Masna a Parke ti Bongsanglay

Masna a Parke ti Bongsanglay
Masna a Parke ti Bongsalay
Kategoria III ti IUCN (natural a monumento wenno langa)
Lokasion idiay Filipinas
Lokasion	Masbate, Filipinas
Kaasitgan a siudad	Siudad ti Masbate
Nagsasabtan	12°23′9″N 123°46′58″ENagsasabtan: 12°23′9″N 123°46′58″E
Kalawa	244.72 ektaria (604.7 acre)
Nabangon	Disiembre 29, 1981 (reserba ti bakir) Mayo 31, 2000 (Masna a parke)
Mangituray a bagi	Departamento ti Enbironmento ken dagiti Masna a Rekurso

Ti Masna a Parke ti Bongsanglay (tinawtawagan pay iti Bongsalay ken Bujong Sanglay) ket ti maysa a nasalakniban a lugar dagiti bakir ti parakad ken dagiti kalugnakan iti Isla Ticao iti Rehion ti Bicol iti Filipinas. Daytoy ket mabirukan iti ili ti Batuan iti isla a probinsia ti Masbate a mangsakop iti kalawa iti 244.72 ektaria (604.7 acre).[1] Napundar ti nasalakniban a lugar idi Disiembre 29, 1981 idi ti lugar "manipud iti Punto Panciscan iti Luek Bitos aginggana iti Bano Sanlay" iti Batuan ket nairangarang a Reserba ti Bakir ti Kalugnakan ti Parakad babaen ti Proklamasion Blng. 2152 a pinirmaan babaen ni Presidente Ferdinand Marcos.[2] Idi 2000, idi pinirmaan ni Presidente Joseph Estrada ti Proklamasion Blng. 319, naidasig manen ti Bongsanglay a kas maysa a masna a parke a naibatay iti National Integrated Protected Areas System (NIPAS) Act.[3]

Deskripsion

Ti Masna a Parke ti Bongsanglay ket ti kaikaisuna a nabati a kangrunaan a panagtubo iti bakir ti parakad iti Rehion ti Bicol gapu ta dagiti sabali a rehional a parakad ket naimaulmula.[4] Daytoy ket mabirukan iti baranggay ti Royroy iti asideg ti akin-abagatan nga ungto ti Isla Ticao babaen ti Luek Biton a sumangsango iti Ticao Pass ken ti koridor ti baybay ti Baybay Samar.[5] Mabirukan ti bassit a pagkalapan a komunidad a saan met nga adayo unay manipud kadagiti parakad. Adda pay maysa a 1,000 a metro a pagnaan a balawbaw a mangballasiw iti parke ken para kadagiti panggep ti ekoturismo.[6]

Biag ti kaatapan

Ti parke ket ayan dagiti 36 a sebbangan dagiti parakad nga ikaaduan babaen ti Rhizophora spp. ken mangiraman pay dagiti sebbanngan ti Avicennia nga isu met ti kaduogan ken agtawen daytoy iti ad-adu ngem 125 a tawen.[5][4] Daytoy ket mangsuporta pay kadagiti 68 a sebbangan ti avifauna, a mairaman ti kannaway ti parakad, kannaway ti raw-ang ti Pasipiko, little egret, wandering whistling duck, nakuelion iti puraw a salaksak, Pacific swallow, common emerald dove, zebra dove, amethyst brown dove, common cuckoo, salaksak ti karayan, pied triller, grey wagtail, grey-tailed tattler ken ti endemiko a pato ti Filipinas.[6][5] Iti pay maipatinayon, dagiti 3 a sebbangan ti ampibio ken dagiti 11 a sebbangan ti reptilia ket nakitkitada pay iti daytoy a parke.[5]

Dagiti nagibasaran

1. "Region 5 – Protected Areas". Department of Environment and Natural Resources Biodiversity Management Bureau. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi Oktubre 14, 2014. Naala idi Oktubre 12, 2014.
2. "Proclamation No. 2152, s. 1981". Official Gazette of the Republic of the Philippines. Naala idi Oktubre 12, 2014.
3. "Proclamation No. 319" (PDF). Department of Environment and Natural Resources. Naiyarkibo manipud iti kasisigud (PDF) idi Oktubre 17, 2014. Naala idi Oktubre 12, 2014.
4. "4 RP youths blog for the protection of marine ecosystems". Philippine Daily Inquirer. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi Oktubre 28, 2014. Naala idi Oktubre 12, 2014.
5. "Batuan MPA Plan" (PDF). Municipal Government of Batuan. Naiyarkibo manipud iti kasisigud (PDF) idi Oktubre 17, 2014. Naala idi Oktubre 12, 2014. Naiyarkibo 2014-10-17 iti Wayback Machine
6. "Coastal Alert News". Over Seas – The Online Magazine for Sustainable Seas. Naala idi Oktubre 12, 2014.