35] Eind juni 2011 verdedigde André Gantman De Wevers stelling dat het niet aanvaardbaar was het hele stedelijke apparaat naar aanleiding van controversiële uitspraken door Olivier Maingain over dezelfde kam te scheren.[36]
Medio augustus 2008 werd meegedeeld dat de politicus werd bewaakt door de federale politie, omdat hij doodsbedreigingen had ontvangen.[37][38]
In december 2010 kreeg hij ook kritiek omdat hij een interview had gegeven in het Duitse Der Spiegel, terwijl men juist probeerde een doorbraak te forceren op communautair vlak. De Wever noemde België in het interview "de zieke man van Europa", naar analogie met de in Duitsland levende opvatting dat Duitsland vroeger "de zieke man van Europa" was. De Wever vond de Belgische koning "niet belangrijk".[39]
Trivia
Op 5 februari 2009 was Bart De Wever een van de drie finalisten van de VRT-quiz De Slimste Mens ter Wereld. Na tien voorrondes te hebben overleefd, verloor hij de finale van Freek Braeckman met slechts één seconde verschil.
Voor de lezers van deredactie.be was De Wever de persoonlijkheid van het jaar 2009[40] en 2010.
De Wever gebruikt nu en dan Latijnse gezegden. Deze gewoonte wekte medio 2010 in het Vlaams onderwijs vernieuwde belangstelling voor de studierichting klassieke talen.[41] Zo gebruikte hij na de verkiezingsoverwinning van 25 mei 2014 de spreuk Vicit vim virtus:De moed heeft het geweld overwonnen. Na de verkiezingsoverwinning van 9 juni 2024, waarbij de N-VA zowel op Vlaams als federaal niveau de grootste werd, begon hij zijn overwinningstoespraak met de uitspraak Ad astra per aspera: Langs de moeilijkste weg naar de sterren. Op het N-VA-verkiezingsfeest op 13 oktober 2024 ging De Wevers zoon hem voor met een Romeinse adelaarsstaf met het opschrift 'SPQA', een afkorting voor Senatus Populusque Antverpiensis, een verwijzing naar SPQR. Even later begon hij zijn overwinningstoespraak met Roma victrix: Rome heeft gewonnen.[42]
Op 17 juni 2010 had Bart De Wever in de hoedanigheid van federale informateur op de persconferentie geen Franse vertaling voorbereid. Toen de Franstalige pers naar de Franse versie vroeg, zette hij zijn fout - niet gespeend van enige spot - recht met "En français? Ah oui, je n'ai pas préparé ça. C'est déjà une bêtise!" ("In het Frans? Ah ja, dat heb ik niet voorbereid. Dit is al niet zo slim"). Vervolgens vertaalde hij zijn hele tekst in het Frans.[43]
Op 29 augustus 2012 was De Wever te gast in het Nederlandse televisieprogramma Knevel & Van den Brink, waarin hij zijn verhaal vertelde over zijn ziekte, obesitas. De Wever was in zes maanden tijd ruim 50 kilo afgevallen.
Hij speelde mee in het derde seizoen van de komische VTM-serie Tegen de Sterren op, en werd eerder in het programma gepersifleerd en geïmiteerd door Ivan Pecnik.
De Wever werd in 2012 in Humo's Pop Poll verkozen tot zowel Politicus van het jaar als Lul van het jaar.[44]
Publicaties
Bart De Wever en Johan Vermant, Het Verhaal van Antwerpen, Pelckmans, 656 p.
· 
· 
.svg){kind=small}
.jpg)
