Nishiyama Tomoka
Nishiyama Tomoka ( Sự nghiệp kỳ thủGia nhập Trường đào tạo Kỳ thủNishiyama Tomoka bắt đầu học chơi shogi nhờ cha và người chị Nishiyama Shizuka hơn 3 tuổi,[6] sau đó tham gia các lớp học cờ năm lên 5 tuổi.[7] Cô thường chơi cờ với các đối thủ nam,[6] và khi tới năm hai Sơ trung (tương đương lớp 8 của Việt Nam), Nishiyama tham gia kỳ thi đầu vào của Trường Đào tạo Kỳ thủ trẻ, giành 8 chiến thắng liên tiếp từ đó đủ điều kiện để theo học tại cơ sở của Liên đoàn Shogi Nhật Bản. Năm 2009, cô chiến thắng Giải Vô địch Shogi Nữ Sơ trung toàn quốc[8] Ngày 7 tháng 10 năm 2010, ở năm hai Sơ trung, cô chính thức gia nhập Trường đào tạo Kỳ thủ tại Kansai, với mức xếp hạng Lục cấp.[6] Vào tháng 5 năm 2011, Nishiyama gặp Satomi Kana Nữ Lưu Tam quán trong kỳ thi thăng hạng Nhất cấp (1-kyu) tại Trường đào tạo, khi đó cô ở mức xếp hạng Tứ cấp (4-kyu) đã thua ván đấu đó[9]. Tháng 1 năm 2014, cô được thăng lên hạng Sơ đẳng (1-dan) ở tuổi 18 và 7 tháng, trở thành người phụ nữ thứ hai - người phụ nữ trẻ tuổi nhất trong hệ thống chuyên nghiệp khi đó[10]. Tháng Chín cùng năm, cô trở thành người phụ nữ thứ hai, đồng thời trẻ tuổi nhất được thăng lên Nhị đẳng (2-dan) (19 tuổi 2 tháng)[11]. Tháng 12 năm 2015, cô trở thành người phụ nữ thứ hai - kỳ thủ nữ trẻ nhất được thăng cấp lên Tam đẳng (3-dan) (20 tuổi, 5 tháng)[12]. Cô bắt đầu tham gia Giải đấu Tam đẳng (三段リーグ) kể từ kỳ thứ 59 (kỳ đầu của năm 2016)[12]. Cô là kỳ thủ nữ duy nhất trong lịch sử (tính tới tháng 9 năm 2022)[13][14] nhận được điểm thăng cấp ở Giải đấu Tam đẳng (dành cho kỳ thủ xếp trong tốp đầu nhưng không thể thăng lên Tứ đẳng do xét hiệu số). Ngoài ra, một trong những đối thủ của cô tại đây là Fujii Sota, người đã chiến thắng chính Nishiyama ở ván thi đấu cuối cùng ở kỳ 59 của Giải đấu Tam đẳng để trở thành kỳ thủ chuyên nghiệp. Trong khi luyện tập ở Trường đào tạo Kỳ thủ, cô cũng tham gia các giải danh hiệu Nữ Lưu và trong năm 2014, Nishiyama Tomoka lần đầu tiên xuất hiện ở một loạt trận tranh danh hiệu - Nữ Lưu Vương Tọa Chiến kỳ 4, khiêu chiến đương kim Nữ Lưu Vương Toạ khi đó là Kato Momoko, và thất bại với kết quả 0-3 chung cuộc[15]. Vào ngày 24 tháng 5 năm 2018, Nishiyama giành danh hiệu đầu tiên của mình khi chiến thắng loạt 5 ván tranh ngôi tại Giải MyNavi Nữ mở rộng lần thứ 11 trước đương kim Nữ Vương cũng chính là Kato Momoko với tỉ số 3-1 chung cuộc[16]. Cô là người thứ hai không phải Nữ Lưu kỳ sĩ giành được một danh hiệu Nữ Lưu, cũng sau Kato.[17] Vào ngày 22 tháng 5 năm 2019, cô chiến thắng loạt tranh ngôi tại Giải MyNavi Nữ mở rộng lần thứ 12 trước khiêu chiến giả Satomi Kana Nữ Lưu Tứ quán với tỉ số 3-1, từ đó bảo vệ thành công danh hiệu Nữ Vương.[18] Ngày 1 tháng 11 cùng năm, cô cũng giành chiến thắng quyết định 2-1 trước Satomi Kana Nữ Lưu Vương Tướng để cùng lúc sở hữu hai danh hiệu (Nữ Lưu Nhị quán).