Harri Parri (Harri Bach o Graig-y-gath)

Harri Parri
Ganwyd	1709  Llanfihangel-yng-Ngwynfa
Bu farw	15 Tachwedd 1800  Llanfyllin
Dinasyddiaeth	Cymru
Galwedigaeth	bardd, llifiwr

Roedd Harri Parri (Harri Bach o Graig-y-gath) (1709 – 1800) yn fardd gwlad a chlerwr Cymreig.[1]

Cefndir

Ganwyd Harri Bach yn Llanfihangel-yng-Ngwynfa, Sir Drefaldwyn. Gan ei fod yn brolio iddo gael ei eni yn y flwyddyn y bu farw Huw Morus (Eos Ceiriog 1622 - 1709), a gan hynny wedi etifeddu ei enaid prydyddol, gellir bod yn weddol hyderus mae 1709 oedd blwyddyn ei enedigaeth.[2] Yr unig Harri ap Harri i gael ei fedyddio yn Llanfihangel-yng-ngwynfa yn ystod y cyfnod oedd Harri fab Harri Tomos o Ddolwar a bedyddiwyd ar 9 Mai 1709 [a]. Mae'n bosib, ond nid oes sicrwydd, mae hwn oedd Harri Bach.

Gyrfa

Llifiwr coed oedd Harri bach wrth ei alwedigaeth. Llifo ar dir Llwydiarth ydoedd pan aeth Gwallter Mechain ato i ymofyn cyngor am reolau canu caeth.[3] Cyhoeddwyd ychydig o'i englynion mewn almanaciau. Mae'r cyntaf i'w gweld yn Almanac Siôn Prys ym 1744 , lle ceir englyn o'i eiddo a defnyddiwyd i agor eisteddfod yn Llanfair Caereinion. Yn Almanac Howell, Llanidloes ceir cyfres o 19 o englynion lle mae'n dwrdio anghydffurfwyr a Methodistiaid o dan y pennawd Ceryddiad difrifol i'r Methodistiaid sy'n cynnwys ei englyn enwocaf: [4]

“

Nid a Harri Parri pêr – i wrando Ar Roundhead na Chwacer Y dynion sydd dan y sêr Yn peidio dweud eu Pader.

”

Yn ystod blynyddoedd olaf ei oes, pan oedd wedi mynd rhy hen i lifo lawer, byddai Harri Bach yn ennill tamaid trwy glera. Cyfansoddai Carolau pob mis Mai yn adrodd newyddion y flwyddyn ddiwethaf, gan eu canu mewn ffeiriau, a byddai'n talu am fwyd a llety trwy ganu englynion o glod i'w lletywyr.[5]

Marwolaeth

Bu farw Harri Bach tua 90 / 91 mlwydd oed a chladdwyd ei weddillion ym mynwent Llanfihangel-yng-Ngwynfa ar 15 Tachwedd 1800.[6]

Nodiadau

1. Henricus fil Henrici Thomas de Dolwar bapt fuit nono de May; Archifau Cymru - Cofrestr bedydd Llanfihangel-yng-Ngwynfa tudalen 20

Cyfeiriadau

1. "PARRI, HARRI ('Harri Bach o Graig-y-gath'; 1709? - 1800), bardd a chlerwr | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-10-22.
2. Y Gwyliedydd Mai 1833 - Barddoniaeth adalwyd 22 Hydref 2020
3. Bye-gones relating to Wales and the border counties Medi 1876 - REV WALTER DAVIES (GWALLTER MECHAIN) adalwyd 22 Hydref 2020
4. Williams, Richard; Montgomeryshire Worthies (1894) tud. 235. Erthygl Harri Parri adalwyd 22 Hydref 2020
5. Montgomeryshire collections relating to Montgomeryshire and its borders. Cyfrol 71, 1983, tud: 48 -The Llanfyllin Printers adalwyd 22 Hydref 2020
6. Archifau Cymru. Cofrestr Claddedigaethau Llanfihangel-yng-Ngwynfa tudalen 38