Tu hú còn có nghĩa khác, xem bài
Tu hú .
Chìa vôi còn có nghĩa khác, xem bài
Chìa vôi .
Chi Tu hú , chi Nàng nàng hay chi Tử châu (danh pháp khoa học : Callicarpa ) là một chi chứa các loài cây bụi và cây gỗ nhỏ trong họ Hoa môi (Lamiaceae)[ 2] , nhưng đôi khi cũng được gán vào họ Cỏ roi ngựa (Verbenaceae)[ 3] [ 4] [ 5] ; với số lượng loài được các nhà thực vật học khác nhau công nhận nằm trong khoảng 40-150 (APG công nhận 140 loài). Các loài này là bản địa ở miền đông và đông nam châu Á (nơi có sự sinh sống của phần lớn các loài), Australia , đông nam Bắc Mỹ và Trung Mỹ .
Phát triển
Các loài sinh sống tại khu vực ôn đới là cây có lá sớm rụng còn các loài nhiệt đới là cây thường xanh. Các lá đơn, mọc đối, dài 5–25 cm. Hoa mọc thành cụm, màu từ trắng tới ánh hồng. Quả là dạng quả mọng có đường kính 2–5 mm và có màu từ hồng tới tía đỏ với ánh kim rất đặc biệt, rất dễ thấy trong các cụm trên các cành trần trụi sau khi lá rụng. Các quả mọng này tồn tại tốt trong mùa đông hay mùa khô và là loại thức ăn quan trọng cho sự sinh tồn của nhiều loài chim và các động vật khác, mặc dù chúng sẽ không ăn các quả này cho tới khi các nguồn thức ăn khác cạn kiệt. Các quả mọng này có tính chất làm se rất mạnh nhưng vẫn được chế biến thành rượu vang và thạch quả. Các loài Callicarpa bị ấu trùng của một số loài cánh vẩy (Lepidoptera) như Endoclita malabaricus và Endoclita undulifer phá hại.
Các loài
Hoa của Callicarpa bodinieri .
Danh sách dưới đây liệt kê một số loài:[ 1]
Callicarpa aculeolata Schauer. Cộng hòa Dominica
Callicarpa acuminata Kunth: Tử châu lá nhọn . Châu Mỹ Latin, từ Mexico đến Bolivia
Callicarpa acutidens Schauer - Vietnam
Callicarpa acutifolia C.H.Chang - Guangxi, Guangdong
Callicarpa albidotomentella Merr. - Luzon
Callicarpa alongensis Dop - Vietnam
Callicarpa americana L.: Tử châu Mỹ - southeastern United States from Texas to Maryland; Cuba, Bermuda, Bahamas
Callicarpa ampla Schauer - Puerto Rico
Callicarpa angusta Schauer - Philippines
Callicarpa angustifolia King & Gamble - Indochina, southern China
Callicarpa anisodonta Bramley - Sulawesi
Callicarpa anisophylla C.Y.Wu ex W.Z.Fang: Tử châu lá lạ . Guangxi, Guangdong
Callicarpa anomala (Ridl.) B.L.Burtt - Sarawak
Callicarpa apoensis Elmer - Mindanao
Callicarpa arborea Roxb.: Tu hú gỗ, tử châu gỗ, phà ha.
- southern China, Tibet, Indian Subcontinent, Southeast Asia, Andaman Islands, New Guinea
Callicarpa areolata Urb. - Cuba
Callicarpa argentii Bramley - Kalimantan
Callicarpa badipilosa S.Atkins - Brunei
Callicarpa barbata Ridl. - Borneo
Callicarpa basilanensis Merr. - Basilan, Mindanao
Callicarpa basitruncata Merr. ex Moldenke - Hainan
Callicarpa baviensis Moldenke - Vietnam
Callicarpa bicolor Juss - Philippines, Sulawesi, Bismarck Archipelago, Palau
Callicarpa bodinieri H.Lév - Indochina, southern China
Callicarpa bodinieroides R.H.Miao - Guizhou
Callicarpa borneensis Moldenke - Borneo
Callicarpa bracteata Dop - Vietnam
Callicarpa brevipes (Benth.) Hance - Vietnam, Cambodia, southern China
Callicarpa brevipetiolata Merr. - Sumatra
Callicarpa brevistyla Munir - Northern Territory of Australia
Callicarpa bucheri Moldenke - Cuba
Callicarpa candicans (Burm.f.) Hochr. - China, Bangladesh, Southeast Asia, New Guinea, northern Australia, Micronesia
Callicarpa cathayana C.H.Chang - southern China
Callicarpa caudata Maxim. - Maluku, Philippines, Sulawesi, New Guinea, Solomon Islands, Queensland
Callicarpa cinnamomea (Hallier f.) Govaerts - Sulawesi
Callicarpa collina Diels - Guangdong, Jiangxi