[19] Ngày 4 tháng 12, cô tiếp tục chiến thắng 3-1 trước Satomi Kana Nữ Lưu Vương Tọa, từ đó cùng lúc sở hữu ba danh hiệu (Nữ Lưu Tam quán).[20] Ngày 7 tháng 3 năm 2020, trước khi vòng cuối cùng của Giải đấu Tam đẳng kỳ thứ 66 bắt đầu,[21]Nishiyama có thành tích 12 thắng - 4 thua[22] và có khả năng trở thành kỳ thủ nữ chuyên nghiệp đầu tiên của giới Shogi chuyên nghiệp Nhật Bản.[23] Cô đã giành hai chiến thắng liên tiếp trong vòng cuối cùng để kết thúc kỳ 66 với hiệu số 14 thắng - 4 thua, tuy nhiên Taniai Hiroki và Hattori Shinichiro có cùng hiệu số. Dựa trên thành tích từ những kỳ trước, Taniai và Hattori là những kỳ thủ được thăng Tứ đẳng, Nishiyama Tomoka không thể trở thành kỳ thủ chuyên nghiệp ở kỳ đó nhưng nhận 1 điểm thăng cấp.[21] Ngày 1 tháng 4 năm 2020, cô giành chiến thắng trước Hasebe Kohei tại Long Vương Chiến kỳ 34, trở thành kỳ thủ nữ đầu tiên lọt vào top 4 của tổ 6, trong khuôn khổ Vòng Xếp hạng Long Vương Chiến. Ngày 3 tháng 6 cùng năm, cô đánh bại Kato Momoko trong trận đấu cuối cùng của Giải MyNavi Nữ mở rộng lần thứ 13 với tỉ số 3-2, bảo vệ thành công danh hiệu Nữ Vương lần thứ ba liên tiếp.[24] Ngày 30 tháng 7, cô đả bại Kitajima Tadao ở Chung kết Vòng Sơ loại thứ Nhất - Kỳ Thánh Chiến kỳ 92, trở thành kỳ thủ nữ đầu tiên vượt qua một vòng Sơ loại của giải danh hiệu chuyên nghiệp.[25] Ngày 26 tháng 9, cô được xếp đứng đầu tiên của Giải đấu Tam đẳng kỳ thứ 67, tuy nhiên lại thua 8 ván liên tiếp ở giai đoạn cuối cùng và kết thúc giải đấu với hiệu số 7 thắng - 11 thua.[26] Ngày 30 tháng 10, cô giành chiến thắng trước Muroya Yuki Nữ Lưu Nhị đẳng với tỉ số 2-1 ở Nữ Lưu Vương Tướng Chiến kỳ thứ 42, từ đó bảo vệ thành công danh hiệu Nữ Lưu Vương Tướng của mình.[27] Ngày 14 tháng 12, trong ván đấu thứ 5 của loạt tranh danh hiệu - Nữ Lưu Vương Tọa Chiến kỳ thứ 10, Nishiyama Tomoka đã giành chiến thắng trước Satomi Kana Nữ Lưu Tứ quán, từ đó bảo vệ thành công danh hiệu của mình với tỉ số 3-2[28] Tháng 1 năm 2021, cô tham gia Sơ loại thứ Hai của Kỳ Thánh Chiến kỳ thứ 92 với tư cách kỳ thủ nghiệp dư/kỳ thủ nữ đầu tiên vượt qua Vòng Sơ loại thứ Nhất. Nishiyama đã giành các chiến thắng để có quyền chơi trận Chung kết, tuy nhiên lại thất bại trước Nobuyuki Yashiki Cửu đẳng và không lọt vào Vòng Xác định Khiêu chiến giả.[29] Ngày 6 tháng 3 cùng năm, cô kết thúc Giải đấu Tam đẳng kỳ thứ 68 với hiệu số 9 thắng - 9 thua.[30] Cuối cùng, ngày 1 tháng 4 năm 2021, Nishiyama Tomoka chính thức rời khỏi Trường đào tạo Kỳ thủ, với thông báo ngay sau đó sẽ trở thành một Nữ Lưu kỳ sĩ.[31]
