Rheilffordd Chwarel y Penrhyn

Rheilffordd Chwarel y Penrhyn

Math	llinell rheilffordd, mineral railway, rheilffordd cledrau cul
Agoriad swyddogol	1798
Daearyddiaeth
Sir	Cymru
Gwlad	Cymru
Cyfesurynnau	53.194167°N 4.082085°W
Hyd	9.7 cilometr
Statws treftadaeth	heneb gofrestredig
Manylion
Dynodwr Cadw	CN417
Ffeiliau perthnasol ar Comin

Roedd Rheilffordd Chwarel y Penrhyn yn rheilffordd oedd yn cysylltu Chwarel y Penrhyn gerllaw Bethesda a dociau Porth Penrhyn gerllaw Bangor. Dechreuodd y rheilffordd fel Tramffordd Llandygai yn 1798. Yn 1801, cymerwyd lle Tramffordd Llandygai gan Reilffordd y Penrhyn, yn dilyn trac gwahanol. Roedd tua 6 milltir o hyd.

Adeiladwyd Tramffordd Llandygai, oedd tua milltir o hyd, gan Richard Pennant, Barwn 1af Penrhyn. Roedd yn cludo fflintiau o felin fflintiau ger afon Cegin i Borth Penrhyn. Yn 1801, adeiladwyd rheilffordd i gysylltu Chwarel y Penrhyn a Porth Penrhyn, oedd yn defnyddio ceffylau a disgyrchiant i dynnu'r wagenni. Yn 1878 dechreuwyd defnyddio trenau ager.

Trac yr hen reilffordd, Tregarth.

Caewyd y rheilffordd yn 1962. Mae rhan o'r hen drac yn awr yn ffurfio rhan o Lôn Las Ogwen.

• 
  Tramffordd Llandygai
• 
  Rheilffordd y Penrhyn (1801-1878)
• 
  Rheilffordd Chwarel y Penrhyn (1878-1962)