|
Laos
A Republica Democratica Popular Lao (Laos) ye un país y estato sin de salita a lo mar d'o sud-este asiatico, muga con Birmania, a Republica Popular China a lo norueste, Vietnam a l'este, Cambocha a lo sud, y Tailandia a l'ueste. O termin lao ye emplegato mas con frecuencia ta referir-se a la luenga dominant y a chent de Laos. Ye tamién una forma de latinizada d'a palabra Laos en a luenga Lao (ລາວ). Ye a vegadas emplegata en anglés ta referir-se tamién a lo país. O país se clamó Lan Xang ("Tierra d'o Millón d'Elefants") entre os sieglos XIV y XVIII. HistoriaPrehistoriaOs restos arqueolochicos mas antigos d'o país se troban en a clamata Plana d'as charras, una plana a 1.200 metros d'altaria sobre o livel d'a mar, con restos de charras d'arredol d'os sieglos V aC-VIII dC. Arredol d'o sieglo V dC, o país fue chusmeso a influencias d'os primitivos reinos khmers, incluyindo entre istas influencias a civilización india u o budismo, que plegó a Laos a traviés d'a civilización Dvaravati. D'ixas calendatas ye o chacimiento arqueolochico de Vat Phou, en o sud d'o país. Plegata d'os tais ta la rechión Arredol d'o sieglo XII plegan ta la rechión os pueblos tais dende os suyos territorios orichinals en a China meridional, y en 1333 se funda o clamato Lan Xang (o país d'o millón d'alifants), y tien lugar a implantación definitiva en o país d'a relichión budista. O reino se consolida y, dimpués d'a primera capital en Luang Prabang, arredol de 1550 se converte en nueva capital l'actual capital d'o país, Vientiane. Con l'anexión de Chiang Mai, o reino plega ta la suya maxima extensión. A decadencia d'os sieglos XVII-XVIIISindembargo, en os sieglos XVII-XVIII bi ha una fragmentación d'o reino y bellas provincias pasan a mans de birmans, chineses u siameses. En 1798 Vientiane ye conquiesta por os siameses (l'actual Tailandia) que dominan os tres reinos que forman o país en o sieglo XIX. A colonización francesaEn 1893, o diplomatico francés Auguste Pavie, viceconsul de Francia en Luang Pragang, chunto con as accions de fuerza d'a Marina de Guerra francesa, que bloqueyó as costas de Tailandia, o Siam cedió a Francia a marguin ezquierda d'o río Mekong y signó tractatos en 1902 y 1904 reconoixendo o protectorau francés en Laos, integrato en 1899 en a Indochina francesa. Simbolo d'a situación de colonialismo francés, en 1904 puyó ta o tron Sisavang Vong, en un largo reinato dica 1959. Segunda Guerra MundialEn a Segunda Guerra Mundial, as tropas d'o Chapón ocuporon a colonia d'a Indochina francesa en diciembre de 1941, dimpués de l'ataque a Pearl Harbor. Os chaponeses tenioron o país en o suyo poder dica la fin d'a guerra, en 1945. Sindembargo, como que a ocupación militar chaponesa se fació con l'acuerdo d'o Gubierno d'a Francia de Vichèi d'o mariscal Pétain, oficialment o país seguiba sendo territorio francés. Dimpués d'a invasión chaponesa, Tailandia, que yera aliata d'o Chapón, obtenió a cesión por en 1941 a Francia de Vichèi d'os territorios laosianos a l'ueste d'o río Mekong. En os zaguers moments d'a guerra, os chaponeses, ta impedir o retorno d'as potencias colonials europeas, aduyaron a l'independencia d'o país, proclamata o 8 d'abril de 1945 por o rei Sisavang Vong acuciato por a presión chaponesa. PostguerraEn 1946, Francia concedió a Laos a suya autonomía en a clamata Union Française (Unión Francesa). En os Acuerdos de Chinevra en 1958, dimpués d'a redota en a Guerra d'Indochina (con a redota final en a batalla de Dien Bien Phu), Francia acceptó de conceder a suya independencia a os territorios d'a Indochina francesa: Laos, Cambocha y Vietnam, anque Vietnam yera dividito provisionalment entre Vietnam d'o Norte y Vietnam d'o Sud. Guerra d'o Vietnam En 1962, a situación en Laos yera de ruptura, encara que s'heba formato un Gubierno d'unidat nacional. A o sud d'o país yeran os anticomunistas y os partidarios d'a neutralidat en a Guerra de Vietnam, y a o norte yera o Panthet Lao. O país yera ocupato, amás, por as tropas d'Estaus Unius, Vietnam d'o Sud y Vietnam d'o Norte y por a guerrilla vietnamita, o Viet Minh, que s'enfrentaban en a Guerra d'o Vietnam. Os Estaus Unius en ista epoca deseyaban a neutralidat d'o país, y en 1962 o president estausunidense John F. Kennedy firmó un acuerdo con o Vietnam d'o Norte, ta a retirata de l'Exercito Popular vietnamita y d'o Exercito estausunidense. Sindembargo, os guerrillers d'o Viet Minth siguioron en o país, formando a clamata pista Hô Chi Minh u rota Hô Chi Minh ta l'abasteiximiento d'os guerrillers comunistas en o sud de Vietnam. En 1963, o Panthet Lao lanzó una ofensiva militar que ocupó gran parte d'o país. Encara que os Estaus Unius no quisioron d'embrecar-se con tropas de l'exercito regular, bi ninvioron as tropas especials, incluiendo tropas d'a CIA, ta adiestrar y armar a as tribus d'as montanyas contra os comunistas. Amás, os avions estausunidenses bombardeyaban o país, en a zona d'a pista Hô Chi Minh. Dica o 23 de febrero de 1973 no bi habió un alto o fuego en Laos. En 1975, en os moments finals d'a Guerra d'o Vietnam, o Panthet Lao derrocó a o rei Savang Vatthana (que abdicó o 2 d'aviento) y prenió o poder, creyando a Republica Democratica Popular de Laos. Organización territorial Laos ye dividito en 16 provincias (khoueng), 1 municipalidat* (kampheng nakhon), y una zona especial** (khetphiset):
Referencias
Vinclos externos
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
