|
আলিগড় মুছলিম বিশ্ববিদ্যালয় আলিগড় মুছলিম বিশ্ববিদ্যালয় ভাৰতৰ উত্তৰ প্ৰদেশৰ আলিগড়ত অৱস্থিত এখন কলেজীয়া, কেন্দ্ৰীয় আৰু গৱেষণা বিশ্ববিদ্যালয়, যিখন বিশ্ববিদ্যালয়ক প্ৰথমে ছাৰ চৈয়দ আহমদ খানে ১৮৭৫ চনত মহম্মদী এংলো-অৰিয়েণ্টেল কলেজ হিচাপে প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল।[1] বিশ্ববিদ্যালয়খনে পৰম্পৰাগত আৰু আধুনিক শিক্ষাৰ শাখাৰ ৩০০ৰো অধিক পাঠ্যক্ৰম আগবঢ়ায়, আৰু ভাৰতৰ সংবিধানৰ আৰম্ভণিৰ সময়ত সপ্তম সূচীৰ অধীনত ঘোষণা কৰা ৰাষ্ট্ৰীয় গুৰুত্বপূৰ্ণ প্ৰতিষ্ঠান ৭ জনীয়া ন্যায়াধীশ উচ্চতম ন্যায়ালয়ৰ বিচাৰপীঠে (৪:৩ সংখ্যাগৰিষ্ঠতাৰে) ১৯৬৭ চনৰ এছ. আজিজ বাছা বনাম ইউনিয়ন অৱ ইণ্ডিয়া, বিধিৰ দ্বাৰা নিগমিত প্ৰতিষ্ঠান এটা সংখ্যালঘু প্ৰতিষ্ঠান বুলি দাবী কৰিব নোৱাৰে বুলি ধৰি লৈ।[2]
ইতিহাস  আলিগড় মুছলিম বিশ্ববিদ্যালয়ৰ ইতিহাস আৰম্ভ হৈছে আলিগড় আন্দোলনৰ পৰা, যিটো আন্দোলন আছিল ব্ৰিটিছ ভাৰতৰ মুছলমানসকলৰ বাবে পশ্চিমীয়া শৈলীৰ শিক্ষা প্ৰতিষ্ঠা কৰা। আলিগড়ত মুহাম্মাদান এংলো অৰিয়েণ্টেল কলেজ প্ৰতিষ্ঠা কৰা ছাৰ চৈয়দ আহমেদ খানে এই আন্দোলনৰ সূচনা কৰিছিল। ছাৰ চৈয়দে আলিগড়ত অৱসৰ গ্ৰহণ কৰে, আৰু কলেজখনৰ বাবে ধন সংগ্ৰহৰ দায়িত্ব লয়, আৰু কেম্পাছসমূহ নিৰ্মাণৰ তদাৰক কৰে। ১৮৯৮ চনত ছাৰ চৈয়দৰ মৃত্যুৰ পিছত মহাবিদ্যালয়খনক বিশ্ববিদ্যালয়লৈ ৰূপান্তৰিত কৰিবলৈ এটা পুঁজি গঠন কৰা হয়। প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধৰ সময়ত খিলাফত আন্দোলনৰ উত্থানৰ লগে লগে মহাবিদ্যালয়খন মুছলমান ৰাজনৈতিক কাৰ্যকলাপৰ কেন্দ্ৰবিন্দু হৈ পৰে। ১৯২০ চনত ব্ৰিটিছ চৰকাৰৰ এক আইনত মহাবিদ্যালয়খন আলিগড় মুছলিম বিশ্ববিদ্যালয়লৈ ৰূপান্তৰিত হয়। ১৯৩৫ চনত অভিযান্ত্ৰিক মহাবিদ্যালয়খন প্ৰতিষ্ঠা কৰা হয়। বিশ্ববিদ্যালয়খন ৰাজনীতিৰ কেন্দ্ৰবিন্দু হৈয়েই থাকিল। ভাৰতীয় স্বাধীনতা আন্দোলন আৰু পাকিস্তান আন্দোলন দুয়োটাই বিশ্ববিদ্যালয়খনত