|
Venezuela
A Republica Bolivariana de Venezuela ye un país situato en o norte d'America d'o Sud. O territorio venezolano incluye, amás, diversas islas localizatas en a mar Caribe. Venezuela muga con Guyana a l'este, Brasil a lo sud, Colombia a l'ueste. As islas de Trinidad y Tobago, Grenada, Santa Lucia, Barbados, Curaçao, Bonaire, Aruba, Sant Vicent y as Granadinas y as Islas de Sotavento que se troban a mán d'a costa venezolana. Cheografía fisicaVenezuela ye situata en o Hemisferio Norte, encara que l'extremo meridional continental se troba muit amán d'a linia d'o ecuador terrestre. O suyo territorio continental ye integrato por una masa compacta que s'estendilla d'este ta ueste y que perteneixe a la placa sudamericana; o territorio insular comprende un conchunto d'archipielagos, islas y isletas d'a mar Caribe. Por a suya cheografía bi ha una gran diversidat de recursos naturals, prencipalment enercheticos y minerals, y tamién una gran diversidat d'especies y ecosistemas. O país muga a lo norte con a mar Caribe u mar d'as Antillas con una longaria de costa de 2.813 km; tien mugas maritimas con as auguas territorials de Trinidad y Tobago, as Antillas Neerlandesas, Grenada, Puerto Rico y as Islas Vírchens. Comparte 2.050 km de muga terrestre con Brasil a lo sud; 743 km a l'este con Guyana y 2.250 km a l'ueste con Colombia. RelieuO relieu venezolano abarta tres unidaz cheograficas, que son d'ueste ta este:
 Os Andes septentrionals se bifurcan en dos cadenas montañosas, que se creyoron mientres a Era terciaria, que se deseparan en l'extremo norte d'a sierra oriental colombiana. A cadena occidental ye constituita por a sierra de Perijá en a muga con Colombia, que tien una altaria maxima de 3.750 m. A cadena oriental forma a sierra de Mérida, que tien una altaria maxima de 4.980 m en o Pico Bolívar, o punto mas alto d'o país. Istas dos cadenas rodian a depresión d'o Laco de Maracaibo, que con 13.280 km² ye o mas gran d'America d'o Sud. O laco ocupa una ampla depresión ubierta a lo golfo de Venezuela. O suyo subsuelo tien numerosas reservas d'hidrocarburos. Entre o Laco de Maracaibo, a sierra de Mérida y a mar Caribe se troban as sierras y as vals fundas (hondonadas) d'o sistema Lara-Falcón formato por tres aliniacions orograficas orientatas de sud-ueste ta nord-ueste. Enta l'este, a rechión montanyosa venezolana s'estendilla y rodia una vegata mas a costa d'o Caribe, formando o sistema montanyoso d'o Caribe que tien una altaria maxima de 2.765 m en o Pico Naiguatá y que ye formato por a sierra d'o Caribe y a sierra d'o Interior, as dos orientatas d'este ta ueste, y en meyo d'ellas se troba la depresión d'o Laco de Valencia. A la fin, a l'este d'o sistema montanyoso d'o Caribe se troba o macizo de Cumaná que forma as peninsulas d'Araya y Paria entre os golfos de Caraico y Paria. A rechión d'as planas de l'Orinoco ocupa la depresión central que s'estendilla entre as montanyas andinas a lo nord-este y a val de l'Orinoco a l'este y a lo sud y que rodía a l'altiplán de Guayana. Ye integrata por una gran plana que fue cubierta por a mar en epocas historicas antigas, y que ha dato orichen a los chacimientos d'hidrocarburos. A l'este y a lo sud de l'Orinoco se troba l'altiplán de Guayana que, debito a la erosión, ha creyato un relieu secundario de chicoz serratos, que puyan a moniquet dica formar a muga con Brasil en a cadenas montanyosa de Tairapecó, Parima y Pacaraima; estando lo mont Roraima, con 2.810 o punto mas alto.  Hidrografía Venezuela tien una gran cantidat de recursos hidricos. O 74,5% d'as auguas fluvials desembocan en l'oceano Atlantico, un 20,7% en a mar Caribe y o 4,5% s'unen a lo río Amazonas. Un chicot porcentache desembocan en a cuenca endorreica d'o Laco de Valencia. Asinas, tres cuatrenas partis d'o país perteneixen a la cuenca de l'Orinoco, que desemboca en l'Atlantico a traviés d'un gran delta. Ye o tercer río mas cabaloso d'America d'o Sud. Os afluents mas importants de l'Orinoco son o Ventuari, o Caroní, o Cauri, l'Aro, o Guaviare, o Vichada, o Meta y l'Apure. Una parti d'as auguas de l'Orinoco rematan en l'Amazonas por meyo d'a canal natural de Casiquiare que comunica con o río Negro. D'atra man, os ríos mas importants d'a cuenca d'a mar Caribe desembocan en