Сойо́т-цаата́н теле (яки сойо́т теле) — тыва теленә, тофа теленә һәм көк-мончак теленә якын төрки тел. Ике диалектка бүленә: Бурятиянең Окин районында сойот (сойыт) теле (Россия, Сойотларның юкка чыккан диярлек теле) һәм Монголиянең Дархан казанлыгында дуһа (туъha) теле. Башка караш буенча Монголиядә ике диалект — цаатан теле һәм сойот теленең уйгур-урянхай диалекты.
2001 елда сойот диалекты өчен кириллица нигезендә язма эшләнгән булган. Әлифба һәм уку әсбаплары нәшер ителгән булган, укытучылар әзерлеге алып барыла, Бурятиянең сойот мәктәпләрендә тел укытуы кертелә.[1].
(2003 ел сойот-бурят-рус сүзлеге буенча) сойот әлифбасы:
| А а
|
Б б
|
В в
|
Г г
|
Ғ ғ
|
Д д
|
Е е
|
Ё ё
|
| Ж ж
|
З з
|
И и
|
I i
|
Й й
|
К к
|
Қ қ
|
Һ һ
|
| Л л
|
М м
|
Н н
|
Ң ң
|
О о
|
Ө ө
|
П п
|
Р р
|
| С с
|
Т т
|
У у
|
Ү ү
|
Ф ф
|
Х х
|
Ц ц
|
Ч ч
|
| Ҷ ҷ
|
Ш ш
|
Щ щ
|
Ъ ъ
|
Ы ы
|
Ь ь
|
Э э
|
Ә ә
|
| Ю ю
|
Я я
|
|
|
|
|
|
|
Сузыкларның озынлыгы хәрефне икеләтү белән, фарингализация — хәрефтән соң калын билгене (ъ) кую белән билгеләнә.[2].
Шулай ук карарга мөмкин
Искәрмәләр
Әдәбият
- Рассадин В. И. Словарь сойотско-русский. — СПб.: Дрофа, 2006. — 208 с.
- Рассадин В. И. Сойотско-бурятско-русский словарь. — Улан-Удэ, 2003.
- Рассадин В. И. О сойотах и их языке// Мир Центральной Азии: Языки. Фольклор. Литература: Материалы Международной научной конференции. Т. IV. Ч. 1. — Улан-Удэ: БНЦ СО РАН, 2002. — С. 100—105.
- Рассадин В. И. Сойоты и сойотский язык// Одон. — 2001. — № 10-11. — С.20-21.
- Рассадин В. И. Лексика материальной культуры окинских сойотов// Проблемы бурятской диалектологии. — 1996. — С. 58-99.
- Рассадин В. И. Животноводческая лексика в языке окинских бурят и сойотов// Проблемы бурятской диалектологии. — Улан-Удэ: БНЦ СО РАН, 1996. — С. 45-57.
