Coppa Italia (Cúp Ý) là một giải đấu cúp thường niên trong hệ thống các giải thi đấu nhà nghề của bóng đá Ý. Giải đấu đầu tiên được tổ chức vào năm 1922, nhưng giải lần thứ hai thì phải tới năm 1936 mới được tổ chức tiếp. Giải đấu được tổ chức bởi Lega Serie A từ mùa giải 2009–10.[1]
Juventus là câu lạc bộ giàu thành tích nhất giải đấu với 14 lần vô địch. Juventus là đội lọt vào chung kết nhiều nhất với 21 lần. Đội vô địch sẽ được gắn một phù hiệu 3 màu (tiếng Ý: coccarda) giống như phù hiệu của lực lượng không quân, và được vào thẳng vòng bảng UEFA Europa League mùa giải tiếp theo.
Lịch sử
Thể thức
Giải đấu thi đấu theo thể thức loại trực tiếp, việc chia cặp và lên lịch thi đấu được thực hiện trước khi giải đấu bắt đầu. Mỗi vòng đấu sẽ chỉ diễn ra trong một lượt đấu, tới vòng bán kết thì sẽ theo thể thức lượt đi lượt về. Nếu một trận đấu kết thúc với tỉ số hoà thì sẽ thi đấu thêm hiệp phụ, nếu sau 120ph tỉ số hoà được giữ nguyên thì hai đội sẽ đá luân lưu. Đội vô địch sẽ được tham dự UEFA Europa League (tên cũ là UEFA Cup) mùa tới. Nếu đội vô địch đã giành quyền tham dự UEFA Champions League thì suất tham dự UEFA Europa League sẽ dành cho đội về nhì. Nếu cả hai đội đều đã tham dự UEFA Champions League hoặc vì một lý do nào đấy không thể tham dự UEFA Europa League thì suất này sẽ được chuyển cho đội có thứ hạng cao nhất tiếp theo đó ở Serie A.
Giải đấu có tổng cộng 8 vòng đấu. Vòng 1 khởi tranh vào tháng 8, dành cho những đội bóng ở hạng thấp nhất (ngoài hai hạng Serie A và Serie B). Các đội bóng ở Serie B sẽ tham dự vòng hai, 12 đội bóng xếp hạng thấp nhất ở Serie A mùa trước (trừ phi một đội bóng được thi đấu ở cúp châu Âu năm đó) sẽ tham dự vòng 3 vào cuối tháng 8. 8 đội bóng còn lại của Serie A sẽ bắt đầu giải đấu từ lượt đấu thứ 4 vào tháng 1, để chọn ra 16 đội vào vòng tiếp theo. Vong 1/16, vòng tứ kết và lượt đi vòng bán kết sẽ diễn ra liên tục ngay sau khi kết thúc vòng 4, còn trận bán kết lượt về thì sẽ chỉ diễn ra 2 tháng sau đó vào tháng 4, trận chung kết được tổ chức vào tháng 5. Từ mùa bóng 2007-08 người ta đã thay thế 2 lượt di-về của trận chung kết bằng một trận chung kết duy nhất tổ chức ở Olimpico, Roma[2].
Chú thích: Năm 1922 các đội bóng tham dự giải chỉ là những đội bóng nhỏ và trung bình, các câu lạc bộ lớn hơn đã tự tổ chức một giải đấu riêng không thuộc hệ thống của FIGC.
Ghi chú: từ năm 1968 tới năm 1971, FIGC tổ chức vòng chung kết thay vì các trận bán kết và chung kết. Chỉ đội đứng thứ nhất và thứ hai của vòng chung kết mới được tính là đá chung kết.
^ abcdefTrong mùa giải này, bảng chung kết đã được tổ chức thay vì trận chung kết và đội đứng đầu được tuyên bố là vô địch.
^ abTrong mùa giải này, bảng chung kết được tổ chức thay vì trận chung kết. Để giành vị trí nhất bảng, một trận play-off tại sân vận động Luigi Ferraris ở Genoa đã được diễn ra. Torino thắng 5–3 trong loạt sút luân lưu, sau 90 phút và hiệp phụ.
^“TIM Cup – Sede di Gara Finale 2007/2008”(PDF) (bằng tiếng Ý). Lega Nazionale Professionisti. ngày 6 tháng 12 năm 2007. Bản gốc(PDF) lưu trữ ngày 28 tháng 2 năm 2008. Truy cập 20 Tháng sáu năm 2012.
^ abKramarsic, Igor; Di Maggio, Roberto (27 tháng 5 năm 2021). “Italy – List of Cup Finals” [Ý – Danh sách các trận chung kết cúp quốc gia]. Rec. Sport Soccer Statistics Foundation. Truy cập 25 tháng Năm năm 2023.
^ abCalzaretta, Nicola (2014). Sắc màu chiến thắng (bằng tiếng Ý). Pisa: Goalbook Edizioni. ISBN978-88-908115-9-3.
^Cavallaro, Luigi (2 tháng 5 năm 1938). “La Juventus batte nettamente il Torino: 3–1 (1–1) in virtù del suo giuoco più classico e più pratico” [Juventus đánh bại Torino rõ ràng: 3–1 (1–1) nhờ lối chơi cổ điển và thực tế hơn]. La Stampa (bằng tiếng Ý). tr. 4.
