Ngọc Lan (diễn viên sinh 1942)

Nghệ sĩ Nhân dân
Ngọc Lan
Thông tin cá nhân
Sinh
Tên khai sinh
Phan Thị Ngọc Lan[1]
Ngày sinh
1942 (81–82 tuổi)
Nơi sinh
Bắc Giang, Liên bang Đông Dương
Giới tínhnữ
Quốc tịch Việt Nam
Nghề nghiệp
Gia đình
Chồng
Ngô Mạnh Lân
Con cái
Ngô Phương Lan
Ngô Phương Lê
Ngô Phương Ly
Ngô Đức Lâm
Lĩnh vựcĐiện ảnh
Danh hiệuNghệ sĩ nhân dân (2015)
Sự nghiệp điện ảnh
Năm hoạt động1961 – 2021
Đào tạoTrường Điện ảnh Việt Nam
Vai diễnNhàn trong Lửa trung tuyến

Ngọc Lan (sinh năm 1942), tên đầy đủ là Phan Thị Ngọc Lan,[1] là một diễn viên điện ảnh người Việt Nam, bà được biết đến qua vai Nhàn trong bộ phim điện ảnh Lửa trung tuyến. Ngọc Lan được nhà nước Việt Nam phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ nhân dân vào năm 2015.

Cuộc đời

Phan Ngọc Lan sinh năm 1942 tại Bắc Giang,[2] khi còn đi học, bà đã bộc lộ khả năng ca hát, diễn kịch và ngâm thơ.[3] Ngọc Lan mơ ước được trở thành diễn viên sau khi được xem bộ phim truyện Chung một dòng sông của đạo diễn Phạm Kỳ Nam.[2][4]

Năm 1959, Trường Điện ảnh Việt Nam được thành lập, bà ra Hà Nội dự thi và trúng tuyển. Ngọc Lan trở thành học viên khóa 1 của trường Điện ảnh Việt Nam cùng với Trà Giang, Lâm Tới, Thế Anh, Kim Chi, Lịch Du...[5] Bà tốt nghiệp năm 1962 và được phân công về công tác tại Xưởng phim truyện Việt Nam.

Năm 1961, khi đang học năm thứ nhất tại Trường điện ảnh, bà được đạo diễn Phạm Văn Khoa tuyển vào vai chính trong bộ phim Lửa trung tuyến,[6] đây cũng là vai diễn đầu tiên và nổi tiếng nhất của bà, bộ phim sau đó được chọn để tham dự Liên hoan phim Quốc tế Moskva 1961. Là diễn viên chính của phim, Ngọc Lan vinh dự được thay mặt đoàn Điện ảnh Việt Nam thực hiện nghi thức kéo cờ khai mạc liên hoan phim cùng với đạo diễn Sergey Fyodorovich Bondarchuk.[7][8] Sau sự kiện này Ngọc Lan quen biết với nữ diễn viên điện ảnh, Nghệ sĩ nhân dân Zinaida Kirienko.[9]

Năm 2015, Ngọc Lan được phong danh hiệu Nghệ sĩ nhân dân. Sau bộ phim Nơi ẩn nấp bình yên năm 2017, bà tạm dừng các hoạt động phim ảnh và trở lại với bộ phim truyền hình 11 tháng 5 ngày vào năm 2021.[10] Trong sự nghiệp của mình, Ngọc Lan đã tham gia hơn 50 vai diễn điện ảnh và truyền hình.

Ngoài công việc diễn viên, Ngọc Lan còn là nhà thơ và đã phát hành 6 tập thơ, tập thơ thứ 6 có tựa đề Nặng tình phát hành năm 2020.[11] Một số bài thơ trong chùm thơ Mẹ và quê hương của bà tạo cảm hứng cho nhạc sĩ Đỗ Phương sáng tác ca khúc Nhớ mẹ.[12]

