Lucknow

Lucknow
Theo chiều kim đồng hồ: Bada Imambara, trạm xe lửa Charbagh, Rumi Darwaza, Hazratganj, trường La Martiniere, vườn tưởng niệm Ambedkar
Lucknow Xem bản đồ Ấn Độ Lucknow Xem bản đồ Uttar Pradesh Vị trí của Lucknow trong Uttar Pradesh
Quốc gia	Ấn Độ
Bang	Uttar Pradesh
Huyện	Lucknow
Độ cao	123 m (404 ft)
Dân số (2011)[1][2]
• Metropolis	2.817.105
• Thứ hạng	Thứ 11
• Vùng đô thị[3]	2.902.920
Tên cư dân	Lakhnawi, Lucknowite
Múi giờ	UTC+05:30
PIN	2260xx / 2270xx
Mã điện thoại	522
Biển số xe	UP 32
Thành phố kết nghĩa	Montréal, Brisbane
GDP	22 tỉ $[4]
Tỉ lệ giới tính	915 ♀/1000 ♂
Ngôn ngữ	Tiếng Hindi, tiếng Urdu, tiếng Anh
Website	Website chính thức

Lucknow (/ˈlʌknaʊ/ ^ⓘ, Lakhna'ū) là thủ phủ của bang Uttar Pradesh, Ấn Độ.[6] Đây là thành phố lớn nhất Uttar Pradesh,[7][8][9][10] là thành phố đông dân thứ 11 của Ấn Độ và đại đô thị đông dân thứ 12 nước này. Lucknow từ lâu đã là một thành phố đa văn hóa nơi văn hóa và nghệ thuật Bắc Ấn Độ sinh sôi nảy nở.[8] Ngày nay, nơi đây vẫn là một trung tâm chính trị, hành chính, giáo dục, giao thương, khoa học, kỹ thuật, âm nhạc, và thơ ca quan trọng.[11]

Thành phố nằm ở độ cao khoảng 123 mét (404 ft) trên mực nước biển. Huyện Lucknow mà thành phố nằm trong có diện tích 2.528 kilômét vuông (976 dặm vuông Anh).[12][13] Lucknow tiếp giáp với Barabanki về phía bắc, Unnao về phía tây, Raebareli về phía nam và Sitapur và Hardoi về phía bắc. Tiếng Hindi là ngôn ngữ chính tại thành phố và tiếng Urdu cũng được dùng rộng rãi. Lucknow là trung tâm Hồi giáo Shia ở Ấn Độ.

Về lịch sử, Lucknow dưới vai trò thủ phủ vùng Awadh từng được quản lý bởi Hồi quốc Delhi rồi Đế quốc Mughal. Nó sau đó được chuyển giao cho Nawab của Awadh. Năm 1856, Công ty Đông Ấn Anh phế truất chính quyền địa phương và giành quyền quản lý toàn thành phố (và toàn Awadh), và, năm 1857, chuyển nó cho Raj thuộc Anh.[14] Nó được ghi nhận là thành phố phát triển nhanh thứ 17 của Ấn Độ và thứ 74 trên thế giới.[15]

Tên gọi

"Lucknow" là dạng Anh hóa của tên gọi địa phương "Lakhnau". Theo một truyền thuyết, thành phố được đặt tên theo Lakshmana, một anh hùng trong sử thi Ramayana. Truyền thuyết kể rằng Lakshmana từng có một cung điện trong vùng, gọi là Lakshmanapuri (tiếng Phạn: लक्ष्मणपुरी, nghĩa là thành phố của Lakshmana). Tuy nhiên, người theo phong trào Dalit tin rằng Lakhan Pasi, một dalit, là người lập nên thành phố và đặt tên mình cho nó. Nơi này sau đó mang tên Lakhanpur (hay Lachhmanpur) vào thế kỷ 11, rồi sau nữa, Lucknow.[16][17]

