Jim Thorpe
Wa-Tho-Huk (en Kikapú: "Sendero brillant"), baltizau como Jacobus Franciscus Thorpe y conoixiu popular y esportivament como Jim Thorpe. Naixiu supuestament o 28 de mayo de 1888 de Prague, en Oklahoma y muerto en Lomita, California o 28 de marzo de 1953, estió un polisportista estausunidense d'orichen amerindio d'a tribu d'os Fox & Sawk, y considerau un d'os esportistas mes polivalents d'a historia estando destacadas as suyas participacions en campionatos d'atletismo, basketbol, béisbol, fútbol americano y atros esportes en a suya epoca universitaria. Antiparte, participó como actor en alto u baico 70 cintas en o cine estausunidense con papels d'amerindio u relativos a los esportes mientres os anyos 1930 y 1940 muitas sin figurar en os creditos. En a suya honor, en 1953, dos anyos dimpués d'a suya muerte, a la ciudat de Mauch Chunk, en Pennsilvania, se li cambió o suyo nombre por Jim Thorpe. Apodada La Suiza d'America, a ciudat agora leva o suyo nombre y se convirtió en o suyo zaguer puesto de descanso an se construyió un puesto funerario en a plaza d'a villa con tierra traita d'a suya Oklahoma natal. Su filla Grace Thorpe, fue una destacada activista por os dreitos d'os amerindios, y su nieta Dagmar Thorpe ye una escritora, intelectual y activista amerindia. Controversia olimpicaEn l'anyo 1912 participó en os Chuegos d'Estocolmo de 1912 en as prebas de brinco de largaria, brinco d'altaria, pentatlón y decatlón a on en istas dos zagueras prebas ganó a medalla d'oro impresionando y emocionando a os espectadors dica tal punto que en entregar-le as dos medallas d'oro, o rei Gustau V de Suecia, le dició: Vusté sinyor, ye lo millor atleta d'o mundo. Tamién part L'anyo siguent, li fuoron retiradas as medallas por participar d'antis d'os Chuegos en partius de béisbol de forma remunerada,[1] a suya filla Grace Thorpe, una destacada activista por os dreitos d'os amerindios, luitó por o retorno d'as medallas olimpicas arrebatadas a su pai de forma inchusta, y a inclusión d'as suyas marcas en as listas de records mundials. Dimpués de muitos anyos de luita en os Estaus Unius con l'AAU (Amateur Athletic Unioon) y o COE (Comité Olimpico Estatatounitense) li retornoron o estatus d'atleta amateur que teneba en 1913. Con iste nuevo estatus y a evidencia de que a suya descalificación se fació dimfuera d'o periodo d'a regla d'os treinta dias, o president d'o COI Juan Antonio Samaranch en una reunión d'o comité eixecutivo fació una propuesta pa retornar-li as medallas que fue aprovada por unanimidat. O 18 de chinero de 1983, 30 anyos dimpués d'a suya muerte, en una cerimonia celebrada en Los Angeles li fuoron entregadas unas medallas conmemorativas a dos fillos suyos pues as medallas orichinals fuoron robadas d'o museo a on yeran.[2] ![]() Competicions internacionalsAtletismo
Filmografía[3]Como actor
Cintas sobre él
Referencias
Vinclos externos
|
Portal di Ensiklopedia Dunia