Tác phẩm

Điện ảnh

Năm Tựa đề Vai diễn Đạo diễn Chú Nguồn
1961 Lửa trung tuyến Nhàn NSND Phạm Văn Khoa [a] [13]
1962 Một ngày đầu thu Huy Vân [14]
1964 Người chiến sĩ trẻ NSND Hải Ninh [b] [15]
1966 Lửa rừng Y Mai NSND Phạm Văn Khoa [16]
Biển lửa Vợ Chu NSND Phạm Kỳ Nam, NGND Lê Đăng Thực [c] [17][18]
1967 Biển gọi Vợ Bí thư Tiềm NSƯT Nguyễn Tiến Lợi, Nguyễn Ngọc Trung [c] [16]
1968 Một chiến công Phụ bếp Nguyễn Đỗ Ngọc
1974 Quê nhà Dự NSƯT Nguyễn Ngọc Trung [8]
1975 Vùng trời Y tá Dân quân NSND Huy Thành [19]
1980 Mảnh trăng cuối rừng NSƯT Nguyễn Kha, NSND Lê Thi
1986 Thị trấn yên tĩnh Vợ lái xe NSƯT Lê Đức Tiến [20]
1987 Huyền thoại về người mẹ Hòa NSND Bạch Diệp [d] [21]
Nửa chừng xuân Vợ ba của Hàn Thanh NSƯT Lê Đức Tiến [8]
1988 Dịch cười Vợ Tổng giám đốc Đỗ Minh Tuấn [22]
1989 Đời mưa gió Bà Phủ NSƯT Đức Hoàn [8]
Thằng Cuội Bà Soi Đỗ Mạnh Tuấn
1990 Kiếp phù du Nhũ mẫu NSND Hải Ninh [e]
Lấy nhau vì tình Bà tham Bích NSƯT Hà Văn Trọng
1991 Giông tố Bà Nghị Hách Nguyễn Mạnh Lân [16]
1992 Anh chỉ có mình em Bà Tuần Đới Xuân Việt

Truyền hình

Năm Tựa đề Vai diễn Đạo diễn Kênh Ghi chú Nguồn
Giành dật Bà Hạnh Lê Lực Hanoi
1995 Nàng Kiều trúng số Bà Khải NSƯT Lê Đức Tiến [23]
1996 Đông Ki ra thành phố Hồng Chi VTV3
Đêm trắng Gấm NSND Bạch Diệp
1998 Gió qua miền tối sáng Bà Khánh NSND Phạm Thanh Phong VTV1 [8]
2000 Qua những đêm lạnh giá Bà Cơ NSND Bùi Cường VTV3
Ánh sáng trắng Bà Tất Phạm Gia Phương
2001 Khi người lính trở về Cao Mạnh Hanoi
2002 Gái một con Bà Ngà Triệu Tuấn
Chuyện tình biển xa Bà Việt NSƯT Lê Đức Tiến HTV1
2009 Phá vỡ im lặng Bà Đào Hoàng Nhuận Cầm VTV1
2010 Bí mật Eva Bà Tôn Đỗ Minh Tuấn VTV3
Nếp nhà Bà Lụa NSƯT Vũ Trường Khoa VTV1 [24]
2011 Giọt nắng cuối hoàng hôn VTC [8]
2015 Bánh đúc có xương Bà nội Đặng Thái Huyền VTV1
2017 Nơi ẩn nấp bình yên Bà Hạnh Nguyễn Đức Hiếu VTV1 [25]
2021 11 tháng 5 ngày Bà nội Nhi Lê Đỗ Ngọc Linh, Nguyễn Đức Hiếu VTV3

Đời tư

Ngọc Lan gặp đạo diễn phim hoạt hình Ngô Mạnh Lân tại Moskva khi bà tham gia dự Liên hoan phim Quốc tế Moskva 1961, lúc này ông Lân là lưu học sinh tại trường VGIK.[26] Hai ông bà kết hôn vào ngày 15 tháng 12 năm 1962 tại Hà Nội và có được 4 người con mang tên Ngô Phương Lan, Ngô Phương Ly, Ngô Phương Lê, Ngô Đức Lâm.[1] Con gái lớn của bà là Ngô Phương Lan, là tiến sĩ, nhà lý luận điện ảnh – nguyên Cục trưởng Cục Điện ảnh Việt Nam, bà kết hôn với nhà báo Đinh Trọng Tuấn.[27] Người con thứ ba là nhà báo Ngô Phương Ly – vợ thứ hai của đại tướng, tổng bí thư, chủ tịch nước Việt Nam Tô Lâm.[28][29] Cháu ngoại đầu của bà là đạo diễn Đinh Tuấn Vũ.[30][31]

Ghi chú

  1. ^ Phim đoạt giải Bông sen bạc tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ II.
  2. ^ Phim đoạt giải Bông sen vàng tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ I.
  3. ^ a b Phim đoạt giải Bông sen bạc tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ I.
  4. ^ Phim đoạt giải Bông sen bạc tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ VIII.
  5. ^ Phim đoạt giải Bông sen bạc tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ IX.