o Laco de Maracaibo: Cotatumbo, Escalante y Chamba, curtos y cabalosos. FaunaA fauna bi ye diversa y abundant, con presencia de mamifers caracteristicos d'a zona tropical. Venezuela ye un d'os países con mayor variedat d'especies d'aus. Os reptils i son tamién nombrosos, y se i troba una gran variedat de peixes. En 2004 i existiban 219 especies en periglo d'extinción, entre ellas o Thripophaga cherriei. ClimaVenezuela se troba de tot en os tropicos sobre l'ecuador a arredol de 12° N. O suyo clima vareya dende planas humidas de baixa elevación, an as temperaturas promeyo anyals alcanzan os 35 °C, dica cheleras y tierras altas (os sasos)) con una temperatura meya anyal de 8 °C. A precipitación anyal vareya de 430 mm en as partis semiaridas d'o nord-ueste a mas de 1000 mm en o delta de l'Orinoco en o cabo este y la chungla amazonica en o sud. Lo livel de precipitación ye mas baixo en o periodo dende agosto dica abril. Unatra caracteristica d'o clima ye ista variación en tot o país per a existencia d'una cadena montanyosa denominada Cordelera d'a Costa que trascruza lo país d'este a ueste. A mayoría d'a población vive en istas montanyas. O país se trestalla en cuatro redoladas de temperatura horizontals basadas sobretot en a elevación. En a redolada tropical, per debaixo d'os 800 m d'altaria, as temperaturas son calidas, con promeyos anyals que oscilan entre 26 y 28 °C. A rechión templada oscila entre 800 y 2000 m d'altaria con promeyos de 12 a 25 °C; muitas d'as ciudaz de Venezuela, incluyida a suya capital, se troban en ista rechión. As condicions mas fredas con temperaturas de 9 a 11 °C se troban en a redolada freda entre 2000 y 3000 m d'altaria, especialment en os Andes, an os feners y os campos de nieu permanent con promeyos anyals per debaixo de 8 °C cubre la tierra per dencima d'os 3000 metros en os sasos. A temperatura mas alta rechistrada estió de 42 °C en Machiques, y la temperatura mas baixa rechistrada estió de -11 °C, s'ha informau dende una gran altaria deshabitada en Páramo de Piedras Blancas (en l'Estau Mérida), encara que no existen reportes oficials, se conoixen temperaturas mas baixas en as montanyas d'a Sierra Nevada de Merida. Organización politico-administrativaVenezuela ye trestallata politicament y administrativa en 23 estaus, 1 Districto Capital, 1 Dependencias Federales (72 islas) y 1 territorio reclamato (Guayana Esequiba).
¹ Territorio reclamato por Venezuela (perteneixient actualment a Guyana). Politica y gobiernoVenezuela ye un estau democratico y social de Dreito y de Chusticia con forma d'estau Federal. En 1999 con a nueva Constitución s'establioron cinco poders publicos nacionals; o Poder executivo, lechislativo, chudicial, electoral y ciudadán. O poder executivo domina la estructura de gubierno nacional, o president ye esleyiu ta un periodo de 6 anyadas, exerce a la vez como chefe d'o Estau y d'o Gubierno. O Parlamento de Venezuela, dito Asemblea Nacional, ye composato por 167 deputatos. En o Poder chudicial existe o Tribunal Supremo de Justicia o maximo tribunal d'o país. O Poder ciudadán tien un Consejo Moral Republicano que agrupa la Defensoria d'o Pueblo, o Ministerio Publico y a Contraloría Cheneral d'a Republica. O Poder Electoral ye conformato por o Consejo Nacional Electoral. Partitos politicos
Cheografía humana y sociedatGastronomíaA cocina venezolana ye influenciada per as tradicions europeas (italiana, espanyola, portuguesa y francesa), africanas occidentals y indichenas. A cocina venezolana vareya muito d'una rechión a unatra. As virollas basicas incluyen panizo, roz, platanos, fresols y cuantas carnes. As trunfas, os tomates, os brunos, as alberchenas, as crabazas, os espinais y os carbacins tamién son guarnicions comuns en a dieta venezolana. Venezuela tamién ye conoixida per tener una gran variedat de queso blanco, per un regular nombrau per rechión cheografica. Cualques platos tipicos son: l'arepa, o pabellón criollo, l'hallaca, o sancocho y la cachapa. EsporteOs esportes mas populars de Venezuela están o fútbol y o béisbol, atros esportes importants son o basketbol, voleivol, tenis, boxeo y rugby. Se veiga tamién
Referencias
Vinclos externos
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
.svg)
Portal di Ensiklopedia Dunia
