AparteidAparteid (afrikaans telendä apartheid - "ayırılu") - rasa ayırıluı (segregatsiäse) räsmi säyäsäte, 1948-1994 yılda Könyaq Afrika Cömhüriätendä Milli firqä ütkärgän säyäsät. NigezKönyaq Afrika Cömhüriäte aparteidı buntu xalıqlarına ayırım maxsus rezevatsiälärdä torırğa boyıra. Rezervatsiädän çığu häm zur şähärlärgä kerü maxsus röxsäte buyınça ğına xoquq birelä. Könyaq Afrika Cömhüriäte qara tänle yäşäwçeläre watandaşlar xoquqınnan mäxrüm itelä. Aq tänle bulmağan keşelär Awrupa koloniälärendä bik yış säyäsi häm watandaşlar xoquqlarınnan mäxrüm itelä, läkin Afrikanı dekolonizatsiädän soñ aparteid säyäsätenä äwerelä. KöräşAparteidka qarşı köräş BMO häm ayıruça Sovet Berlege citäkçelegendä 1970 yıllardan başlana. Köräştä xoquq yaqlawçı xäräkäte, KAC dissidentları qatnaşa. Aparteidka qarşı köräştä Afrika Milli kongressı häm Nelson Mandela zur röl' uynıy. Soñraq şuşı köräş öçen Nelson Mandela Nobel premiäsenä layıq bula. Aparteid simvolı - "Roben-Aylend törmäse", aparteid bulğan çaqta anda säyäsi totqınnar utıralar. TöşerüAfrika Milli kongressı köräşe, rasaçılıq rejimın xalıqara izolätsiäse häm aq tänle xalıq sanı kimüe 21% tän (1940) - 11% ka (1990) näticäsendä aparteid tärtibe 1994 yılda töşerelä. Ädäbiät
|
Portal di Ensiklopedia Dunia