Tham khảo

  1. ^ a b c “Văn học nghệ thuật: Người lưu dấu cuộc đời - Video đã phát trên VTV1 – VTV.VN”. Báo điện tử VTV. Truy cập ngày 14 tháng 8 năm 2024.
  2. ^ a b “Tuổi xế chiều của 'bà nội khó tính' nhất màn ảnh NSND Ngọc Lan”. Báo VietNamNet. 31 tháng 12 năm 2021. Lưu trữ bản gốc ngày 19 tháng 10 năm 2023. Truy cập ngày 10 tháng 10 năm 2023.
  3. ^ Phương Hà (3 tháng 12 năm 2016). “NSƯT Ngọc Lan: Hồng nhan nhưng không đa đoan”. Thế giới điện ảnh. Lưu trữ bản gốc ngày 19 tháng 10 năm 2023. Truy cập ngày 11 tháng 10 năm 2023.
  4. ^ Khánh Nguyễn (18 tháng 3 năm 2017). “NSND Ngọc Lan: Dốc hết tâm lực vào vai mẹ chồng trong 'Nơi ẩn nấp bình yên'. Báo Điện tử VTV. Lưu trữ bản gốc ngày 27 tháng 6 năm 2017. Truy cập ngày 10 tháng 10 năm 2023.
  5. ^ “Câu chuyện cuộc đời bằng thơ của NSND Ngọc Lan”. ANTV. 16 tháng 6 năm 2020. Lưu trữ bản gốc ngày 1 tháng 10 năm 2022. Truy cập ngày 11 tháng 10 năm 2023.
  6. ^ Hoàng Ngân (21 tháng 10 năm 2019). “Giao lưu các diễn viên điện ảnh khóa đầu tiên: Những "dấu ấn vàng" kể chuyện vai diễn để đời”. Báo Văn Hóa Online. Truy cập ngày 21 tháng 8 năm 2024.
  7. ^ Trần Hoàng Thiên Kim (15 tháng 9 năm 2023). “Nghệ sĩ nhân dân Ngọc Lan: Sống cùng ký ức”. Báo Công an Nhân dân điện tử. Lưu trữ bản gốc ngày 19 tháng 10 năm 2023. Truy cập ngày 10 tháng 10 năm 2023.
  8. ^ a b c d e f Thảo Duyên (4 tháng 7 năm 2009). “NSƯT Ngọc Lan: Bí quyết là tình yêu”. Báo Công an Nhân dân điện tử (bằng tiếng Anh). Lưu trữ bản gốc ngày 19 tháng 10 năm 2023. Truy cập ngày 11 tháng 10 năm 2023.
  9. ^ Minh Hà (9 tháng 11 năm 2017). “NSND Ngọc Lan – NSND Zinaida Kirienko: Hai thế kỷ, một tình bạn xuyên biên giới”. Báo An ninh thế giới (bằng tiếng Anh). Lưu trữ bản gốc ngày 19 tháng 10 năm 2023. Truy cập ngày 11 tháng 10 năm 2023.
  10. ^ Quỳnh Phạm (22 tháng 7 năm 2021). “NSND Ngọc Lan làm bà nội trong '11 tháng 5 ngày', tái xuất sau 5 năm”. Sức khỏe & đời sống. Lưu trữ bản gốc ngày 19 tháng 10 năm 2023. Truy cập ngày 11 tháng 10 năm 2023.
  11. ^ cand.com.vn. “NSND Ngọc Lan - NSND Ngô Mạnh Lân: Mãi mãi một tình yêu”. Báo Công an Nhân dân điện tử. Lưu trữ bản gốc ngày 19 tháng 10 năm 2023. Truy cập ngày 10 tháng 10 năm 2023.
  12. ^ Ngọc Trinh (24 tháng 3 năm 2023). “NSND Phan Ngọc Lan và Nhạc sĩ Đỗ Phương cùng khắc họa hình ảnh Người mẹ qua ca khúc "Nhớ mẹ". Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch. Lưu trữ bản gốc ngày 22 tháng 10 năm 2023. Truy cập ngày 11 tháng 10 năm 2023.
  13. ^ Lê Thị Bích Hồng – Văn Bảy (28 tháng 8 năm 2023). 'Mở kho phim' về đề tài chiến tranh và hậu chiến (kỳ 3): Giữa khúc anh hùng ca”. Thể thao và Văn hóa. Lưu trữ bản gốc ngày 28 tháng 8 năm 2023. Truy cập ngày 28 tháng 7 năm 2024.
  14. ^ Đặng Nhật Minh (28 tháng 3 năm 2018). “Để tưởng nhớ một nữ diễn viên tài năng vừa ra đi”. Thế giới Điện ảnh. Lưu trữ bản gốc ngày 28 tháng 3 năm 2018. Truy cập ngày 28 tháng 7 năm 2024.
  15. ^ H. L. Anh (5 tháng 2 năm 2013). “NSND đạo diễn Hải Ninh qua đời”. Người Lao Động. Lưu trữ bản gốc ngày 12 tháng 2 năm 2013. Truy cập ngày 21 tháng 12 năm 2022.
