Là con trai của tiền vương Borommaracha I và là thành viên của Vương tộc Suphannaphum, Thong Lan đã kế vị cha mình lên ngôi vua Ayutthaya vào năm 750 lịch Chu La (tức Phật lịch 1931, Tây lịch 1388 hoặc 1389) khi mới 15 tuổi. Tuy nhiên vị vua xấu số chỉ trị vì được có 7 ngày trước khi bị lật đổ và xử tử bởi một cuộc đảo chính dẫn đầu bởi người họ hàng là Ramesuan thuộc gia tộc Vương tộc Uthong.[1]
Thong Lan là vị vua đầu tiên của Ayutthaya bị xử tử.[2]
Thong (tiếng Thái: ทอง) có nghĩa là "vàng" trong tiếng Thái. Lan (tiếng Thái: ลัน) là một từ cổ mà ý nghĩa của nó không được biết đến.[6]
Sử gia Suchit Wongthet (tiếng Thái: สุจิตต์ วงษ์เทศ) bày tỏ quan điểm lan rằng cái tên lan là một thuật ngữ Thái–Lào thời cổ xưa, chỉ một loại "bẫy lươn làm bằng tre". Nhà sử học này cũng cho rằng việc đặt tên người theo dụng cụ bẫy động vật là một tục lệ cổ xưa, trích dẫn tên riêng của Vua Rama I, tức Thong Duang (tiếng Thái: ทองด้วง), nghĩa là cái bẫy bằng vàng.[7]
Năm 731 lịch Chula (Phật lịch 1912, Tây lịch 1369 hoặc 1370), Ramathibodi I tạ thế. Ramesuan từ Lop Buri quay về Ayutthaya để kế vị.[16] Nhưng chưa đầy một năm thì Borommaracha đem quân từ Suphan Buri đến Ayutthaya giành ngôi. Ramesuan sau đó đã phải "dâng tặng" ngai vàng cho người dượng rồi trở về cai quản Lop Buri như trước.[15]
Trị vì
Năm 750 lịch Chula (Phật lịch 1931, Tây lịch 1388/89), Borommaracha I dẫn quân tấn công Chakangrao. Nhưng rồi nhà vua bị bệnh và chết trên tuyến hành quân.[17] Hoàng tử Thong Lan vì thế được đưa lên kế vị ngai vàng của Vương quốc Ayutthaya.[12]
Biên niên sử Thái Lan ghi rằng Thong Lan 15 tuổi khi lên ngôi.[1] Based on this information, Dựa trên thông tin này, Thong Lan có thể sinh vào năm 735 lịch Chula (tức năm 1373 hoặc 1374). Song theo Biên niên sử Van Vliet thì khi lên ngôi ông đã 17 tuổi.[12]
Sau khi Thong Lan trị vì được bảy ngày, Cựu vương Ramesuan đem quân từ Lop Buri quay về Ayutthaya để chiếm lại ngai vàng. Ramesuan đã ra lệnh xử tử Thong Lan tại một ngôi chùa có tên là Wat Khok Phraya (tiếng Thái: วัดโคกพระยา).[10] Thong Lan đã bị giết bằng cách một cây gậy làm bằng gỗ đàn hương đánh vào cổ, đó được coi là cách hành hình của người Thái đối với những nhân vật có dòng máu tôn quý.[18] Ramesuan sau đó bước lên ngai vàng Ayutthaya lần thứ hai.[19]
Sử gia Damrong Rajanubhab đã đưa ra một giả thuyết rằng: Boromracha I đã mang quân đội của mình đến Ayutthaya vào năm 732 lịch Chula vì một số vấn đề chính trị mà Ramesuan không thể giải quyết. Hai người có thể đã thỏa thuận rằng Ramesuan sẽ nhường quyền cai trị Ayutthaya cho Boromracha, đổi lại bản thân sẽ là trữ quân kế nhiệm. Nhưng khi có vẻ như thỏa thuận đã bị vi phạm và Boromracha lại truyền ngôi cho con trai mình - Thong Lan. Vì thế Ramesuan đã dùng vũ lực để chiếm lấy ngai vàng và giết chết Thong Lan.[20]
Các học giả hiện đại có suy nghĩ ngược lại. Suchit Wongthet (tiếng Thái: สุจิตต์ วงษ์เทศ) bày tỏ quan điểm rằng việc Boromracha đến Ayutthaya cùng quân đội rõ ràng là để "giành ngôi bằng vũ lực" (tức đảo chính theo thuật ngữ hiện đại), và Ramesuan trở về Lop Buri nhằm mục đích tích lũy thêm quyền lực và chờ cơ hội phản công.[21] Pramin Khrueathong (tiếng Thái: ปรามินทร์ เครือทอง) cũng tin rằng Boromracha đã dùng vũ lực để ép Ramesuan rời khỏi ngai vàng, và rằng đây có thể là lý do khiến Ramesuan căm hận và trút mối oán thù lên đầu con trai nhỏ của Boromracha - tức Thong Lan, để rồi giết chết đứa trẻ một cách dã man.[22]
Những sự kiện này là một phần của một loạt các cuộc xung đột giữa hai gia tộc Uthong va Suphannaphum. Tình trạng này sẽ còn kéo dài đến khi Suphannaphum giành được chiến thắng quyết định trước nhà Uthong vào cuối triều đại của vua Ramracha, để rồi cai trị Ayutthaya thêm hơn một thế kỷ rưỡi tiếp theo (1409 - 1569).[23]
Čhansuwan, ‘Ēkkarāt (2011). Samretthōt nư̄a rātchabanlang สำเร็จโทษเหนือราชบัลลังก์ [Deaths Over the Throne] (bằng tiếng Thái). Bangkok: Yipsī. ISBN9786167071329.
