Gwladys ferch Dafydd ap Gruffudd

Gwladys ferch Dafydd ap Gruffudd
Baner Dafydd, Arglwydd Dyffryn Clwyd; tad Gwladys
Ganwyd	13 g
Bu farw	1336  Sixhills
Dinasyddiaeth	Cymru
Tad	Dafydd ap Gruffudd

Merch y Tywysog Dafydd ap Gruffudd oedd Gwladys (m. 1336). Wedi dienyddio'i thad yn yr Amwythig ar 3 Hydref trwy ei grogi, ei ddiberfeddu a'i chwarteru, gyrrwyd Gwladys i leiandy yn Sixhills, Swydd Lincoln, lle bu farw yn 1336,[1] tra charcharwyd brodyr bychain Gwladys Llywelyn ac Owain yng Nghastell Bryste, cyn eu dienyddio hwythau.

Ychydig iawn a wyddom am Gwladys cyn iddi gael ei danfon i Leiandy Sixhills.

Priordy a lleiandy Sixhills

Sefydlwyd Priordy Priordy'r Santes Fair (Urdd Gilbert), yn Sixhills (enw diweddar) yn y 14g. Mae lleiandy gerllaw'r safle yn dal i sefyll.[2] Ar orchymyn Edward I gyrrwyd Gwladys ferch Dafydd ap Gruffudd yno, lle bu farw yn 1336. Talodd y brenin £20 y flwyddyn am ei chadw.[3][4] yma hefyd y carcharwyd Christina Seton, chwaer Robert I, brenin yr Alban (Robert the Bruce) a gwraig Syr Christopher Seton a ddienyddiwyd hefyd gan Edward I. Bu'n lleian yma rhwng 1306 a 1314.[5]

Llinach

Llywelyn Fawr 1173-1240

Gruffudd ap Llywelyn Fawr 1200-1244

Dafydd ap Llywelyn 1215-1246

Owain Goch ap Gruffydd d. 1282

Llywelyn ap Gruffudd (Llywelyn yr Ail) 1223-1282

Dafydd ap Gruffydd 1238-1283

Rhodri ap Gruffudd 1230-1315

Y Dywysoges Gwenllian 1282-1337

Llywelyn ap Dafydd 1267-1287

Owain ap Dafydd 1265-1325

Gwladys (m. 1336 yn Sixhills)

Tomas ap Rhodri 1300-1363

Owain Lawgoch 1330-1378

Cyfeiriadau

1. Princes of Gwynedd Archifwyd 2013-06-13 yn y Peiriant Wayback, princesofgwynedd.com. Adalwyd 2014.
2. Page, W (editor) (1906). "Houses of the Gilbertine order: The priory of Sixhills, A History of the County of Lincoln". tt. 194–195. Cyrchwyd 2014. Check date values in: |accessdate= (help)
3. Princes of Gwynedd Archifwyd 2013-06-13 yn y Peiriant Wayback, princesofgwynedd.com. Adalwyd 2014.
4. british-history.ac.uk; adalwyd Tachwedd 2015
5. www.thelittlehouseiusedtolivein.wordpress.com; adalwyd Tachwedd 2015

Llyfryddiaeth

• John Davies, Hanes Cymru (Llundain, 1990)
• Ralph Maud, Dafydd Tywysog Olaf Cymru ('Cofiwn', 1983). Cyfieithiad o'r erthygl Saesneg a gyhoeddywd yn Trafodion Anrhydeddus Gymdeithas y Cymmrodorion, 1968.
• J. Beverly Smith, Llywelyn ap Gruffudd, Tywysog Cymru (Caerdydd, 1986)