^Pozzo, Vittorio (9 tháng 5 năm 1938). “La Coppa Italia alla Juventus”. La Stampa (bằng tiếng Ý). tr. 7.
^Pozzo, Vittorio (17 tháng 6 năm 1940). “La Coppa Italia alla Fiorentina” [Cúp Ý cho Fiorentina]. La Stampa (bằng tiếng Ý). tr. 4.
^Pozzo, Vittorio (9 tháng 6 năm 1941). “Il Venezia annulla nella ripresa il forte vantaggio della Roma” [Venezia đã hủy bỏ thế dẫn trước mạnh mẽ của Roma trong hiệp hai]. La Stampa (bằng tiếng Ý). tr. 2.
^Pozzo, Vittorio (31 tháng 5 năm 1943). “Il Torino vince anche la Coppa Italia” [Torino cũng vô địch Cúp Ý]. La Stampa (bằng tiếng Ý). tr. 2.
^“Vinta dalla Lazio la Coppa Italia” [Lazio đã vô địch Cúp quốc gia Ý]. La Stampa (bằng tiếng Ý). 25 tháng 9 năm 1958. tr. 8.
^Pozzo, Vittorio (14 tháng 9 năm 1959). “La Juventus trionfa a S. Siro e vince la Coppa Italia” [Juventus đại thắng tại S. Siro và đoạt cúp Ý]. La Stampa (bằng tiếng Ý). tr. 5.
^Pozzo, Vittorio (20 tháng 9 năm 1960). “La Juventus a San Siro batte la Fiorentina nella più emozionante delle finali di Coppa Italia” [Juventus đánh bại Fiorentina tại San Siro trong trận chung kết Cúp Ý hấp dẫn nhất]. La Stampa (bằng tiếng Ý). tr. 5.
^Pozzo, Vittorio (3 tháng 6 năm 1963). “L'Atalanta vince la Coppa Italia battendo il Torino in finale” [Atalanta vô địch Cúp quốc gia Ý khi đánh bại Torino trong trận chung kết]. La Stampa (bằng tiếng Ý). tr. 9.
^Accatino, Giulio (2 tháng 11 năm 1964). “II Torino battuto per 1 a 0 Alla Roma la coppa Italia” [Torino đánh bại Roma 1-0 giành cúp Ý]. La Stampa (bằng tiếng Ý). tr. 11.
^Pozzo, Vittorio (30 tháng 8 năm 1965). “La Juventus trionfa in Coppa Italia superando l'Inter a Roma: 1 a 0” [Juventus vô địch Cúp quốc gia Ý khi đánh bại Inter ở Roma: 1-0]. La Stampa (bằng tiếng Ý). tr. 9.
^Pozzo, Vittorio (20 tháng 5 năm 1966). “La Fiorentina vince la Coppa Italia per un rigore ai supplementari” [Fiorentina thắng Cúp Ý nhờ quả phạt đền ở hiệp phụ]. La Stampa (bằng tiếng Ý). tr. 8.
^“Torino, riscatto in Coppa” [Torino, sự chuộc lỗi ở Cúp]. La Stampa (bằng tiếng Ý). 28 tháng 6 năm 1971. tr. 8.
^Accatino, Giulio (2 tháng 7 năm 1973). “Spettacolo per 60 mila all'Olimpico” [Trình diễn cho 60 nghìn khán giả tại Olimpico]. La Stampa (bằng tiếng Ý). tr. 12.
^Bianchini, Mario (24 tháng 5 năm 1974). “Il Bologna "scippa" la Coppa” [Bologna "giật" cúp]. La Stampa (bằng tiếng Ý). tr. 16.
^Bernardi, Bruno (4 tháng 7 năm 1977). “Maldera e Braglia, due gol per una Coppa” [Maldera và Braglia, hai bàn thắng cho một Cúp]. La Stampa (bằng tiếng Ý). tr. 13.
^Perucca, Bruno (21 tháng 5 năm 1982). “L'Inter (pari col Torino) vince la Coppa Italia” [Inter (hòa Torino) vô địch Cúp Ý]. La Stampa (bằng tiếng Ý). tr. 28.
^Bernardi, Bruno (27 tháng 6 năm 1984). “La Roma è finalmente prima” [Roma cuối cùng là người chiến thắng]. La Stampa (bằng tiếng Ý). tr. 22. Truy cập 16 Tháng tám năm 2022.
^Bernardi, Bruno (1 tháng 7 năm 1985). “Mezza coppa è della Samp” [Nửa cúp thuộc về Sampdoria]. La Stampa (bằng tiếng Ý). tr. 18. Truy cập 16 Tháng tám năm 2022.
^Gandolfi, Giorgio (8 tháng 6 năm 1986). “Il primo round alla Samp” [Vòng đầu tiên ở Samp]. La Stampa (bằng tiếng Ý). tr. 29. Truy cập 16 Tháng tám năm 2022.
^Raio, Vittorio (8 tháng 6 năm 1987). “Napoli, la grande abbuffata” [Napoli, cuộc say sưa tuyệt vời]. La Stampa (bằng tiếng Ý). tr. 18. Truy cập 16 Tháng tám năm 2022.