Nasalakniban a Ladawan ti daga ti Bigbiga

Nasalakniban a Ladawan ti daga ti Bigbiga
Kategoria V ti IUCN (nasalakniban a ladawan ti daga/ladawan ti baybay)
Lokasion idiay Filipinas Ipakita ti mapa ti Luzon Nasalakniban a Ladawan ti daga ti Bigbiga (Filipinas) Ipakita ti mapa ti Filipinas
Lokasion	Ilocos Sur, Filipinas
Kaasitgan a siudad	Vigan
Nagsasabtan	17°28′54″N 120°32′59″ENagsasabtan: 17°28′54″N 120°32′59″E
Kalawa	135.71 ektaria (335.3 acre)
Nabangon	Agosto 16, 1939 (reserba ti kabakiran ti pagbibingayan ti danum) Abril 23, 2000 (Nasalakniban a ladawan ti daga)
Mangituray a bagi	Departamento ti Enbironmento ken dagiti Masna a Rekurso

Ti Nasalakniban a Ladawan ti daga ti Bigbiga (mailetra pay a kas Bigbigga) ket ti maysa a nasalakniban a lugar dagiti kabakiran a turod, dagiti nawaya karuotan ken dagiti masna nga ubbog iti Ilocos Sur iti akin-amianan laud ti parte ti isla ti Luzon, Filipinas. Daytoy ket maysa kadagiti lima a nasalakniban a ladawan ti daga iti Rehion ti Ilocos babaen ti Sistema dagiti Naikaykaysa a Nasalakniban a Lugar iti Filipinas. Ti parke ket addaan iti dagup a kalawa iti 135.71 ektaria (335.3 acre) nga intero a mabirukan iti kaunegan ti ili ti Narvacan.[1] Daytoy ket napartuat idi 1939 a kas ti Bigbiga Spring Watershed Forest Reserve babaen ti Proklamasion Blng. 431 a pinirmaan babaen ni Presidente Manuel Luis Quezon.[2] Idi 2000, daytoy ket naidasig manen a kas maysa a nasalakniban a ladawan ti daga babaen ti Proklamasion Blng. 290.[3]

Deskripsion

Gumay-at ti Bigbiga manipud iti purok ti Cadacad aginggana iti Sitio ti Mata iti purok ti Marozo iti akindaya a Narvacan iti asideg a pagbeddengan iti ili ti Nagbukel. Daytoy ket katurodan ken kabanbantayan nga addaan iti bakras a sumakop manipud iti 30 aginggana iti 50 a porsiento ken iti kangatuan nga elebasion iti pagbaetan iti 100 metro (330 ft) ken 200 metro (660 ft) iti ngato ti pantar ti baybay.[4] Limapulo a porsiento iti lugar ket kakaykaoan ken ti nabati a lugar ket buklen ti nawaya a karuotan. Ti Waig Letac ket mangbeddeng daytoy iti abagatan a mangipaay iti danum kadagiti tallo a sitio iti Marozo.[4]

Ti ladawan ti daga ket sangkapaset a naabungotan iti babaen dagiti bassit a kayo ken dagiti komersial a sebbangan ti kayo a kas ti tuai, kalumpit, dao ken ti kayo a baliti.[5] Ti nawaya a karuotan ket mangsuporta iti gmelina ken kaoba.[5]

Ti sumrekan iti parke ket babaen ti Kalsada ti Orence manipud iti nangruna a highway (Manila North Road) ken ti maitutop nga ili ti Narvacan iti laud. Daytoy ket agarup a mabirukan iti 12 kilometro (7.5 mi) manipud iti Poblacion ti Narvacan, iti agarup a 40 kilometro (25 mi) iti abagatan ti kapitolio ti probinsia iti Vigan, ken agarup a 380 kilometro (240 mi) iti amianan ti Manila.

Kitaen pay

• Nailian a Parke ti Turod dagiti Bannuar ti Akin-amianan a Luzon
• Nasalakniban a Ladawan ti daga ti Santa Lucia

Dagiti nagibasaran

1. "Region 1 – Protected Areas". Department of Environment and Natural Resources Biodiversity Management Bureau. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi Nobiembre 8, 2014. Naala idi Nobiembre 8, 2014.
2. "Proclamation No. 431, s. 1939". Official Gazette of the Republic of the Philippines. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2016-10-14. Naala idi Nobiembre 8, 2014.
3. "Proclamation No. 290" (PDF). Department of Environment and Natural Resources. Naiyarkibo manipud iti kasisigud (PDF) idi Nobiembre 8, 2014. Naala idi 8 Nobiembre 2014.
4. "Summary of farmer concerns in Bigbiga Spring Watershed Forest Reserve, Sitio Mata, Maruzo. Narvacan, Ilocos Sur, Region I". Strengthening the Institute of Agroforestry and Watershed Management, Philippines. Naala idi Nobiembre 8, 2014.
5. "DMMMSU/IAWM Asia Link Project". Strengthening the Institute of Agroforestry and Watershed Management, Philippines. Naala idi Nobiembre 8, 2014.