Callicarpa coriacea Bramley - Sabah
Callicarpa crassinervis Urb. - Cuba
Callicarpa cubensis Urb. - Cuba
Callicarpa cuneifolia Britton & P.Wilson - Cuba
Callicarpa denticulata Merr. - Batan in Phlippines
Callicarpa dentosa (H.T.Chang) W.Z.Fang - Guangdong
Callicarpa dichotoma (Lour.) K.Koch - China, Japan, Korea, Ryukyu Islands, Vietnam
Callicarpa dolichophylla Merr. - southern China, Taiwan, Vietnam, Luzon
Callicarpa endertii (Moldenke) Bramley - Kalimantan
Callicarpa erioclona Schauer - Vietnam, Borneo, Sulawesi, Java, Philippines, New Guinea, Bismarck Archipelago
Callicarpa erythrosticta Merr. & Chun - Hainan
Callicarpa fasciculiflora Merr. - Bucas Grande in Philippines
Callicarpa ferruginea Sw. - Cuba, Jamaica
Callicarpa flavida Elmer - Mindanao, Dinagat
Callicarpa floccosa Urb. - Cuba
Callicarpa fulva A.Rich. - Cuba
Callicarpa fulvohirsuta Merr. - Sabah
Callicarpa furfuracea Ridl. - Thailand, Malaysia
Callicarpa gibaroana Baro & P.Herrera - Cuba
Callicarpa giraldii Hesse ex Rehder - China
Callicarpa glabra Koidz. - Ogasawara-shoto (Bonin Islands)
Callicarpa glabrifolia S.Atkins - Borneo
Callicarpa gracilipes Rehder - Sichuan, Hubei
Callicarpa grandiflora (Hallier f.) Govaerts - Sumatra, Sulawesi
Callicarpa grisebachii Urb. - Cuba
Callicarpa havilandii (King & Gamble) H.J.Lam - Borneo
Callicarpa heterotricha Merr. - Vietnam
Callicarpa hispida (Moldenke) Bramley - Sabah
Callicarpa hitchcockii Millsp. - Bahamas, Cuba
Callicarpa homoeophylla (Hallier f.) Govaerts - Borneo, Sulawesi
Callicarpa hungtaii C.Pei & S.L.Chen - Guangdong
Callicarpa hypoleucophylla T.P.Lin & J.L.Wang - Taiwan
Callicarpa inaequalis Teijsm. & Binn. ex Bakh. - Java
Callicarpa integerrima Champ. ex Benth. - southern China
Callicarpa involucrata Merr. - Borneo
Callicarpa japonica Thunb. - China, Japan, Korea, Ryukyu Islands, Taiwan
Callicarpa kerrii Leerat. & A.J.Paton - Thailand
Callicarpa kinabaluensis Bakh. & Heine - Sabah
Callicarpa kochiana Makino - China, Japan, Vietnam, Taiwan
Callicarpa kwangtungensis Chun - southern China
Callicarpa laciniata H.J.Lam - Timor
Callicarpa lamii Hosok - Mariana Islands
Callicarpa lancifolia Millsp. - Cuba
Callicarpa leonis Moldenke - Cuba
Callicarpa lingii Merr. - Anhui, Jiangxi, Zhejiang
Callicarpa loboapiculata Metcalf - Guangdong, Guangxi, Guizhou, Hainan, Hunan.
Callicarpa longibracteata C.H.Chang - Hong Kong
Callicarpa longifolia Lam. - China, Southeast Asia, New Guinea, Bismarck Archipelago, Christmas Island, Queensland
Callicarpa longipes Dunn - Anhui, Fujian, Guangdong, Jiangxi
Callicarpa longipetiolata Merr. - Luzon
Callicarpa luteopunctata C.H.Chang - Sichuan, Yunnan
Callicarpa macrophylla Vahl. - China, Himalayas, Indian Subcontinent, Southeast Asia, New Guinea, Queensland
Callicarpa madagascariensis Moldenke - Madagascar
Callicarpa magnifolia Merr. - Luzon
Callicarpa maingayi King & Gamble - Thailand to Malaya
Callicarpa membranacea C.H.Chang - China
Callicarpa mendumiae Bramley - Sulawesi
Callicarpa micrantha S.Vidal - Philippines, Micronesia
Callicarpa moana Borhidi & O.Muñiz - Cuba
Callicarpa moldenkeana A.Rajendran & P.Daniel - Meghalaya
Callicarpa mollis Siebold & Zucc. - Japan, Korea
Callicarpa nipensis Britton & P.Wilson - Cuba
Callicarpa nishimurae Koidz. - Ogasawara-shoto (Bonin Islands)
Callicarpa nudiflora Hook. & Arn. - China, Himalayas, Indian Subcontinent, Indochina
Callicarpa oblanceolata Urb. - Cuba
Callicarpa oligantha Merr. - Guangdong
Callicarpa oshimensis Hayata - Ryukyu Islands
