Floriano Canale (également Canali ou Canalis ; né probablement à Brescia avant 1575 et mort probablement à Brescia après 1612) est un compositeur, organiste et médecinitalien.
Biographie
Pendant longtemps les spécialistes étaient en désaccord sur l'origine de Floriano Canale. De nombreuses dédicaces et les titres de ses œuvres montrent qu'il est né près de, ou à Brescia même[1]. Il est chanoine régulier et de 1581 jusqu'en 1603, organiste au couvent de San Giovanni Evangelista à Brescia. Il est probablement aussi médecin, car la dédicace du traité de la médecine De secreti universali raccolti et sperimentati est signé de son nom : Da Brescia, 12 dicembre 1612, Florian Canale[2],[3]. Si les deux personnes sont identiques — plusieurs éléments le suggèrent — Canale vivait encore en . Canale est polyvalent : il écrit des traités sur des thèmes médicaux, d'agriculture, de chasse, de musique et de théologie. Il était bon musicien et excellent organiste[1].
Œuvres (sélection)
Renzo Bragantini dans le Dizionario Biografico degli Italiani, [« Dictionnaire biographique des Italiens »], volume 17, 1974, donne une liste des œuvres publiées de Floriano Canale[1].
1579: Harmonica officia in triduo dominicae passionis... quaternis vocibus paribus, & plenis mutato tenore in cantum per octavum.Gardano, Venise.
1581: Sacrae cantiones, quae vulgo motecta dicuntur, quatuor vocibus decantandae... , imprimé à Brescia par Vincenzo Sabbio. I. Laudate dominum de caelis. – II. Laudate dominum de Sanctis. – III Gloriosi principes. – IV. Laetabitur iustus in Domino. – V. O martyr egregie. – VI. Gaudent in coelis. – VII. Amavit eum dominus. – VIII. O doctor optime. – IX. Afferentur regi virgines. – X. Dum ortus fuerit sol. – XI. Orietur sicut sol. – XII. Virgo prudentissima. – XIII. Spiritus sanctus. – XIV. Adoramus te domine. XV. Dies sanctificatus. – XVI. O sacrum convivium. – XVII. Da pacem domini. – XVIII. O Maria Dei genitrix. – XIX. Ave regina coelorum. Mater regis. – XX. Alma redemptoris mater. – XXI. Ave regina coelorum. Ave domina angeloruum. – XXII. Regina coeli laetare. – XXIII. Salve regina.[4]
1588: Missae Introitus ac motecta quatuor vocibus nec non quibuscumque organorum sonis accomodatae. T. Bozzola, Brescia 1588.
1600: Canzoni da sonare a quattro et otto voci, libro primo. Dédié à Alessandro Bevilacqua. Imprimé par Giacomo Vincenti à Venise. I. La Bevilacqua à 4.[5],[6] – II. La Canobbia à 4. – III. La Maggia. – IV. La Martinenga. – V. La Avogadra. – VI. La Gambara. – VII. La Fenarola. – VIII. La Furta. – IX. La Ugona. – X. La Porta. – XI. La Nuvolina. – XII. La Durante. – XIII. La Barbisona. – XIV. La Solda. – XV. La Averolda. – XVI. La Stella. – XVII. La Robbiata. – XVIII. La Bevilaqua à 8. – XIX. La Cenobbia à 8.
1601: Canzonette a tre voci di D. Floriano Canale da Bressa organista, primo libro, Lodovico Rattoni gewidmet. , Giacomo Vincenti, Venise.
1601: Ricercatori di tutti li tuoni con una battaglia alla francese a quattro voci. Dédié au Conte Carlo Capriolo.
1602: Sacrae cantiones quinque vocibus concinendae, tum viva voce, tum instrumentis cuiusvis generis... Giacomo Vincenti, Venedig.
1603: Sacrae cantiones sex vocibus concinendae... Liber primus. Vincenti, Venise.
1611: Concerto spirituale pieno di varie e divote orationi, con un modo di prepararsi alla santa confessione e communione... Di nuovo corretto e ampliato dal R. P. Don Floriano Canale,... Brescia, Bozzola[7]
1611: Quem vidisti pastores a 6, Dicite quidnam vidistis a 6. dans Promptuarii musici. Collection d'œuvres de divers compositeurs, éditée par Abraham Schadäus à Strasbourg[8]
Del modo di conoscer et sanare i malficiati[12],[13].
Éditions musicales
Floriano Canale, Canzoni da sonare a quattro. 1600. À quatre parties pour flûte à bec ou d'autres instruments mélodiques. Édité par Ilse Hechler. Moeck 500/501.
Canzon La Canobbia de Canzoni da sonare. Stretta Music STR 5358, 2013.
Enregistrements
La Balzana à 8 pour deux orgues ; I. Adagio – II Allegro – III Adagio. Marie-Claire Alain et Luigi Ferdinando Tagliavini, orgue. Dans Les Grandes Heures De San Petronio De Bologne. Erato LDE 3318, 1966[14].
Battaglia francese. Dans: Dans Gabrieli's Day. American Brass Quintet. Summit Records, 2005[15].
Bibliographie
François-Joseph Fétis, « Canalis (Florent) », dans Biographie universelle des musiciens et bibliographie générale de la musique, volume 2, Firmin-Didot, 1868[16].
Renzo Bragantini, « Floriano Canale », dans Dizionario Biografico degli Italiani, volume 17, 1974.
Alfred Baumgartner, « Floriano Canale », dans De La Musique Baroque. Galets Verlag, 1981, (ISBN3-7023-4002-5).
Marcello Mazzetti, Livio Ticli. Le Sacræ Cantiones a 4 voci di Floriano Canale (1581). Philomusica en ligne 15/1 (2016)
↑(la) Floriano Canale, De secreti universali raccolti et sperimentati, Imberti, Ghirado & Iseppo, (ISBN3-7023-4002-5, lire en ligne).
↑(de) Alfred Baumgartner, Floriano Canali : Der große Musikführer. Musik in Werkdarstellungen, vol. 2 Barockmusik, Kiesel Verlag, (ISBN3-7023-4002-5).
↑(it) Marcello Mazzetti, Livio Ticli, « Le Sacræ Cantiones a 4 voci di Floriano Canale (1581) », sur Philomusica on-line 15/1 (2016), Dipartimento di Scienze musicologiche e paleografico-filologiche, Università degli Studi di Pavia (consulté le ).
↑(it) Floriano Canale, Officina medicinale di Florian Canale Bresciano : trattati nove ne’ quali si hanno rimedii per tutte le infermità de’ corpi humani, come anco de cavalli, bovi, & cani : con molti secreti appartinenti all'arte chemica, agricoltura, & caccie ... con l’aggiunta d’alcuni secreti curiosi scielti dall ... (lire en ligne)