Unigrwydd

Unigrwydd gan Hans Thoma (Amgueddfa Genedlaethol Warsaw)

Mae unigrwydd yn ymateb emosiynol cymhleth ac annymunol, fel arfer, i arwahanrwydd neu unigedd. Mae unigrwydd fel arfer yn cynnwys teimladau o bryderus am ddiffyg cysylltiad neu gyfathrebu â phobl eraill, yn y presennol ac yn y dyfodol. O'r herwydd, gall person deimlo'n unig hyd yn oed pan fyddant wedi'u hamgylchynu gan bobl eraill. Mae achosion unigrwydd yn amrywiol ac yn cynnwys ffactorau cymdeithasol, meddyliol, emosiynol a chorfforol.

Mae ymchwil wedi dangos bod unigrwydd yn gyffredin trwy'r gymdeithas, gan gynnwys pobl sy'n briod, mewn perthynas, rhai â theuluoedd, cyn-filwyr, a'r rhai sydd â gyrfaoedd llwyddiannus.[1] Mae wedi bod yn thema a archwiliwyd ers amser maith mewn llenyddiaeth ers yr henfyd. Mae unigrwydd hefyd wedi cael ei ddisgrifio fel poen cymdeithasol — mecanwaith seicolegol i ysgogi unigolyn i geisio cysylltiadau cymdeithasol.[2] Mae unigrwydd yn aml yn cael ei ddiffinio yn nhermau cysylltiad â phobl eraill, neu yn fwy penodol fel “y profiad annymunol sy'n digwydd pan fo rhwydwaith cysylltiadau cymdeithasol yn ddiffygiol mewn rhyw ffordd bwysig”.[3]

Yng ngwledydd Prydain, mae ymchwil gan Age UK wedi dangos bod hanner miliwn o bobl dros 60 oed yn treulio pob dydd ar eu pennau eu hunain heb ryngweithio cymdeithasol ac mae bron i hanner miliwn arall yn gweld ac yn siarad â neb am 5 neu 6 diwrnod yr wythnos.[4] Mewn arolwg o fywyd cymunedol yn 2016-17, canfu'r Swyddfa Ystadegau Gwladol y Deyrnas Gyfunol fod oedolion ifanc rhwng 16 a 24 oed yn Lloegr yn dweud eu bod yn teimlo'n unig yn amlach na'r rhai mewn grwpiau oedran hŷn.[5]

Mae'n ymddangos bod unigrwydd wedi dwysáu ym mhob cymdeithas yn y byd wrth i foderneiddio ddigwydd. Mae'n ymddangos bod rhywfaint o'r unigrwydd hwn yn gysylltiedig â'r cynnydd mewn ymfudo, aelwydydd llai, mwy o ddefnydd o'r cyfryngau (er bod gan bob un ohonynt agweddau cadarnhaol hefyd ar ffurf mwy o gyfleoedd, mwy o ddewis o ran maint y teulu, a gwell mynediad - pob un ohonynt yn ymwneud â chyfalaf cymdeithasol.

O fewn gwledydd datblygedig, gwelwyd y cynnydd mwyaf mewn unigrwydd ymysg dau grŵp: pobl hŷn[6][7] a phobl sy'n byw mewn maestrefi dwysedd isel.[8][9] Mae pobl hŷn sy'n byw mewn ardaloedd maestrefol yn arbennig o agored i niwed, oherwydd gan eu bod yn colli'r gallu i yrru, maent yn aml yn cael eu gadael yn ynysig ac yn ei chael yn anodd cynnal perthnasoedd rhyngbersonol.[10]

Cyfeiriadau

1. Peplau, L.A.; Perlman, D. (1982). "Perspectives on loneliness". In Peplau, Letitia Anne; Perlman, Daniel (gol.). Loneliness: A sourcebook of current theory, research and therapy. New York: John Wiley and Sons. tt. 1–18. ISBN 978-0-471-08028-2.
2. Cacioppo, John; Loneliness: Human Nature and the Need for Social Connection, New York : W.W. Norton & Co., 2008. ISBN 978-0-393-06170-3.
3. Pittman, Matthew; Reich, Brandon (2016). "Social media and loneliness: Why an Instagram picture may be worth more than a thousand Twitter words". Computers in Human Behavior 62: 155–167. doi:10.1016/j.chb.2016.03.084.
4. Half a million older people spend every day alone, poll shows The Guardian
5. Loneliness - What characteristics and circumstances are associated with feeling lonely? Analysis of characteristics and circumstances associated with loneliness in England using the Community Life Survey, 2016 to 2017. Published by the Office for National Statistics. Published 10 April 2018. Retrieved 25 July 2018.
6. "Most Senior Citizens Experience Loneliness, Say Researchers". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 26 December 2011. Cyrchwyd 2012-08-19. Unknown parameter |dead-url= ignored (help)
7. "Archived copy". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 15 August 2013. Cyrchwyd 2012-03-25. Unknown parameter |deadurl= ignored (help)
8. "Isolation and Dissatisfaction in the Suburbs". Planetizen: The Urban Planning, Design, and Development Network.
9. http://www.geog.ubc.ca/~ewyly/u200/suburbia.pdf
10. "Stranded Seniors". governing.com.