Callicarpa pachyclada Quisumb. & Merr. - Luzon, Samar
Callicarpa paloensis Elmer - Luzon, Leyte
Callicarpa parvifolia Hook. & Arn. - Nayarit
Callicarpa pauciflora Chun ex H.T.Chang - Guangdong, Jiangxi
Callicarpa pedunculata R.Br. - China, Himalayas, Southeast Asia, New Guinea, Melanesia, Australia
Callicarpa peichieniana H.Ma & W.B.Yu - Guangdong, Guangxi, Hunan
Callicarpa pentandra Roxb. - Thailand, Malaysia, Indonesia, Philippines, New Guinea, Solomon Islands
Callicarpa petelotii Dop - Vietnam
Callicarpa phuluangensis Leerat. & A.J.Paton - Thailand
Callicarpa pilosissima Maxim. - Taiwan
Callicarpa pingshanensis C.Y.Wu ex W.Z.Fang - Sichuan
Callicarpa platyphylla Merr. - Luzon, Polillo
Callicarpa plumosa Quisumb. & Merr. - Luzon
Callicarpa prolifera C.Y.Wu - Yunnan, Guangxi
Callicarpa pseudorubella C.H.Chang - Guangdong
Callicarpa pseudoverticillata Bramley - Sulawesi
Callicarpa psilocalyx C.B.Clarke - Meghalaya, Myanmar, Thailand, Cambodia
Callicarpa pullei (H.J.Lam) Govaerts - New Guinea
Callicarpa quaternifolia (Hallier f.) Govaerts - Borneo, Sulawesi
Callicarpa ramiflora Merr. - Philippines
Callicarpa randaiensis Hayata - Taiwan
Callicarpa remotiflora T.P.Lin & J.L.Wang - Hengchun Peninsula in Taiwan
Callicarpa remotiserrulata Hayata - Hengchun Peninsula in Taiwan
Callicarpa resinosa C.Wright & Moldenke - Cuba
Callicarpa reticulata Sw. - Jamaica
Callicarpa revoluta Moldenke - Cuba
Callicarpa ridleyi S.Moore - Java
Callicarpa roigii Britton - Cuba
Callicarpa rubella Lindl. - China, Himalayas, Southeast Asia
Callicarpa rudis S.Moore - Sumatra
Callicarpa ruptofoliata R.H.Miao - Guangdong
Callicarpa saccata Steenis - Borneo
Callicarpa salicifolia C.Pei & W.Z.Fang - southern China
Callicarpa scandens (Moldenke) Govaerts - Sabah
Callicarpa selleana Urb. & Ekman - Massif de la Selle in Haiti
Callicarpa shaferi Britton & P.Wilson - Cuba
Callicarpa shikokiana Makino - Japan
Callicarpa × shirasawana Makino - Japan (C. japonica × C. mollis)
Callicarpa simondii Dop - Vietnam
Callicarpa siongsaiensis Metcalf - Fujian
Callicarpa sordida Urb. - Dominican Republic
Callicarpa stapfii Moldenke - Sabah
Callicarpa subaequalis Bramley - Kalimantan
Callicarpa subalbida Elmer - Luzon, Mindoro
Callicarpa subglandulosa Elmer - Luzon, Negros
Callicarpa subintegra Merr. - Luzon
Callicarpa subpubescens Hook. & Arn. - Bonin Islands, Volcano Islands
Callicarpa superposita Merr. - Borneo
Callicarpa surigaensis Merr. - Samar, Mindanao
Callicarpa takakumensis Hatus - Mt. Takakuma in Japan
Callicarpa teneriflora Bramley - Kalimantan
Callicarpa thozetii Munir - Queensland
Callicarpa tikusikensis Masam. - Taiwan
Callicarpa tingwuensis C.H.Chang - Guangdong
Callicarpa toaensis Borhidi & O.Muñiz - Cuba
Callicarpa tomentosa (L.) L. - Indian Subcontinent, Myanmar, Thailand, Malaya
Callicarpa × tosaensis Makino - Japan (C. japonica × C. kochiana)
Callicarpa vansteenisii Moldenke - Sumatra
Callicarpa vestita Wall. ex C.B.Clarke - eastern Himalayas, Nepal, Bangladesh, Bhutan, Assam
Callicarpa woodii Merr. - Borneo
Callicarpa wrightii Britton & P.Wilson - Cuba
Callicarpa yunnanensis W.Z.Fang - Yunnan, Vietnam
Thành phần hóa học
Bốn hợp chất dường như gây ra tác dụng làm se đã được cô lập. Đó là borneol [ 6] , callicarpenal , intermedeol và spathulenol . Phát hiện và sử dụng callicarpenal của ARS trực thuộc USDA đã được cấp bằng sáng chế trong vai trò tác nhân xua đuổi muỗi[ 7]
Chú thích
Tham khảo
Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về
Chi Tử châu .
Lưu trữ 2009-11-26 tại Wayback Machine