|
আৰ্জেণ্টিনা  আৰ্জেণ্টিনা (ইংৰাজী: Argentina)আনুষ্ঠানিকভাৱে আৰ্জেণ্টাইন গণৰাজ্য দক্ষিণ পূব দক্ষিণ আমেৰিকাৰ এখন ৰাষ্ট্ৰ। আৰ্জেণ্টিনা দক্ষিণ আমেৰিকাত অৱস্থিত এখন দেশ। ভৌগোলিক আকাৰ আৰু জনসংখ্যাৰ ক্ষেত্ৰত ব্ৰাজিলৰ পিছতেই দক্ষিণ আমেৰিকাৰ দ্বিতীয় বৃহত্তম দেশ (ভৌগোলিক ক্ষেত্ৰফল: ২৭,৭৬,৬৫৬ বৰ্গ কিমি)। ইয়াৰ সীমা হৈছে পশ্চিমে ব্ৰাজিল, পশ্চিমে চিলি আৰু উত্তৰ-পশ্চিমে পাৰাগুৱে। দেশখন উত্তৰ-দক্ষিণত ২২° উত্তৰ আৰু ৫৫° উত্তৰ-ৰ মাজত ৩৭,৭০০ কিলোমিটাৰ দৈৰ্ঘ্যৰ বিস্তীৰ্ণ হৈ আছে মেট্ৰ' আকৃতি ত্ৰিভুজৰ দৰে যি ইয়াৰ আধাৰৰ পৰা প্ৰায় ২,৬০০ কিলোমিটাৰ বহল আৰু দক্ষিণ দিশে সংকুচিত। ইয়াৰ সীমা উত্তৰে বলিভিয়া আৰু পাৰাগুৱে, উৰুগুৱে আৰু ব্ৰাজিল উত্তৰ-পূবত, আৰু চিলি পশ্চিম দিশত অৱস্থিত। নামকৰণআৰ্জেণ্টিনা লেটিন শব্দ আৰ্জেণ্টামৰ পৰা অহা, যাৰ অৰ্থ ৰূপ। এই নামৰ লগত ৰূপৰ পাহাৰৰ কিংবদন্তী জড়িত, যি লা প্লেটালৈ যোৱা প্ৰথম য়ুৰোপীয়সকলৰ মাজত জনপ্ৰিয় আছিল। ইংৰাজীত দেশখন স্পেনীয় ভাষাৰ পৰা অনুকৰণ কৰি আৰ্জেণ্টাইন বোলা হয়।[1] প্ৰাকৃতিক পৰিৱেশপশ্চিমৰ পাহাৰীয়া অঞ্চলৰ বাহিৰে, দেশৰ বাকী অংশ মুখ্যতঃ নিম্নভূমি। দেশখন সাধাৰণতে চাৰিটা ভৌগোলিক অঞ্চলত বিভক্ত: এণ্ডিজ পৰ্বতমালা, উত্তৰ সমভূমি, পাম্পাছ আৰু পাটাগোনিয়া।[2] এণ্ডিজ পৰ্বতমালাই দেশৰ প্ৰায় ৩০ শতাংশ অঞ্চল আৱৰি আছে। উত্তৰ-দক্ষিণৰ পৰা পশ্চিমলৈ বিস্তীৰণ হোৱা এই পৰ্বতমালাটো আল্পছ নিৰ্মাণৰ সময়ত তৃতীয় পৰ্বতমালাত উত্থাপিত হৈছিল। ই চিলি দেশৰ সৈতে প্ৰাকৃতিক সীমা গঠন কৰে। এই পৰিসৰত মধ্য এছিয়াৰ পিছত সীমা নিৰ্ধাৰণ কৰা হয়। এই পৰিসৰত মধ্য এছিয়াৰ পিছত পৃথিৱীৰ সৰ্বোচ্চ শৃংগবোৰ অৱস্থিত, যেনে মাউণ্ট একনকাগুয়া (৭,০২৩ মিটাৰ), মাৰ্চিডাৰিঅ (৬,৬৭২ মিটাৰ) আৰু টুপাঙ্গাটো (৬,৮০২ মিটাৰ)। এই অঞ্চলত আঙুৰ, মালবেৰী আৰু অন্যান্য ফল প্ৰচুৰ পৰিমাণে