O chilo
O chilo (Skrik, en noruego, 1893) ye un d'os cuadros mas conoixitos d'o expresionismo, y una d'as prencipals obras de l'artista y pintor noruego Edvard Munch. Simboliza l'hombre moderno sozmeso a una crisi d'angustia existencial. O paisache d'o fondo ye o fiordo d'Oslo, visto dende o tozal d'Ekeberg. Munch fació cuatre versions d'o cuadro, estando-ne as mas conoixitas una feita con tempera sobre cartón (Museu Munch d'Oslo), y una feita con olio, tempera y pastel sobre cartón (Galería Nacional d'Oslo). A tercera versión perteneix tamién a o Museu Munch, y a cuatrena ye en una colección particular. Respective a O chilo, Munch escribió: Feba una gambadeta con dos amigos per un camín -o sol s'ascondeba- y de sopetón o cielo se tornó d'un royo sangre... Cansato, m'aturé, emparando-me sobre un cletato... Bi heba sangre y luengas de fuego dalto d'o fiordo azul-negro y d'a ciudat... Os amigos míos continoron; yo me i quedé, tremolando d'angustia... Y sentié un chilo infinito que esnabesaba l'universo.
O 12 de febrero de 1994, roboron o cuadro d'a Galería Nacional. En primeras se sospeitó d'os activistas antialbortistas de Noruega, pero a sospeita resultó falsa. Tres meses dimpués, demandaban 1 millón de dólars americanos a o gubierno noruego per o cuadro, pero lo gubierno i refusó. Retroboron o cuadro lo 7 de mayo per meyo d'una operación d'a policía noruega en colaboración con a policía britanica y o Museu Getty. En 1996, o cuadro estió d'inspiración ta Wes Craven en a cinta clamata Scream (O chilo) a l'hora de creyar a mascarota que i porta l'asasinador. O 22 d'agosto de 2004, roboron a man armata la versión mas conoixita d'o Museu Munch, devez que un altro cuadro de Munch, A Madonna. Seguntes o diario sueco Svenska Dagbladet, o cuadro ye estato cremato. Vinclos externos |
Portal di Ensiklopedia Dunia