টান লাভ কৰিছিল। মহিলাৰ শিক্ষাআলিগড় মুছলিম বিশ্ববিদ্যালয়ৰ মহিলা মহাবিদ্যালয়খনৰ প্ৰতিষ্ঠাপক শ্বেখ আব্দুল্লাই মহিলা শিক্ষাৰ বাবে হেঁচা প্ৰয়োগ কৰিছিল। লেখা লিখিছিল আৰু লগতে মাহেকীয়া মহিলা আলোচনী খাটুনও প্ৰকাশ কৰিছিল। মহিলাৰ বাবে মহাবিদ্যালয়খন আৰম্ভ কৰিবলৈ তেওঁ সংযুক্ত প্ৰদেশৰ উপ-ৰাজ্যপালৰ ওচৰলৈ এটা প্ৰতিনিধি দলৰ নেতৃত্ব দিছিল আৰু লগতে ভোপালৰ বেগম চুলতান জাহানলৈও প্ৰস্তাৱ লিখিছিল। বেগম জাহানে মহিলাৰ শিক্ষাৰ বাবে প্ৰতিমাহে ১০০টকা অনুদান আবণ্টন দিছিল। ১৯০৬ চনৰ ১৯ অক্টোবৰত তেওঁ আলিগড়ৰ ভাড়াঘৰত পাঁচগৰাকী ছাত্ৰ-ছাত্ৰী আৰু এগৰাকী শিক্ষকৰ সৈতে ছোৱালীৰ বাবে এখন বিদ্যালয় সফলতাৰে আৰম্ভ কৰে।তেওঁ আৰু তেওঁৰ পত্নী ৱাহিদ জাহান বেগম ছোৱালীৰ হোষ্টেলৰ আধাৰশিলা স্থাপন কৰে। ১৯১১ চনৰ ৭ নৱেম্বৰত সংগ্ৰামৰ পিছত। পিছলৈ ১৯২১ চনত এখন হাইস্কুল প্ৰতিষ্ঠা কৰি ১৯২২ চনত মধ্যম মহাবিদ্যালয়ৰ মৰ্যাদা লাভ কৰি অৱশেষত ১৯৩৭ চনত স্নাতক মহাবিদ্যালয় হিচাপে আলিগড় মুছলিম বিশ্ববিদ্যালয়ৰ গঠনকাৰী হৈ পৰে।পিছলৈ আব্দুল্লাৰ কন্যা সন্তানসকলেও মহিলা মহাবিদ্যালয়খনৰ অধ্যক্ষ হিচাপে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰে। তেওঁৰ এগৰাকী কন্যা আছিল মুমতাজ জাহান হাইদৰ। যাৰ অধ্যক্ষ হিচাপে থকা সময়ছোৱাত মৌলানা আব্দুল কালাম আজাদে বিশ্ববিদ্যালয়খন ভ্ৰমণ কৰি ৯,০০,০০০ টকা অনুদান আগবঢ়াইছিল। মহিলা মহাবিদ্যালয় স্থাপনৰ লগত জড়িত আছিল। বিভিন্ন পাঠ্যক্ৰমৰ বাহিৰৰ অনুষ্ঠানৰ আয়োজন কৰিছিল। মুছলমান মহিলাৰ বাবে শিক্ষাৰ গুৰুত্ব পুনৰ দৃঢ় কৰিছিল।পেছাদাৰী পাঠ্যক্ৰমসমূহ সহ-শৈক্ষিক ব্যৱস্থাৰে পৰিচালিত হয়। মহিলা ছাত্ৰীসকলক সুপ্ৰতিষ্ঠিত ছটা হল অৱ ৰেচিডেন্সত ৰখা হয় য’ত তেওঁলোকৰ বাসস্থান আৰু অধ্যয়নৰ সকলো সুবিধা আছে। এই হলবোৰৰ ভিতৰৰ হোষ্টেলবোৰত পঢ়া কোঠা, কমন ৰুম, ক্ৰীড়াৰ সুবিধা, ডাইনিং হল আদি আছে। তথ্য উৎস
|
||||||||||||||||||||||||||||||
