Степан Бархударов

<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A7%D0%BB%D0%B5%D0%BD-%D0%BA%D0%BE%D1%80%D1%80%D0%B5%D1%81%D0(үле сылтама)

Степан Бархударов
Туган	23 гыйнвар (4 февраль) 1894[1] Бакы, Россия империясе[2][1]
Үлгән	3 октябрь 1983(1983-10-03)[3] (89 яшь) Мәскәү, СССР
Ватандашлыгы	Россия империясе  СССР
Әлма-матер	Санкт-Петербург дәүләт университеты
Һөнәре	русист, телбелгеч, педагог, университет профессоры
Эш бирүче	Санкт-Петербург дәүләт университеты, А. И. Герцен исемендәге Россия дәүләт педагогика университеты^[d] һәм РФА В.В. Виноградов исемендәге урыс теле институты
Сәяси фирка	Советлар Берлеге коммунистик фиркасе
Гыйльми дәрәҗә:	филология фәннәре докторы^[d]
Гыйльми исем:	профессор^[d][1] һәм член-корреспондент^[d]
Фән өлкәсе:	тел белеме[4] һәм русистика^[d][4]
Эш урыны:	Санкт-Петербург дәүләт университеты, А. И. Герцен исемендәге Россия дәүләт педагогика университеты^[d] һәм РФА В.В. Виноградов исемендәге урыс теле институты
Гыйльми дәрәҗә:	филология фәннәре докторы^[d]
Гыйльми исем:	профессор^[d][1] һәм член-корреспондент^[d]
Фәнни җитәкче:	Алексей Александрович Шахматов^[d]

Степан Григорьевич Бархударов ( 1894, 7 март, Баку - 1983 елның 3 октябре, Мәскәү ) - совет лингвисты, рус теленең грамматикасы һәм лексикасы белгече, профессор (1932), СССР Фәннәр академиясе әгъза-корреспонденты(1946) «Словарь современного русского литературного языка». күп томлы сүзлек мөхәррире.

Биографиясе

Мәскәү музее экспозициясендә Ленин премиясен бирү турындагы карар (1970)

Әрмән гаиләсендә туган[5]. 1918 елда Петербург дәүләт университетының славян филологиясе факультетын тәмамлый. Академик А. А. Шахматов тәкъдиме белән ул фәнни тикшеренү эшләренә әзерләнү өчен рус теле кафедрасында кала. 1918-1922 елларда Пятигорск, Баку, Петроград мәктәпләрендә рус телен укыта.

1926 елдан доцент, ә 1932 елдан Ленинград дәүләт университетының рус теле кафедрасы профессоры. 1939-1940 елларда - Ленинград дәүләт университеты филология факультеты деканы.

1950 - 1953 елларда ул М. Н. Покровский исемендәге Ленинград педагогик институтында рус теле кафедрасын җитәкләй.

1960-1970 елларда ул СССР Фәннәр академиясенең рус теле институтының сүзлек секторы белән җитәкчелек итә. Академик «Хәзерге рус әдәби теле сүзлеге»нең 2, 3 һәм 4 томнары редколлегиясе рәисе һәм башка томнарының редколлегиясе әгъзасы. 1970 елда С.Г. Бархударовка, башка мөхәррирләр белән беррәттән, Ленин премиясе бирелә.

Рус теленең дүрт томлык академик сүзлеген булдыру инициаторы, бу сүзлекнең беренче томының редакция советы рәисе була. 1975-1979 елларда ул дүрт томлы «Словарь древнерусского языка».сүзлеген әзерләү белән җитәкчелек итә.

Олы улы Леонид (1923-1985) шулай ук рус һәм инглиз телләрендә һәм әдәбиятында танылган белгеч, шулай ук тәрҗемә теориясе, берничә дәреслек һәм басма авторы. Кече улы Алексей (1927-2001) - көнчыгыш белгече [6] .

Премиялары һәм бүләкләре

• Ленин ордены (03/15/1974)
• 2 Кызыл Байрак Хезмәт ордены (06/10/1945; 03/11/1964)
• медальләр
• Ленин премиясе (1970)

Искәрмәләр

1. Әрмән совет энциклопедиясе / мөхәррир Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
   https://wikidata.org/wiki/Track:Q164396https://wikidata.org/wiki/Track:Q124405912https://wikidata.org/wiki/Track:Q6429958https://wikidata.org/wiki/Track:Q2657718
2. Бархударов Степан Григорьевич // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / мөхәррир А. М. Прохорова — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
   https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135https://wikidata.org/wiki/Track:Q649https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737
3. Педагоги и психологи мира — 2012.
   https://wikidata.org/wiki/Track:Q126722605
4. Чешская национальная авторитетная база данных
   https://wikidata.org/wiki/Track:P691https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863
5. Дружба / Составитель А. М. Арзуманян. — Калып:Ер.: Армянское государственное издательство, 1960. — С. 290.
6. Бархударов Алексей Степанович

Әдәбият

• [Бархударов Степан Григорьевич Степан Бархударов] — ЗСЭ
• Бархударов, Степан Григорьевич // «Банкетная кампания» 1904 — Большой Иргиз. — М. : Большая российская энциклопедия, 2005. — (Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов ; 2004—2017, т. 3). — ISBN 5-85270-331-1.
• Букчина Б. З., Клюев Е. В. Степан Григорьевич Бархударов (К 100-летию со дня рождения) // Русский язык в школе. — 1994. — № 1.
• Вопросы исторической лексикологии и лексикографии восточнославянских языков (к 80-летию члена-корреспондента АН СССР С. Г. Бархударова). М.: Наука, 1974;
• Караулов Ю. Н. Памяти С. Г. Бархударова // Вопросы языкознания. 1994. № 4;
• Филин Ф. П. Степан Григорьевич Бархударов (к 75-летию со дня рождения) // Известия АН СССР. ОЛЯ. 1969. Т. 28. Вып. 2.

Сылтамалар

• Профиль Степана Григорьевича Бархударова на официальном сайте РАН
• Биографический очерк
• Статья 2007 елның 31 октябрь көнендә архивланган. на сайте «Ярус»
• Историческая справка на сайте Архива РАН