Khí hậu

Dữ liệu khí hậu của Lucknow (Sân bay quốc tế Amausi)
Tháng	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	Năm
Cao kỉ lục °C (°F)	30.4 (86.7)	34.2 (93.6)	40.9 (105.6)	45.0 (113.0)	46.2 (115.2)	47.7 (117.9)	44.2 (111.6)	40.4 (104.7)	40.1 (104.2)	37.7 (99.9)	38.0 (100.4)	29.9 (85.8)	47.7 (117.9)
Trung bình ngày tối đa °C (°F)	22.5 (72.5)	25.8 (78.4)	32.0 (89.6)	38.0 (100.4)	40.0 (104.0)	38.4 (101.1)	33.9 (93.0)	33.2 (91.8)	33.1 (91.6)	32.8 (91.0)	29.2 (84.6)	24.6 (76.3)	32.0 (89.6)
Tối thiểu trung bình ngày °C (°F)	7.5 (45.5)	9.8 (49.6)	14.5 (58.1)	20.5 (68.9)	24.6 (76.3)	26.7 (80.1)	26.0 (78.8)	25.6 (78.1)	24.1 (75.4)	19.1 (66.4)	12.8 (55.0)	8.4 (47.1)	18.3 (64.9)
Thấp kỉ lục °C (°F)	−1.0 (30.2)	0.0 (32.0)	5.4 (41.7)	10.9 (51.6)	17.0 (62.6)	19.7 (67.5)	21.5 (70.7)	22.2 (72.0)	17.2 (63.0)	10.0 (50.0)	3.9 (39.0)	0.5 (32.9)	−1.0 (30.2)
Lượng mưa trung bình mm (inches)	20.2 (0.80)	16.0 (0.63)	10.0 (0.39)	5.0 (0.20)	18.4 (0.72)	122.9 (4.84)	269.9 (10.63)	255.3 (10.05)	211.5 (8.33)	40.9 (1.61)	7.4 (0.29)	12.6 (0.50)	990.1 (38.98)
Số ngày mưa trung bình	1.5	1.5	1.0	0.6	1.6	5.4	12.0	11.6	8.6	1.7	0.5	0.8	46.8
Nguồn: India Meteorological Department (record high and low up to 2010)[18][19]

Chú thích

1. “Lucknow District Area and Population”. Office of the Registrar General & Census Commissioner, India. Truy cập ngày 16 tháng 8 năm 2017.
2. “Cities having population 1 lakh and above, Census 2011” (PDF). The Registrar General & Census Commissioner, India. Truy cập ngày 25 tháng 6 năm 2014.
3. “Lucknow Urban Region”. Census2011 India. tr. 2. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2017.
4. “The top 15 Indian cities by GDP | India's top 15 cities with the highest GDP”. Yahoo! Finance. ngày 28 tháng 9 năm 2012. Truy cập ngày 4 tháng 8 năm 2014.
5. “Lucknow Pin Code list, Population density, literacy rate and total Area with census 2011 details”. Truy cập ngày 24 tháng 7 năm 2014.
6. “Welcome to Lucknow District Official Website”. Lucknow.nic.in. Truy cập ngày 26 tháng 3 năm 2010.
7. “Lucknow pips Kanpur, emerges as most populous city in UP - Times of India”. Truy cập ngày 10 tháng 9 năm 2016.
8. ^ “Lucknow directory of service”. Lucknow Online. Truy cập ngày 27 tháng 8 năm 2014.
9. “LDA begins process to expand Lucknow's territory – Times of India”. The Times of India. Truy cập ngày 29 tháng 12 năm 2015.
10. “Lucknow gets bigger by 380 sq km in 10 yrs – Times of India”. The Times of India. Truy cập ngày 29 tháng 12 năm 2015.
11. Cole, Juan Ricardo. “Sacred space and holy war” (PDF). Divine Conspiracy. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 19 tháng 8 năm 2014. Truy cập ngày 27 tháng 8 năm 2014.
12. “Lucknow District Population Census 2011, Uttar Pradesh literacy sex ratio and density”. Census 2011. Truy cập ngày 4 tháng 8 năm 2014.
13. “Lucknow (District, Uttar Pradesh, India) – population statistics, map and location”. City Population. 10 tháng 1 năm 2014. Truy cập ngày 4 tháng 8 năm 2014.
14. “Lucknow: The City of Tehzeeb (culture) | Maharajas Express Blog – Luxury Train Guide, News”. Maharajas Express India. ngày 27 tháng 2 năm 2013. Bản gốc lưu trữ ngày 8 tháng 8 năm 2014. Truy cập ngày 4 tháng 8 năm 2014.
15. “World's fastest growing urban areas (1)”. City Mayors. Truy cập ngày 29 tháng 7 năm 2015.
16. Veena Talwar Oldenburg (ngày 14 tháng 7 năm 2014). The Making of Colonial Lucknow, 1856–1877. Princeton University Press. tr. 6. ISBN 978-1-4008-5630-5.
17. P. Nas (1993). Urban Symbolism. BRILL. tr. 329. ISBN 90-04-09855-0.
18. “Lucknow Climate & Temperature” (bằng tiếng Anh). India Meteorological Department. Truy cập ngày 17 tháng 4 năm 2015.
19. “Ever recorded Maximum and minimum temperatures up to 2010” (PDF) (bằng tiếng Anh). India Meteorological Department. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 12 tháng 4 năm 2015. Truy cập ngày 17 tháng 4 năm 2015.