Trở thành Nữ Lưu kỳ sĩVào ngày 1 tháng 4 năm 2021, trước khi chạm tới độ tuổi giới hạn của Trường đào tạo Kỳ thủ trẻ, cô thông báo về việc cô sẽ rút khỏi Trường đào tạo để trở thành một Nữ Lưu kỳ sĩ[32][33]. Cùng ngày, cô gửi yêu cầu trở thành Nữ Lưu kỳ sĩ tới Liên đoàn[34] Do Nishiyama đã đạt tới mức xếp hạng Tam đẳng ở Trường đào tạo, cô được thăng trực tiếp mức xếp hạng lên Nữ Lưu Tam đẳng theo quy định của Trường đào tạo.[34] Ngày 1 tháng 6 cùng năm, cô đánh bại Ito Sae Nữ Lưu Tam đẳng ở ván thi đấu thứ 5 để giành chiến thắng chung cuộc 3-2 trong loạt trận tranh danh hiệu của Giải MyNavi Nữ mở rộng lần thứ 14 để bảo vệ thành công danh hiệu Nữ Vương lần thứ 4 liên tiếp và trở thành một thành viên thường xuyên của Liên đoàn với việc chiến thắng danh hiệu bằng tư cách của một Nữ Lưu kỳ sĩ[35]. Ngày 9 tháng 7, cô hoàn thành giai đoạn Vòng loại của Bạch Linh chiến kỳ 1 và lọt vào loạt trận tranh danh hiệu 7 ván với đối thủ là Watanabe Mana Nữ Lưu Tam đẳng[36].Ngày 16 tháng 10 cùng năm, cô giành chiến thắng cuối cùng trước Watanabe Mana ở loạt trận tranh danh hiệu, kết thúc loạt trận với tỉ số chung cuộc 4-0 và trở thành kỳ thủ đầu tiên sở hữu danh hiệu Bạch Linh. Ngày 13 tháng 6 năm 2022, Nishiyama Tomoka giành chiến thắng quyết định trước Satomi Kana Nữ Lưu Tứ quán ở ván đấu thứ 5 trong loạt trận tranh danh hiệu của Giải MyNavi Nữ mở rộng lần thứ 15 để bảo vệ thành công danh hiệu Nữ Vương và kèm theo đó, cô đạt đủ điều kiện để trở thành kỳ thủ nữ đầu tiên nhận danh dự Vĩnh thế Nữ Vương ( Ngày 24 tháng 3 năm 2023, bằng việc giành chiến thắng 3-1 trước Ito Sae tại Nữ Lưu Danh Nhân chiến kỳ thứ 49, Nishiyama Tomoka lần đầu tiên sở hữu danh hiệu Nữ Lưu Danh Nhân.[38] Tham dự Bài thi lên chuyên
Một vài giải đấu chuyên nghiệp (thường có đại đa số là các nam kỳ thủ chuyên nghiệp tham dự) giành suất tham dự cho các nữ kỳ thủ sở hữu các danh hiệu Nữ Lưu, hai trong số các kỳ thủ thường tham gia là bản thân Nishiyama và Fukuma Kana. Chính Fukuma (trước là Satomi Kana) cũng đã tham dự Bài thi lên chuyên vào năm 2022 nhưng thất bại. Trong năm 2024, Nishiyama Tomoka có hai cơ hội tham gia các giải đấu chuyên nghiệp. Vào năm 2023, Nishiyama đã lọt vào vòng 2 của Cup Asahi mở rộng kỳ thứ 17, khi đó thành tích tại các giải đấu chuyên nghiệp của cô là 8 thắng - 3 thua; tức là rất gần với điều kiện để nộp đơn tham dự Bài thi (có đủ 10 chiến thắng trở lên và có tỷ lệ chiến thắng tổng thể trên 65%),[39] việc Nishiyama có đủ điều kiện hay không sẽ phụ thuộc vào phong độ thể hiện tại Vòng Chung kết Ngân Hà chiến kỳ thứ 32 và Sơ loại thứ Hai của Cup Asahi mở rộng kỳ thứ 17. Tuy nhiên, việc để thua trước Fujimoto Nagisa tại Ngân Hà chiến và Satō Yasumitsu tại Cup Asahi; cộng thêm việc thất bại trước Koyama Reo tại vòng 1, Long Vương chiến tổ 6 kỳ thứ 37 đã kéo thành tích của Nishiyama xuống 8 thắng - 6 thua và khiến cô cách xa điều kiện tham gia Bài thi hơn. Trong năm 2024, sau khi thất bại ở Long Vương chiến kỳ thứ 37, cô có thành tích 1 thắng - 1 thua tại vòng Sơ loại Kỳ Vương chiến kỳ thứ 50 vào tháng 1 năm 2024, và giành 2 chiến thắng liên tiếp tại vòng Sơ loại thứ Nhất Kì Thánh chiến kỳ thứ 96, sau đó là một chiến thắng trong buổi phát sóng ngày 23 tháng 6 tại Cúp NHK lần thứ 74 (ván đấu vốn diễn ra vào ngày 20 tháng 5) nâng tổng thành tích trong một năm làm việc lên 12 thắng - 7 thua, tức là chỉ cần thêm một ván nữa để Nishiyama Tomoka đủ điều kiện tham dự Bài thi lên chuyên.