খেতি কৰা হয়। উত্তৰ সমভূমি অঞ্চলত চাকো, মেছোপটেমিয়া আৰু মিচিওনিজ অঞ্চল আছে। এই অঞ্চলত এলুভিয়ামৰ ব্যাপক পোৱা যায়। বৰষুণৰ সময়ত বেছিভাগ অংশ বানপানীত আক্ৰান্ত হয়। চাকো অঞ্চলটো বন সম্পদেৰে সমৃদ্ধ আৰু মিচিওনাইজ য়েৰবা মেটৰ (এক প্ৰকাৰৰ চাহ) খেতি কৰা হয়। পাৰানা, পাৰাগুৱে আদি নদীৰে আৱৰি থকা মেছোপটেমিয়া পশুধনৰ বাবে বিখ্যাত। দেশৰ মাজভাগত অৱস্থিত, পাম্পাচ হৈছে এক অতি উৰ্বৰ আৰু বহল সমতল ঘাঁহনি। জনসংখ্যাৰ ৮০ শতাংশৰ সৈতে এই অঞ্চল দেশৰ আটাইতকৈ সমৃদ্ধ অংশ। কৃষি আৰু পশুপালন উদ্যোগৰ মুঠ উৎপাদনৰ প্ৰায় দুই-তৃতীয়াংশ ইয়াৰ পৰা প্ৰাপ্ত কৰা হয়। পাটাগোনিয়া অঞ্চলৰ ৰয় নিগ্ৰোৰ পৰা দেশৰ দক্ষিণ মূৰলৈকে (৭,৭৭,০০০ কিমি২) বিস্তৃত। ই এক অৰ্ধ-শুষ্ক আৰু কম জনবসতিপূৰ্ণ মালভূমি অঞ্চল। পশুপালন বিশেষকৈ ইয়াত ব্যৱসায় কৰা হয়। নদীবোৰ এণ্ডিজ পৰ্বতমালা বা উত্তৰৰ উচ্চ ভূমিত উৎপন্ন হয় আৰু পূৱদিশে প্ৰবাহিত হয় আৰু আটলাণ্টিক সাগৰলৈ নিষ্কাশিত হয়। প্ৰধান নদীবোৰ হৈছে পাৰানা, পাৰাগুৱে আৰু উৰুগুৱে। জলবায়ুদেশৰ জলবায়ু মুখ্যতঃ নাতিশীতোষ্ণ। অৱশ্যে, উত্তৰৰ চাকোৰ অত্যধিক গৰম জলবায়ু, মাজভাগত পাম্পাচৰ মনোৰম জলবায়ু, আৰু উপ-এণ্টাৰ্কটিক শীতলতাৰ দ্বাৰা প্ৰভাৱিত দক্ষিণ পাটাগোনিয়াৰ হিমবাহ অঞ্চলই জলবায়ুৰ বিভিন্নতা দেখুৱায়। সৰ্বাধিক তাপমাত্ৰা (৫৫°চে. উত্তৰ প্ৰান্তত আৰু দক্ষিণ প্ৰান্তত সৰ্বনিম্ন (১৮° চে.) পোৱা যায়। বৰষুণৰ পৰিমাণ পূবৰ পৰা পশ্চিমলৈ হ্ৰাস পায়। জনসংখ্যা আৰু নগৰদেশখনৰ জনসংখ্যাৰ বেছিভাগে অতীতৰ (১৮৮০) পৰা ইউৰোপৰ পৰা প্ৰৱজন কৰা(মুখ্যতঃ ইটালিয়ান আৰু স্পেনীয়)। দক্ষিণ আমেৰিকাৰ আন দেশবোৰৰ বিপৰীতে, ইয়াত নিগ্ৰো বা ভাৰতীয় আদিবাসীৰ সংখ্যা নগণ্য। এনেদৰে, দেশবাসীৰ মাজত জাতিগত আৰু সাংস্কৃতিক সাদৃশ্য আছে। স্পেনিছ হৈছে ৰাষ্ট্ৰীয় ভাষা। জনসংখ্যাৰ ৯৫ শতাংশ ৰোমান কেথলিক। নগৰীয়া