  16. ^ a b c Trần Hoàng Thiên Kim (14 tháng 5 năm 2019). “Nghệ sĩ nhân dân Ngọc Lan: Nghệ thuật và tình yêu song hành”. Báo Công an Nhân dân điện tử. Lưu trữ bản gốc ngày 19 tháng 10 năm 2023. Truy cập ngày 14 tháng 10 năm 2023.
  17. ^ Lê Thị Bích Hồng (24 tháng 10 năm 2022). “Nhớ NSƯT Hà Văn Trọng: Một ngôi sao điềm đạm tỏa sáng”. Báo Thể thao & Văn hóa. Lưu trữ bản gốc ngày 15 tháng 2 năm 2024. Truy cập ngày 28 tháng 7 năm 2024.
  18. ^ Phan Thanh phong (28 tháng 7 năm 2004). “Còn hiếm những gương mặt diễn viên điện ảnh chuyên nghiệp”. Báo Nhân Dân điện tử. Lưu trữ bản gốc ngày 15 tháng 2 năm 2024. Truy cập ngày 28 tháng 7 năm 2024.
  19. ^ Hải Châu (29 tháng 9 năm 2010). “Vùng trời xanh thẳm”. Báo Nhân Dân. Lưu trữ bản gốc ngày 17 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 28 tháng 7 năm 2024.
  20. ^ “Những vai diễn để đời của NSND Trịnh Thịnh”. Tiền phong. Lao Động. 13 tháng 4 năm 2014. Lưu trữ bản gốc ngày 2 tháng 3 năm 2022. Truy cập ngày 28 tháng 7 năm 2024.
  21. ^ Hà Văn Đạo (6 tháng 10 năm 2013). “Huyền thoại mẹ”. Nhân Dân điện tử. Lưu trữ bản gốc ngày 8 tháng 6 năm 2021. Truy cập ngày 28 tháng 7 năm 2024.
  22. ^ Việt Phương (15 tháng 6 năm 2009). "Dịch cười" - tiếng cười không cũ”. Báo Thanh Niên. Lưu trữ bản gốc ngày 23 tháng 11 năm 2024. Truy cập ngày 23 tháng 11 năm 2024.
  23. ^ Ngọc Lan (15 tháng 4 năm 2014). “Nhớ Trịnh Thịnh - nhớ một thời nhường cơm sẻ áo”. Tuổi trẻ Online. Lưu trữ bản gốc ngày 19 tháng 10 năm 2023. Truy cập ngày 11 tháng 10 năm 2023.
  24. ^ “Phim Nếp nhà - Nét đẹp của văn hóa và tình người”. sggp.org.vn. 30 tháng 9 năm 2010. Lưu trữ bản gốc ngày 22 tháng 10 năm 2023. Truy cập ngày 14 tháng 10 năm 2023.
  25. ^ cand.com.vn. “NSND Ngọc Lan: Làm bà mẹ ghê gớm không dễ”. Báo Công an Nhân dân điện tử. Lưu trữ bản gốc ngày 19 tháng 10 năm 2023. Truy cập ngày 11 tháng 10 năm 2023.
  26. ^ Thanh Xuân (14 tháng 6 năm 2020). “Matxcơva và chuyện tình đẹp như thơ của NSND Ngô Mạnh Lân và NSND Phan Ngọc Lan”. An Ninh Thủ Đô. Lưu trữ bản gốc ngày 22 tháng 10 năm 2023. Truy cập ngày 10 tháng 10 năm 2023.
  27. ^ Hà Tùng Long (18 tháng 6 năm 2020). “Chuyện tình đẹp như "suối thơ" của NSND Ngọc Lan và NSND Ngô Mạnh Lân”. Báo điện tử Dân Trí. Lưu trữ bản gốc ngày 19 tháng 10 năm 2023. Truy cập ngày 11 tháng 10 năm 2023.
  28. ^ Nguyễn Hà Bắc (16 tháng 9 năm 2021). “Nghệ sỹ nhân dân Ngô Mạnh Lân: Một người thầy thân thương, một nghệ sỹ đáng kính của tôi”. Báo Công an Nhân dân điện tử. Lưu trữ bản gốc ngày 14 tháng 8 năm 2024. Truy cập ngày 14 tháng 8 năm 2024.
  29. ^ “Văn học nghệ thuật: NSND Ngô Mạnh Lân – Nét vẽ đời người – Video đã phát trên VTV1”. Báo điện tử VTV. Truy cập ngày 14 tháng 8 năm 2024.
  30. ^ Lê Thị Bích Hồng (30 tháng 4 năm 2020). “Đạo diễn Đinh Tuấn Vũ: Làm phim chiến tranh theo cách người trẻ”. Thể thao & Văn hóa Online. Lưu trữ bản gốc ngày 5 tháng 6 năm 2023. Truy cập ngày 14 tháng 10 năm 2023.
  31. ^ Hà Chi (15 tháng 9 năm 2021). “NSND, đạo diễn, họa sĩ Ngô Mạnh Lân qua đời”. Báo Nhân Dân điện tử. Lưu trữ bản gốc ngày 22 tháng 10 năm 2023. Truy cập ngày 19 tháng 10 năm 2023.