[40] Ngày 4 tháng 7 năm 2024, Nishiyama giành chiến thắng trước Abe Kouru tại vòng Sơ loại thứ Nhất của Cup Asahi mở rộng kỳ thứ 18, chính thức hoàn thành điều kiện tham dự Bài thi với 13 thắng - 7 thua và tỷ lệ vừa đúng 65%.[41] Đây là lần thứ hai có một nữ kỳ thủ đủ điều kiện thực hiện Bài thi lên chuyên, lần thứ nhất là của Fukuma đã đề cập ở trên.[41] Mặc dù Liên đoàn không bắt buộc mọi kỳ thủ đủ điều kiện phải thực hiện Bài thi và thời hạn cuối cùng để nộp đơn tham gia là 1 tháng sau khi đủ điều kiện, Nishiyama đã thông báo sẽ tham gia Bài thi ngay trong ngày hôm đó.[42] Bài thi sẽ diễn ra hai tháng sau tháng mà đơn xin tham dự được chấp thuận, với mỗi ván đấu một tháng và tối thiểu 3 ván. Giám khảo cho Bài thi của Nishiyama theo luật sẽ là 5 kỳ thủ chuyên nghiệp mới nhất tham dự hệ thống của Liên đoàn, trong trường hợp của cô là từ số hiệu 338 tới 342.
Phong cách chơi cờCô thường sử dụng chiến pháp khai cuộc Chấn Phi xa[47], trong đó có Trung Phi xa mời gọi và Tam gian Phi Xa. Nishiyama được biết đến với khả năng trung tới tàn cuộc tốt, có thể đảo ngược tình thế bất lợi ở giai đoạn đầu ván cờ bằng sức mạnh sát cuộc của mình[48]. Tsuno Shoji, một nhà báo hay theo dõi các giải thi đấu đã bình luận như sau: "Xem phong cách thi đấu mãnh liệt đó, thật khó tin người đang ngồi trước bàn cờ là một phụ nữ". Theo lời của Suzuki Daisuke Cửu đẳng, cô được biết tới trong thế giới Shogi rằng "giống với Suzuki Daisuke khi ông trong thời kỳ đỉnh cao"[48] Trong các giải đấu danh hiệu của giới Nữ Lưu, cô hiếm khi sử dụng hết thời gian cho phép của mình, nhưng trong Giải MyNavi Nữ mở rộng kỳ thứ 11 (năm 2017, năm mà Nishiyama được xếp ở giai đoạn Xác định Khiêu chiến giả), cô đã thay đổi thói quen sử dụng thời gian của mình[15]. Vào năm 2017, trước khi cô chiến thắng danh hiệu Nữ Vương lần đầu tiên, cô bắt đầu tham gia các nhóm học tập với các kỳ thủ chuyên nghiệp nam, và cô cho rằng quan điểm của cô về Shogi đã thay đổi khi nhận được những lời góp ý rất đa dạng sau các ván cờ luyện tập.[49] 36. Mx45 - nước đi kỳ lạ được các kỳ thủ chuyên nghiệp ngưỡng mộTrong ván thi đấu thứ hai của loạt trận tranh danh hiệu tại Giải MyNavi Nữ mở rộng lần thứ 11 (kỳ mà Nishiyama giành danh hiệu Nữ Vương), cô đã thực hiện nước đi 36. Mx45[50], để cho Kato Momoko Nữ Vương bắt Xe và phong cấp Tượng một cách... miễn phí, tuy nhiên đây lại là nước đi chính xác nhất được các máy tính chơi Shogi đề xuất, và điều này làm giới Shogi bất ngờ.[48]
Đời sống cá nhân
Lịch sử thăng cấpTrường đào tạo Kỳ thủ
Nữ Lưu kỳ sĩ
Thành tíchDanh hiệuDanh hiệu được in đậm là danh hiệu mà hiện tại kỳ thủ đó đang sở hữu.
Giải thưởng
Tham khảo
Liên kết ngoài |