জনসংখ্যাৰ আধা গ্ৰেটাৰ বুয়েনছ আইৰেছত বাস কৰে। এই অঞ্চলটো বিশ্বৰ সৰ্ববৃহৎ মহানগৰীয় অঞ্চলসমূহৰ ভিতৰত গণ্য কৰা হয়। মুখ্য চহৰবোৰ হৈছে বুয়েনছ আইৰেছ, ৰোজাৰিও, কৰডবা, লা প্লাটা, মাৰ ডেল প্লাটা, টুকুমান, ছাণ্টা ফে, পাৰানা, বাহিয়া ব্লাঙ্কা, ছাল্টা, কৰিণ্টিজ আৰু মাণ্ডোজা। যাতায়াত  .jpg) পাৰানা, উৰুগুৱে আৰু পাৰাগুৱে নদী অভ্যন্তৰীণ জল পৰিবহণৰ বাবে বিশ্ববিখ্যাত। মুখ্য বন্দৰবোৰ হৈছে বুয়েনছ আইৰেছ আৰু লা প্লাটা (দুয়োটা প্লাটা এচুৱেৰীত অৱস্থিত) আৰু বাহিয়া ব্লেকা। ৰোজেৰিঅ হৈছে পাৰানা নদীৰ সৰ্ববৃহৎ অভ্যন্তৰীণ বন্দৰ। বুয়েনছ আইৰেছ হৈছে নিউয়ৰ্কৰ পিছতেই পশ্চিম গোলাৰ্ধৰ দ্বিতীয় সৰ্ববৃহৎ বন্দৰ আৰু দেশখনৰ আমদানি আৰু ৰপ্তানিৰ ৮০ শতাংশ পৰিচালনা কৰে। আৰ্জেণ্টিনাত লেটিন আমেৰিকাত সৰ্ববৃহৎ ৰেল ব্যৱস্থা আছে। ২০০৮ চনত ৩৬,৯৬৬ কিমি (২২,৯৭০ মাইল) অপাৰেটিং লাইনৰ সৈতে, প্ৰায় ৪৮,০০০ কিমি (২৯,৮২৬ মাইল)ৰ সম্পূৰ্ণ নেটৱৰ্কে সামৰি লৈছে। [3] ৰেলপথে প্ৰণালীটোৱে ২৩খন প্ৰদেশৰ লগতে বুয়েনছ আইৰেছ চিটিক সংযোগ কৰিছে আৰু সকলো চুবুৰীয়া দেশৰ সৈতে সংযোগ স্থাপন কৰাত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিছে। ২০১৩ চনত এক হাজাৰতকৈও অধিক ৰনৱেৰ [4]সৈতে ১৬১টা বিমানবন্দৰ আছিল। [5]বুয়েনছ আইৰেছৰ ডাউনটাউনৰ পৰা প্ৰায় ৩৫ কিলোমিটাৰ (২২ মাইল) দূৰত্বত অৱস্থিত এজেইজা আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বিমানবন্দৰ দেশৰ ভিতৰতে সৰ্ববৃহৎ। তাৰ পিছত মিছিওনেছত কাটাৰাটাছ ডেল ইগুৱাজু আৰু মেণ্ডোজাৰ এল প্লামেৰিলোৰ বিষয়ে উল্লেখ কৰিব পাৰি। অৰ্থনীতিবিশ্ব বেঙ্কৰ মতে আৰ্জেণ্টিনাৰ অৰ্থনীতি হৈছে ২০১৭ বিত্তীয় বৰ্ষৰ বাবে এক উচ্চ উপাৰ্জনৰ অৰ্থনীতিৰ দেশ। [6]আৰ্জেণ্টিনা লেটিন আমেৰিকাৰ ভিতৰত তৃতীয় বৃহত্তম অৰ্থনীতি আৰু ব্ৰাজিলৰ পিছত দক্ষিণ আমেৰিকাৰ দ্বিতীয় বৃহত্তম অৰ্থনীতিৰ দেশ।