cy Christopher Wren

Christopher Wren
Christopher Wren
Ganwyd	20 Hydref 1632 (yn y Calendr Iwliaidd) ; East Knoyle
Bu farw	25 Chwefror 1723 (yn y Calendr Iwliaidd) ; Llundain
Man preswyl	Rhydychen
Dinasyddiaeth	Teyrnas Lloegr, Teyrnas Prydain Fawr
Alma mater	Ysgol Westminster; Coleg Wadham; Prifysgol Rhydychen ;
Galwedigaeth	pensaer, seryddwr, mathemategydd, ffisegydd, anatomydd, academydd, gwleidydd, cynlluniwr trefol
Swydd	Aelod o Senedd 1685-87, Member of the 1689-90 Parliament, Aelod o Senedd 1690-95, Aelod o Senedd 1701-02, llywydd y Gymdeithas Frenhinol, Savilian Professor of Astronomy, Surveyor of the Works
Cyflogwr	Charles Scarborough; Coleg Gresham; Coleg yr Holl Eneidiau; Prifysgol Rhydychen ;
Adnabyddus am	St Clement Danes, All-Hallows-the-Great, Marlborough House, St Mary Aldermary, Eglwys Gadeiriol Sant Pawl, Ysbyty Greenwich, Ysbyty Brenhinol Chelsea, Palas Hampton Court, Palas Kensington, Old Royal Naval College, Monument to the Great Fire of London, The Theatre Royal, Church of St Andrew, Holborn, St Augustine Watling Street, Pembroke College Chapel
Tad	Christopher Wren
Priod	Faith Coghill, Jane FitzWilliam
Plant	Christopher Wren Jr, Jane Wren, William Wren
Perthnasau	Matthew Wren, Matthew Wren
Gwobr/au	Marchog Faglor

Pensaer o Loegr oedd Syr Christopher Wren (20 Hydref 1632 – 25 Chwefror 1723). Ei waith enwocaf yw Eglwys Gadeiriol Sant Paul yn Llundain. Cynlluniodd oddeutu 52 o eglwysi yn Ninas Llundain yn dilyn Tân Mawr Llundain yn 1666, a chaiff ei gyfrif ymhlith pensaeri mwyaf Lloegr.^[1]

Ystyrir y Coleg Morwrol Brenhinol, Greenwich hefyd ymhlith ei waith enwocaf a Phalas Hampton Court.

Fe'i traethwyd mewn Lladin a gwaith Aristoteles ym Mhrifysgol Rhydychen lle astudiodd hefyd anatomeg, seryddiaeth, mathemateg ac, wrth gwrs, pensaerniaeth. Canmolwyd ei waith gwyddonol gan Isaac Newton a Blaise Pascal.

Plentyndod

Fe'i ganed yn East Knoyle yn Wiltshire, yn unig fab a oroesodd ei blentyndod; roedd ei dad o'r un enw: Christopher Wren (1589–1658) yn offeiriad ac enw ei fam oedd Mary Cox cyn iddi briodi. Pan aned Christopher ar 20 Hydref 1632 (392 mlynedd yn ôl), roedd ei dad yn offeiriad yn East Knoyle, cyn iddo gael ei ddyrchafu'n Ddeon Windsor yn 1635. Pan fu farw tad ei fam, etifeddodd y teulu cryn dipyn o arian.^[2]

Fe'i addysgwyd gartref gan ei dad a chan diwtor preifat. Ar 25 Mehefin 1650, cychwynodd ei addysg yng Ngholeg Wadham, Rhydychen.