Kasētsiri, Chānwit (2005). Phetlœ̄t‘anan, Thamrongsak (biên tập). 'Ayutthayā prawattisāt læ kānmư̄ang อยุธยา ประวัติศาสตร์และการเมือง [Ayutthaya: History and Politics] (bằng tiếng Thái) (ấn bản thứ 4). Bangkok: Foundation for Promotion of Social Sciences and Humanities Textbooks Project. ISBN9749157273.
Phrarātchaphongsāwadān chabap phrarātchahatthalēkhā lem nưng พระราชพงศาวดาร ฉบับพระราชหัตถเลขา เล่ม ๑ [Royal Autograph Chronicle, Volume 1] (bằng tiếng Thái) (ấn bản thứ 8). Bangkok: Fine Arts Department of Thailand. 1991. ISBN9744171448.
Phrarātchaphongsāwadān krung sayām chabap mǭ bratle พระราชพงศาวดารกรุงสยาม ฉบับหมอบรัดเล [Doctor Bradley Royal Chronicle of Siam] (bằng tiếng Thái) (ấn bản thứ 2). Bangkok: Khōsit. 2006. ISBN9749489993.
Phrarātchaphongsāwadān krung sī 'ayutthayā chabap phan čhannumāt (čhœ̄m) læ 'ēkkasān 'ư̄n พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) และเอกสารอื่น [Phan Channumat (Choem)'s Royal Chronicle of Ayutthaya, and Other Documents] (bằng tiếng Thái). Nonthaburī: Sī Panyā. 2010. ISBN9786167146089.
Prachum phongsāwadān chabap kānčhanāphisēk lem nưng ประชุมพงศาวดาร ฉบับกาญจนาภิเษก เล่ม ๑ [Golden Jubilee Collection of Historical Archives, Volume 1] (bằng tiếng Thái). Bangkok: Fine Arts Department of Thailand. 1999. ISBN9744192151.
Prachum phongsāwadān phāk thī pǣtsip sǭng rư̄ang phrarātchaphongsāwadān krung sayām čhāk tonchabap khǭng britit miosīam krung london ประชุมพงศาวดาร ภาคที่ ๘๒ เรื่อง พระราชพงศาวดารกรุงสยามจากต้นฉบับของบริติชมิวเซียม กรุงลอนดอน [Collection of Historical Archives, Volume 82: A Royal Chronicle of the Kingdom of Siam from the Original Manuscripts of the British Museum, London] (bằng tiếng Thái) (ấn bản thứ 2). Bangkok: Fine Arts Department of Thailand. 1994. ISBN9744190256.
Princess Maha Chakri Sirindhorn Foundation (2011). Nāmānukrom phramahākasat thai นามานุกรมพระมหากษัตริย์ไทย [Directory of Thai Kings] (bằng tiếng Thái). Bangkok: Princess Maha Chakri Sirindhorn Foundation. ISBN9786167308258.
Somdet Phra Phonnarat (Kǣo) (1932). Čhunlayutthakārawong Phūk Sǭng จุลยุทธการวงศ ผูก ๒ [Chronicle of Minor Wars, Second Bundle] (bằng tiếng Thai). Bangkok: Sōphon Phiphat Thanākǭn.Quản lý CS1: ngôn ngữ không rõ (liên kết)
Somdet Phra Phonnarat (Kǣo) (2015). Phakdīkham, Sānti (biên tập). Phrarātchaphongsāwadān chabap somdet phra phonnarat wat phra chēttuphon trūatsǭp chamra čhāk 'ēkkasān tūakhīan พระราชพงศาวดาร ฉบับสมเด็จพระพนรัตน์วัดพระเชตุพน ตรวจสอบชำระจากเอกสารตัวเขียน [Royal Chronicle: Version by His Holiness Phonnarat of Wat Phra Chettuphon, Checked Against Manuscripts] (bằng tiếng Thái). Bangkok: Rama I Scholarship Foundation Under His Majesty's Patronage. ISBN9786169235101.
Van Vliet, Jeremias (2003). Wongthēt, Sučhit (biên tập). Phongsāwadā krung sī 'ayutthayā chabap wan walit phutthasakkarāt song phan nưng rǭi pǣtsip sǭng พงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับวันวลิต พ.ศ. ๒๑๘๒ [Van Vliet Chronicle of Ayutthaya, 2182 BE (1640 CE)] (bằng tiếng Thái). Translated by Wanāsī Sāmanasēn (ấn bản thứ 2). Bangkok: Matichon. ISBN9743229221.