[7] দেশৰ তুলনামূলক সুবিধাবোৰৰ ভিতৰত আছে সমৃদ্ধ প্ৰাকৃতিক সম্পদ, উচ্চ শিক্ষিত জনসংখ্যা, ৰপ্তানি-মুখী কৃষি খণ্ড, আৰু এক বৈচিত্ৰ্যপূৰ্ণ ঔদ্যোগিক আধাৰ। আৰ্জেণ্টিনাৰ অৰ্থনৈতিক অৱস্থা ঐতিহাসিকভাৱে যথেষ্ট অসম আছিল। উচ্চ অৰ্থনৈতিক বিকাশ তীব্ৰ মন্দাৱস্থাৰ সৈতে সলনি হৈছিল। বিশেষকৈ বিংশ শতিকাৰ পৰা যেতিয়া উপাৰ্জন বৃদ্ধিয়ে বৈষম্য আৰু দৰিদ্ৰতা দুয়োটা বৃদ্ধি কৰিছিল। বিংশ শতিকাৰ আৰম্ভণিতে, আৰ্জেণ্টিনা বিশ্বৰ জনমূৰি সৰ্বাধিক জিডিপি থকা দহখন দেশৰ ভিতৰত কানাডা আৰু অষ্ট্ৰেলিয়াৰ সমান আছিল আৰু ফ্ৰান্স আৰু ইটালী দুয়োখন দেশতকৈ আগবাঢ়ি আছিল।[8] আৰ্জেণ্টিনা হৈছে বিশ্বৰ অন্যতম গুৰুত্বপূৰ্ণ খাদ্য উৎপাদক আৰু খাদ্য ৰপ্তানিকৰ্তা। পাম্পাজত সৰ্বাধিক খেতি কৰা ঘেঁহু হৈছে মুখ্য বাণিজ্যিক শস্য। এই অঞ্চলৰ অন্যান্য গুৰুত্বপূৰ্ণ শস্যবোৰ হৈছে মাকৈ, বাৰ্লি, ওটচ, পাটুৱা আৰু আলফালফা। দেশৰ আন প্ৰান্তত বৃহৎ পৰিমাণে চয়াবীন, সূৰ্যমুখী ফুলৰ বীজ, কুঁহিয়াৰ, কপাহ, আঙুৰ, জলফাই আদি উৎপাদন কৰা হয়। মাংস, চামৰা আৰু ঊণৰ উৎপাদন আৰু ৰপ্তানিৰ দিশৰ পৰা আৰ্জেণ্টিনা হৈছে বিশ্বৰ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ দেশ। পশুপালন উদ্যোগ মুখ্যতঃ পাম্পাচ অঞ্চলত বিকশিত কৰা হৈছে। দেশত দুগ্ধ উদ্যোগো যথেষ্ট বৃদ্ধি পাইছে। এই দেশখনে মীন পালনৰ বিকাশৰ সম্ভাৱনাৰ সৈতেও আগবাঢ়ি আছে। আৰ্জেণ্টিনাৰ মুদ্ৰা ২০১৮ চনত প্ৰায় ৫০% হ্ৰাস হৈ প্ৰতি আমেৰিকান ডলাৰত ৩৮ আৰ্জেণ্টিনা পেচোতকৈ অধিক হৈছে [9] আৰু বৰ্তমান আৰ্জেণ্টিনা আন্তৰ্জাতিক মুদ্ৰা নিধিৰ পৰা এক ষ্টেণ্ড বাই কাৰ্যসূচীৰ অধীনত আছে। এফটিএছই গ্লোবেল ইকুইটি ইণ্ডেস্ক (২০১৮)ৰ দ্বাৰা আৰ্জেণ্টিনাক এক উদীয়মান বজাৰ হিচাপে গণ্য কৰা হয় আৰু জি-20ৰ অন্যতম মুখ্য অৰ্থনীতিৰ দেশ। আৰ্জেণ্টিনাৰ প্ৰদেশ সমূহ 
তথ্য সংগ্ৰহ
|
Portal di Ensiklopedia Dunia
